Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından her yıl açıklanan Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu’nun 2018 sayısı, siyaset, ekonomi ve eğitim gibi bir dizi alanda kadın haklarının durumuna ilişkin oldukça karamsar bir tablo ortaya koydu. Geçtiğimiz günlerde açıklanan rapora göre, araştırmanın yapıldığı 149 ülkenin 88’inde maaş ve siyasi temsiliyetteki eşitsizliğin giderilmesi gibi konularda ilerleme kaydedilse de, cinsiyet eşitsizliğine dair genel görünüm olumsuzluğunu korudu. Raporda, her alanda küresel cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesinin 100 yıldan uzun zaman alacağı belirtildi ve bazı belli başlı durumlarla kıyaslandığında da 100 yılın oldukça iyimser bir zaman tahmini olduğu belirlendi. BBC Türkçe’nin, bu rapordan yola çıkarak derlediği cinsiyet eşitsizliğiyle ilgili dört temel alan verileri de oldukça çarpıcı bir nitelik taşıyor.
Ücret eşitsizliği
Bu alanlardan birincisi ücret eşitsizliği. Dünya çapında ekonomik faaliyetlere katılım ve fırsat açısından eşitsizlik çok ciddi boyutlarda olsa da siyasi güç söz konusu olduğunda durum daha da fena. Bununla birlikte siyasetteki fark çok daha hızlı bir şekilde kapanıyor. Siyasette eşit katılıma ulaşmak için 107 yıl geçmesi gerekiyor. Ücretlerden varlıklar üzerinde mali kontrol sağlamaya kadar birçok alanı kapsayan ekonomik faaliyetlere katılımda eşitliğin sağlanması için gereken süre ise 202 yıl. Uluslararası Çalışma Örgütü’nün kısa bir süre önce yayımladığı bir raporda, küresel çapta kadınlar ile erkekler arasındaki gelir farkının yaklaşık yüzde 20 olduğu belirtildi. Kadınların işgücüne katılımıyla ilgili bir dizi farklı alanı inceleyen raporun bulguları arasında dünya çapında yönetim kademelerindeki kadın oranının yüzde 35’in altında olması da bulunuyor.
Temsiliyet sorunu
İkinci alanda ise kamu kurumları ele alınmış. Küresel Cinsiyet Raporu’nda incelenen 149 ülkenin yalnızca 17’sinin lideri kadın. Bu da yaklaşık yüzde 11’lik bir orana denk geliyor. Raporda, “Son 50 yıl içerisinde, 149 ülkede devlet ya da hükümet başkanı olan kadınların ortalama görev süresi yalnızca 2,2 yıl oldu” denildi. Kabine düzeyinde ise durum biraz daha iyice. Dünya çapında kadın bakanların toplama oranı yüzde 18. Parlamentolarda da kadın vekillerin oranı yüzde 24. Bu alanda ortalamanın çok üzerine çıkan ülkelerden birisi olan Ruanda, yüzde 61,3 ile dünyada parlamentoda en yüksek kadın temsiline sahip ülke konumunda bulunuyor. Bu durum, ülkenin cinsiyet eşitliği endeksinde altıncı sıraya yerleşmesine neden oldu.
Eğitime erişim
Üçüncü sırada eğitim durumu yer alıyor. WEF’e göre, 44 ülkede kadınlarda okuma yazma bilmeme oranı yüzde 20’nin biraz üzerinde. Bu alanda en kötü performansı, okur-yazarlık oranının yalnızca yüzde 13 olduğu Çad gösterdi. Ancak, küresel ölçekte eğitim alanındaki cinsiyet eşitsizliği, daha önce sanılandan çok daha kısa bir sürede 14 yıl içerisinde kapatılabilir. Bununla birlikte, genel anlamda eğitim olanaklarına erişim konusunda ise kaygılar sürüyor. Dünya genelinde orta öğretime geçen çocukların ortalama oranı kızlarda yüzde 65, erkeklerde ise yüzde 66. Yükseköğretim söz konusu olduğunda ise bu oran sert şekilde düşüyor. Kızların yüzde 39’u, erkeklerin ise yüzde 34’ü üniversiteye gidiyor.
Hayatta kalma
Dördüncü önemli alan da sağlıkla ilgili. Rapor, küresel çapta sağlık ve hayatta kalma konusunda cinsiyet eşitsizliğinin azaldığını belirtti. Bu endeks, beklenen yaşam süresi ve sağlık hizmetlerine erişim temel alarak hazırlanıyor. Kuveyt, Bhutan ve Bahreyn haricinde araştırma kapsamında incelenen ülkelerin tamamında kadınlar artık erkeklerden daha uzun süre yaşıyor.
KADIN SERVİSİ
