Demokrasi, adalet ve barış, bir toplumun sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde işlemesi için birbirine sıkı sıkıya bağlı üç temel unsurdur. Bu üç kavram, sadece teorik idealler değil, aynı zamanda günlük yaşamımızı şekillendiren, haklarımızı ve özgürlüklerimizi güvence altına alan pratik mekanizmalardır.
Demokrasinin olmazsa olmazı hukukun üstünlüğüdür. Hukukun üstünlüğü ilkesi, hiç kimsenin yasanın üstünde olmadığını, yasa önünde herkesin eşit olduğunu vurgular. Bu, aynı zamanda adaletin temelini oluşturur. Bağımsız bir yargı sistemi, bu ilkenin korunmasını sağlayarak demokratik süreçleri güvence altına alır.
Adalet, yasa önünde ve sosyal haklarda herkesin eşit muamele görmesini gerektirir.
Demokrasi ve adalet, birbirini besleyen ve koruyan iki temel değerdir. Sağlam bir demokrasi, ancak adaletin güvence altına alındığı bir ortamda var olabilir. Aynı şekilde, adil bir toplum da ancak demokratik katılımla inşa edilebilir. Bu nedenle, demokrasi sadece bir yönetim biçimi değil, aynı zamanda adaleti sürekli kılma çabasıdır.
Barış ise bütün bu konuların ışığında huzurun ve istikrarın temelidir.
Barış, sadece savaşın yokluğu değil, aynı zamanda toplum içinde huzurun, güvenin ve istikrarın varlığıdır. Demokrasi ve adalet, barışın kalıcı olmasını sağlayan en güçlü araçlardır. Demokratik bir sistem, farklılıkları çatışma yerine uzlaşma yoluyla çözme imkânı sunar. Adaletin tesis edildiği bir toplumda ise, insanlar haklarının korunacağına inanır ve bu da güvensizliği ve gerilimi azaltır. Barış, toplumsal kalkınmanın, ekonomik refahın ve kültürel gelişimin de ön koşuludur. Çatışmaların ve adaletsizliklerin olduğu bir yerde ne ekonomi gelişir ne de insanlar kendilerini güvende hisseder.
***
Bu üç kavram, birbirinden ayrı düşünülemez. Demokrasi, adaletin işleyişine zemin hazırlar; adalet, demokratik süreçlerin meşruiyetini sağlar ve bu ikisi birlikte, kalıcı bir barış ortamı yaratır. Demokrasi olmadan adalet tam olarak sağlanamaz çünkü iktidarın keyfi uygulamaları engellenemez. Adalet olmadan demokrasi anlamsızdır çünkü çoğunluk, azınlığın haklarını hiçe sayabilir. Barış olmadan ise ne demokrasi ne de adalet işleyebilir çünkü kaos ortamı tüm bu mekanizmaları işlemez hale getirir.
Politikacılar, kısa vadeli siyasi kazançlar için popülist vaatlerde bulunabilirler. Bu vaatler, toplumun bir kesimini memnun etse de uzun vadede adaletsiz sonuçlar doğurabilir.
Demokratik yollarla seçilmiş iktidarların, bağımsız yargı sistemini kendi çıkarları doğrultusunda manipüle etmeye çalışması, adaletin en büyük düşmanlarından biridir. Bağımsızlığını kaybeden bir yargı, hukukun üstünlüğünü ve adaleti sağlayamaz.
***
Sonuç olarak, demokrasi, adalet ve barış; bir üçgenin kenarları gibi birbirini tamamlar. Bu üç unsurun birlikte güçlendirilmesi, bireylerin hak ve özgürlüklerine sahip çıktığı, farklılıklara saygı duyulan ve her türlü sorunun diyalogla çözüldüğü daha iyi bir dünya inşa etmemizi sağlar. Bu değerleri korumak ve geliştirmek, tüm siyasilerin ve toplumların en önemli sorumluluğudur.
İktidar bir yandan barış sürecini ilerletirken diğer yandan demokrasiyi oluşturacak adımları da atmak zorunda. Yoksa gerçek barış olamaz.
Türkiye’nin içinde bulunduğu krizden çıkışının yegâne formülü, böyle bir programın uygulanmasıdır.
Bu aşamada hepimizin yediğimiz ekmek, içtiğimiz su, soluduğumuz hava kadar barışa, demokrasiye ve adalete ihtiyacı var.
Şimdi yenilenmek zamanıdır. Ortak bir vatan ve yeni bir yaşam için, eşit yurttaşlık haklarının güvencesiyle barış içinde bir toplum için, yıllardır insanımızın hiç yaşama şansı bulamadığı demokrasi için herkese ve her kesime görev düşüyor.
