DEM Parti Engelliler Komisyonu, 2024 yılının emekliler açısından hak kayıplarının hızlandığı ve engellilerin ekonomik krizin altında ezildiği bir yıl olduğuna işaret etti
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Engelliler Komisyonu Eş Sözcüsü Hatice Betül Çelebi, Türkiye’de 2024 ve 2025 yılları arasında engellilerin yaşadıklarına ilişkin yazılı açıklama yaptı.
Bir yıl içerisinde engellilerin hak kayıplarının hızlandığı, engellilere yönelik damgalama, etiketleme ve dışlamanın yoğunlaştığının altı çizilen açıklamada, “Zaten çok kısıtlı olan bazı destek mekanizmalarının istismar edildiği iddiasıyla tüm engellileri töhmet altında bırakan sağlamcı dil ve pratikler, engellilere verilen bazı hakları gasp etmeye başlamıştır. AKP 2024 yılını, engellilerin indirimli araç alma hakkını fiilen imkansız hale getirdi. 2025 yılının ise ilk ayında, engelli emekliliği zorlaştırıldı” denildi.
‘Makas he dönem açılmaktadır’
Açıklamanın devamında şu ifadelere yer verildi:
“Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunundaki son değişiklikle ithal protezlere, ortopedik cihazları ve tekerlekli sandalyeler erişilemez hale geldi. Yeni yönetmelikteki ehliyet kodlarıyla da ortopedik ve işitme engellilerin ehliyetlerinin iptal edilmesi sorunu ortaya çıkmıştır. Başta nöro-çeşitliler olmak üzere engellilerin temel eğitim hakları yok sayılmaktadır. SGK destek ödemeleri ile gerçek fiyatlar arasındaki makas her geçen dönem açılmaktadır.
ÖTV oranlarının genel olarak düşürülmesi gerekirken, iktidar tam tersi bir eğilim içindedir. Birçok engellinin erişilebilirlik haklarının tek aracı olan bu taşıtlara erişimin kısıtlanması, iktidarın ve sağlamcı ideolojinin izolasyoncu ve ayrımcı siyasetinin bir sonucudur. Milyonlarca engelli için uyumlu hale getirilmeyen bina girişleri, asansörler, yollar, kaldırımlar, geçitler ve toplu taşıma araçlarının sorumluluğu iktidardadır. Bu hak ihlal rejiminin sürdürücüsü olanlar, 2005 yılından bu yana erişilebilirlik mevzuatını uygulamaktan kaçınmakta, çok sınırlı sayıda engellinin kullandığı ÖTV indirimi hakkını da gasp etmektedir. Ayrıca engelli çalışanların 15 yılla sınırlı olan prim gün ödeme koşulları ağırlaştırılmış, prim gün sayısı artırılmış ve emekli olma koşulları zorlaştırılmıştır.
‘Bir hak daha ortadan kaldırıldı’
Geçen hafta TBMM Genel Kurulundan geçen torba yasaya göre, sigortalılığı 31 Aralık 2008’den önce başlayanlardan çalışma gücü kayıp oranı yüzde 40 ila 49 olanlar 18 yıl sigortalılık süresi ve 4 bin 100 gün prim ödemeleri; yüzde 50 ila 59 olanlar 16 yıl sigortalılık süresi ve 3 bin 700 gün prim ödemeleri şartıyla yaşlılık aylığından yararlanabilecektir. Bu torba düzenlemeyle engellilerin bir hakkı daha ortadan kaldırılmıştır. Vergi indirimi belgesine dayalı basit ve erişilebilir olan bu sürecin yerine, daha katı kriterler ve daha zorlayıcı bir tespit mekanizması getirilmiştir. AKP iktidarı, bütün emekçiler için erişilemez hale getirdiği emeklilik hakkını şimdi de engelliler için erişilemez hale getirmektedir. İnsanlar daha çok çalışıp daha çok prim ödeyip daha az maaşlarla emekli edilecektir. DEM Parti olarak, engelliler eşit yurttaşlık temelinde temel hak ve hizmetlere erişene kadar sağlamcılık ideolojisiyle mücadele edeceğiz.”
HABER MERKEZİ
