JES’lerin yoğun olarak görüldüğü illerde ‘Jeotermal İhtisas Sera Bölgeleri’nin oluşturulacağı belirtiliyor. Ancak bu seraların zehirli jeotermal akışkanla ısıtılacağı gerçeği, verilen bazı örneklerle görünmez hale getiriliyor
Yusuf Gürsucu/İstanbul
Aydın’da son dönem jeotermal şirketlerinin kuruluşu olan Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği’nin (JESDER) çiftçileri kandırmaya çalıştığı belirtiliyor. Denizli, Aydın ve Manisa şehirlerinde kurulma çalışmaları yapılan ‘Jeotermal İhtisas Sera Bölgeleri’nin çitfçinin ısıtma maliyetini düşürerek tarımsal ürün fiyatlarını aşağıya çekeceği belirtildi. Bu bağlamda süren çalışmaları Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve JESDER tarafından sürdürülen seralar, jeotermal santrallerinin tedarik ettiği sıcak suyla ısınacağının açıklanmış olması ortaya çıkan JES tepkilerini en aza indirme çabası olarak değerlendirilirken JES şirketlerine yeni bir gelir kapısı açılmaya çalışıldığı görülmektedir.
Jeotermal akışkan zehirdir
Aydın Tabip Odası’nın açıkladığı verilerde, Aydın ilinde jeotermal santraller faaliyete başladığından bu yana, il genelinde ölüm oranları geçmişe göre yüzde 30 artarken, kanser vakalarının ise, Türkiye ortalamasının yaklaşık 2.5 katına ulaşmış olduğu paylaşılmıştı. Bunun yanı sıra jeotermal akışkanın döküldüğü dere ve nehirlerde binlerce balık ölümleri yaşanırken yine binlerce incir ve zeytin ağacı bu nedenle kurumuştu. Germencik’te yeraltı sularında arsenik dahil birçok ağır metallerin ortaya çıkmış olması da JES’lerden kaynaklanmıştı. JES’ler için yeraltının 4 bin metre altına kadar inilerek elde edilen sıvının su olmadığı, bu sıvının yeraltında bulunan ağırmetalleri içeren akışkan olduğu bilinmektedir. Bu akışkanın içerdiği ağırmetallerin ise bor, cıva, arsenik, kurşun, amonyak, antimuan, lityum, karbondioksit, hidrojen sülfür ve tuzdur.
Sera ısıtmak
JESDER’in son dönem JES’leri masum gösterme adımları atılmaya başlandığı izlenirken Ziraat odalarının da bu sürece bilerek ya da bilmeyerek destek verdiği izlenmektedir. Jeotermal enerjiyi ucuz, hijyenik ve sağlıklı kurutma yöntemiyle sebze ve meyvelerin kurutulmasında yeni bir çağ açtığı belirtilirken verilen örnekler bir algı oyunu oynandığını ortaya sermektedir. Yunanistan’da ve Kırşehir’de meyve kurutma işlerinin ve seraların ısıtılmasının jeotermalle sağlandığı aktarılırken bunun gerçeği tam yansıtmadığı bilinmektedir.
Kırşehir örneği bir aldatmaca
Kırşehir’de hayata geçirilen tesiste geçen yıl 39 ton yaş meyve ve sebze kurutulduğu aktarılmaktadır. Ancak Kırşehir’de ürünlerin kurutulması için gerekli olan jeotermal su 147 metre derinlikten elde edilen 52 derece sıcaklığa sahip sudur. JESDER ise Jeotermal Enerji Santralleri’nin atık akışkanının bu amaçla kullanılmasını önermektedir. Ağaçları kurutan, yüz binlerce arının ve balığın ölmesine neden olan, insanları kanser yapan akışkanla yapılacak tarımsal faaliyet sonrası yaşanacaklar farklı olmayacaktır.
