Özerk Yönetimi, Çarşema Sor Bayramı’nı resmi kurumlarda tatil ilan etti
Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi, Êzidîlerin Çarşema Sor Bayramı’nda resmi kurumlarda tatil ilan etti. Bu yıl ilk Çarşema Sor tatili 16 Nisan’da. Êzidî Kürtlerin kadim ve kutsal bayramlarından biri olan Çarşema Sor ya da diğer adıyla Çarşema Serê Nîsanê, Tanrı ile insanın, gökyüzüyle yeryüzünün buluştuğu gün olarak kabul edilir. Yeni umutlarla karşılanan bu günde bolluk, mutluluk ve başarı dileğiyle çeşitli ritüeller ve etkinlikler düzenlenir.
Çarşema Sor, Êzidî inancı için ‘hayatın başladığı gün’ olarak nitelendirilir. Tanrı, düzeni değiştirmek üzere çarşamba günü ‘Tawûsê Melek’i, yani tavus kuşu suretinde bir meleği yeryüzüne gönderir. Tawûsê Melek ilk kez Êzidîlerin kutsal merkezi olan Laleş’e iner ancak ortalık buzla kaplı olduğundan ‘Herer’ ağacına konar. Tanrı’nın emriyle güneş buzları eritir ve toprak görünmeye başlar. O anda, her renkten çiçekler (özellikle kırmızı, sarı ve yeşil renklerinde) açar. Bu yüzden ‘Çarşema Sor’ hem baharın gelişini hem de yeni yılın başlangıcını simgeler.
Bolluk ve bereket
Êzidî inancına göre hem evrenin hem de dünyanın maya tuttuğu yani yaratıldığı gün olan Çarsema Sor Bayramı etkinliklerinde Êzidîler salı akşamı, dünyanın küre şeklini sembolize eden yumurtaları kaynatıp farklı renklere boyuyor. Bu yumurtaların kabukları, bolluk ve bereket getirmesi umuduyla tarlalara serpiliyor.
Çarşamba günü 365 mum ya da kandil yakılır ve evlerin kapılarıyla duvarları çiçeklerle süslenir. İşte bu yüzden ‘Kızıl Çarşamba’ anlamına gelen ‘Çarşema Sor’ denir.
Nisan ayına özgü pek çok gelenek de bu dönemde kendini gösterir. Bu ayda toprak sürülmez çünkü doğa çiçeklerle ve yeşilliklerle dolup taşar. Aynı zamanda, Êzidî inancına göre bu ayda evlilik yapılmaz; çünkü nisanda gelin getirmenin evde sıkıntı ve keder getireceğine inanılır. Halk arasında bu ay “Yılın Gelini” olarak anılır.
Bağımsız bir inanç
Rojava’da 19 Temmuz’da başlayan devrimde Êzidî toplumu da bu devrim sürecinin aktif bir parçası oldu. Özerk Yönetim, Êzidîliği bağımsız bir inanç olarak kabul etti. Toplum Sözleşmesi’nin 41. maddesinde Êzidîlerle ilgili şu ifadeler yer alıyor: “Êzidîlik bağımsız bir inançtır. Êzidîler, inançsal, toplumsal ve kültürel özelliklerini yerine getirme ve kendi kurumları ve Özerk Yönetim kurumları aracılığıyla soykırım ve asimilasyon girişimlerine karşı kendilerini koruma haklarına sahiptirler.”
Ayrıca Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi, her yıl Çarşema Sor gününü resmî tatil olarak ilan ediyor.
Yüzyıllardır her türlü katliama maruz kalan Êzidî toplumu, kadim inançlarını ve hafızalarını ‘Çarşema Sor’ gibi bayram ve ritüellerle korumaya devam ediyor.
ŞENGAL
