DEDAŞ 18 bin çiftçinin elektriğini sulama döneminde keseceğini açıklarken, bu uygulamada ilk adımlar atılmaya başlandı. Sêwereg’in Avûr köyünde sulama sırasında çiftçilerin borcu var iddiasıyla trafoları söküldü
Riha’nın Sêwereg (Siverek) ilçesi Avûr (Avurtepe) köyünde elektrik borcu olduğu iddia edilen çiftçilerin elektrik trafoları tam sulama yaptıkları sırada jandarma eşliğinde baskın düzenlenerek söküldü. Yeni ektikleri binlerce dönümlük ekinlerinin susuz kalacağını belirten çiftçileri, trafo sökümlerini engellemeye çalışması üzerine jandarmanın saldırısına uğradı. Saldırıda aynı aileden 5 kişi gözaltına alındı. Gözaltı esnasında yaşananları telefonu ile kayıt altına alan bir yurttaş ise darp edilerek telefonundaki kayıtları silindi. Ardından çiftçiler trafolarının sökülmesine karşı yol kapatma eylemi yaptı.
89 bin çiftçi suya hasret
DEDAŞ verilerine göre, bölgedeki 130 bin çiftçinin yüzde 70’i tarımsal sulama için elektrikle çalışan motopompalar kullanılırken, yılda 89 bin çiftçi ortalama 7,25 milyar kilovatsaat elektrik tüketiyor. Türkiye’deki tarımsal sulamada kullanılan elektriğin 2 katı elektrik sadece bölgedeki 6 il de kullanılmakta. DEDAŞ ayrıca tarımsal faaliyetler için kullanılan yeraltı sularının yarısının bu bölgede tüketildiğini iddia ediyor. Yaklaşık 4 milyon 708 bin 730 dekar Rîha’da, 1 milyon 428 bin 87 dekarı ise Amed’de olmak üzere bölgede toplam 7 milyon 313 bin 614 dekar alanda sulu tarım yapılıyor.
Kürt çiftçisi üretemez hale getiriliyor
DEDAŞ yaptığı açıklamada, “DSİ tarafından yapılan kanalların bu yıl sulamaya açılması büyük önem arz etmektedir” ifadesi dikkat çekerken, “… ‘Uzun vadede’ GAP kapsamında oluşturulacak sulama kanallarının” vurgusu yapılarak, su sağlandığında bölgede sulama için elektrik gerekmeyeceğine işaret etmeye çalışılıyor. Uzun yıllardır çiftçilerin su talebine kulak tıkayan iktidar çiftçiyi yeraltı suyuna mahkum ederken DEDAŞ’ın adeta oyuncağı haline getirdi. Her yıl benzer uygulamaların sulama dönemleri baz alınarak gerçekleştiriliyor olması ise Kürt çiftçisinin toprağını terk etmesi sağlanmaya çalışıldığını düşündürüyor.
Yeraltı suları 600-700 mt’ye geriledi
DEDAŞ’ın elektrik sattığı 6 il de 16 milyon dekar ekili tarımsal alanda, 123 bin kayıtlı çiftçi üretim yapmaya çalışıyor. DEDAŞ, sulanan 7,3 milyon dekar alanın 5.6 milyon dekarında elektrik enerjisi kullanılarak üretim yapıldığını, sulama birliklerinin de 1.7 Milyon dekar alan için elektrik enerjisi kullandığını söylerken, tüm bölgede sulamanın elektrikle sağlandığının fotoğrafını ortaya koyuyor. Sadece 10 yıl önce 100-150 metreden su çeken çiftçiler, artık yer yer 600-700 metre derinliklerden su çekmek zorunda kalırken, çiftçiler için üretimde en büyük mali girdi halini alan ve çiftçinin ödeyemeyeceği tutarda elektrik faturalarıyla çiftçiler yüz yüze bırakılıyor.
Atatürk Barajı su hacmi 48,7 milyar m3
6 ilde sulamada kullanılan elektrik miktarı ise 7,25 milyar kilovatsaat olduğu ve bu durumda ise bölgede satılan elektriğin yaklaşık yüzde 23’ünün sulamada kullanıldığı ortaya çıkmakta. Oysa DEDAŞ’ın elektrik sattığı 6 il coğrafyasında 28 adet baraj-HES mevcut. Sadece Atatürk Barajı 48,7 milyar metreküp su depolama hacmine sahip ve bu miktardaki su, aynı zamanda Türkiye’nin 1 yıllık su ihtiyacını tek başına karşılayabilecek bir kapasiteyi ifade ediyor. Kürt coğrafyasındaki diğer barajları eklediğinizde bütün Ortadoğu’ya yetecek düzeyde su varlığından söz edilebilir. Ancak hem çiftçiler, hem de kent ve köylerde yaşayan halk su ve elektrik borçları nedeniyle susuz ve elektriksiz bir hayata mahkum ediliyor.
EKOLOJİ SERVİSİ
