Batman’ın Bekirhan beldesine bağlı Holê (Taşlıdere) köyünde 83 yıl önce dünyaya gelen dengbêj Mihemedê Xato (Holî) olarak bilinen Mehmet Akbaş, 10 Eylül’de yaşamını yitirdi. Ölümüyle sevenlerini üzen Holî, onlara sesini miras bıraktı. Genç yaşlarda öğrendiği kilamlarla dengbêjliğe başlayan Holî, duvar ustalığının yanı sıra çiftçilik yaparak geçimini sağladı. 9 çocuğu bulunan Holî, yaşamı boyunca sese ruh katarak kilamlar söyledi. Holî, aynı zamanda kentin en çok kilam bilen dengbêjlerinden biri olarak da biliniyor. Dengbêj Şakiro’yu dahi kendisine hayran bırakan Holî’nin yaşamındaki tek dileği ise bir dengbêj yetiştirmekti. Dengbêj Holî’nin ailesi Mezopotamya Ajansı’ndan Metin Yoksu’ya konuştu.
‘Tek kuruş kazanmadı’
Akbaş ailesi, Holî’nin kilamlarını içeren 5 kaseti bulunduğunu, ancak bunlardan sadece 3’ünün ellerinde olduğunu belirtiyor. Eşi Hanım Akbaş (65), Holî’nin dengbêjliğe çocukluğunda başladığını ve bir hocasının olmadığını belirtti. Eşinin kendi kendine sesini geliştirdiğini anlatan Akbaş, “Bana dengbêjliğe nasıl başladığını zaman zaman anlatırdı. Gerçekten yetenekli biriydi. Ezberi kuvvetliydi. Onu dinlemek için tüm Bekirhan toplanırdı. Ömrü boyunca kilamlardan bir tek kuruş kazanmadı. Öyle bir amacı da yoktu. Dengbêjlik onun uzun bir ömür yaşamasını sağladı” diye anlattı. Holî’nin diğer dengbêjlerle yer yer bir araya geldiğini anlatan Akbaş, “Bildiği en az 100 kilamı vardı. Bekirhan’ın, Batman’ın en çok kilam bilen dengbêjiydi. Şakiro, haber yollamış Holî’nin namını duymuş ve ondan bildiği kilamları yazıp kendisine yollamasını istemiş. Holî’nin de kendisine bunları yazıp yolladığını herkes biliyor. Şakiro’nun bile ona hayran olduğunu söylerlerdi. Ben Şakiro’yu görmedim ama Holî gördü mü onunla bire bir tanıştı mı bilmiyorum. Onun kilamları ile bir ömür geçirip çocukları büyüttük. Aç değildik, açıkta değildik. Ama o dengbêjlikten bir kazanç elde etmek istemedi, öyle bir çabası da olmadı. Zaten istese de olmazdı. Onun tek bir istediği vardı. Sesi ve dengbêjliği bu kültürde bir yeri olsun istiyordu. Dengêjlerin kıymeti bilinsin istiyordu. Çünkü dengbâjler sayesinde bu kültür bugünlere geldi. Bir çocuğu dengbêj olsun isterdi hep ama olmadı” dedi.
‘Şakiro bile hayrandı’
Yıllarca babasının kendisine söylediği kilamlarla büyüyen Holî’nin en küçük çocuğu Nedim Akbaş, babasının çabalarıyla belli başlı kilamları öğrendiğini belirterek, “Babam tüm nefesini dengbêjlik için harcadı. Parada pulda gözü yoktu. Varsa yoksa Kürt kültürüydü onun için. Şimdi ondan geriye birkaç kaset ve birkaç belgeselde kalmış görüntüsü kaldı. O mirasını ise sadece bize değil tüm Kürt halkına bıraktı. Sesinin kaybolmasını istemiyordu. ‘Sadece kendi sesinin değil tüm dengbêjlerin sesine sahip çıkmamız gerekiyor’ diyordu. Bu Şakiro’nun bile hayran kaldığı bir dengbêjin vasiyetidir. Onlara yaşarken sahip çıkalım”
BATMAN
