Almanya Sol Parti üyesi Desiree Becker, sol hareketin demokratik toplumu inşa edememe nedenlerine dikkat çekerek, ‘Sosyalizm, ulus devletin merkezi ve hiyerarşik mantığını benimsediğinde dönüştürücü ve demokratik karakterini yitirir’ dedi
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) tarafından İstanbul Bakırköy Cem Karaca Kültür Merkezi’nde 6–7 Aralık tarihlerinde düzenlenen Uluslararası Barış ve Demokratik Toplum Konferansı dünyadan çok sayıda isim ve deneyimi bir araya getirdi. Konferansın merkezinde ise Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın gönderdiği mesaj yer aldı. Kürt Halk Önderi’nin demokratik toplum, sosyalizm, ulus-devlet, Marksizm ve demokratik moderniteye dair değerlendirmeleri konferans boyunca ve sonrasında geniş tartışmalara yol açtı.
Bu tartışmalar çerçevesinde, Almanya Sol Parti delegesi ve siyasetçi Desiree Becker ile solun krizi, ulus-devlet eleştirisi ve sosyalizmin geleceği üzerine Jinnews’ten Melek Avcı’ya konuştu.
Sol’da yaşanan kırılma
Reel sosyalizm sonrası dönemde solun ulusal meselelere yaklaşımının parçalanmasında yaşanan kırılmaya değinen Desiree Becker, “Bana göre, en belirleyici kırılma, 1990’dan sonra solun bir kısmının ulus-devlet çerçevelerine güvenmeye devam etmesi, diğer kısmının ise siyaseti radikal bir şekilde enternasyonalist ve ademi merkeziyetçi terimlerle yeniden düşünmeye başlaması nedeniyle ortaya çıktı. Sol, ulusal kendi kaderini tayin hakkı ile özgürleştirici evrenselcilik arasındaki gerilimi hiçbir zaman tam olarak çözemedi. Bu çözülmemiş çelişkiler, solun yaklaşımını on yıllar boyunca parçaladı” diye belirtti.
Kürt hareketi model sunuyor
“Demokratik toplum’ paradigmasının yeterince anlaşıldığını düşünmüyorum” diyen Desiree Becker, “Dünya ve özellikle Avrupa solunun büyük bir kısmı, siyasi mücadeleleri hala klasik ulus devlet merceğinden analiz ediyor. Kürt hareketi ise çok daha farklı bir model sunuyor: çoğulcu, ademi merkeziyetçi ve topluluk temelli… Sol, demokratik yeniliğin kaynağı olarak bu paradigmayla çok daha derinlemesine ilgilenmelidir.
‘Bürokratik elitler yarattılar’
Ulus devleti aşamayan sosyalist programlar sosyalizmin çöküşünde çok temel bir rol oynadıklarını belirten Desiree Becker, “Sosyalizm, ulus devletin merkezi ve hiyerarşik mantığını benimsediğinde, dönüştürücü ve demokratik karakterini yitirir. Reel sosyalist sistemler, toplumu güçlendirmek yerine yeni bürokratik elitler yarattı. Çöküşlerinin kökü tam da bu yapısal çelişkilerde yatıyordu” diye konuştu.
20. yüzyıl reel sosyalizminin çöküşünün sadece kapitalist kuşatma tarafından değil, aynı zamanda sosyalist hareketlerin ulus-devlet modelini sorgulamadan içselleştirmeleri tarafından da belirlendiğine dikkat çeken Desiree Becker, “Dış baskılar önemliydi, ancak daha derin bir başarısızlık ideolojik boyuttaydı. Ulus devleti içselleştirerek, sosyalist hareketler kendi özgürlükçü hedeflerini baltalayan otoriter ve dışlayıcı yapıları kabul ettiler. Yenilgi sadece dışarıdan değil, benimsedikleri modelin içinden de geldi” diye vurguladı.
‘Sol daha iddialı olmalı’
Desiree Becker, Devlet- toplum ilişkisinde Avrupa solunda yeniden düşünme konusunda tartışmaların ortaya çıktığını ancak henüz derinleşmediğini belirtti. Becker, “Sol, çoğu zaman iktidar ilişkilerini dönüştürmekten ziyade hükümet politikasına odaklanıyor. Toplumsal öz örgütlenme, katılımcı demokrasi ve ademi merkeziyetçi yapılar hakkında çok daha güçlü bir ideolojik yaklaşıma ve düşünme biçimine ihtiyacımız var. Bu tartışmalar çok önemli, çok daha derinlikli, dönüştürücü ve iddialı olmalı” dedi.
Sınıf odaklı bakışa eleştiri
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan mesajında Marksizm’in yalnızca sınıf eksenli çözümlemeyle yetersiz kaldığını belirlemesini değerlendiren Desiree Becker, “Sınıf önemlidir, ancak egemenliğin tek ekseni değildir. Orta Doğu gibi bölgelerde etnik baskı, ataerkillik, dini hiyerarşiler ve sömürge mirası, toplumu sınıf ilişkilerine indirgenemeyecek şekilde şekillendirir. Yalnızca sınıfa odaklanan bir bakış açısı, iktidar ve direnişin temel dinamiklerini gözden kaçırır” diye konuştu.
‘Demokratik müzakere bir taviz değil’
Sosyalizmin demokratik müzakere yoluyla inşa edilmesine dair konuşan Desiree Becker, “Tekil bir şiddetli kırılma modeli farklı bir tarihsel döneme aitti. Günümüzde ise anlamlı dönüşüm, insanların tabandan demokratik kurumlar, kooperatif ekonomiler ve feminist sosyal yapılar inşa ettikleri yerlerde ortaya çıkmaktadır. Şiddet, genellikle aşmaya çalıştığımız iktidar sistemlerini yeniden üretir. Demokratik müzakere bir taviz değildir; sosyalizme giden çağdaş bir yoldur.
Solun kadın özgürlüğü programı
“Solun kadın özgürlüğünü programlarına merkezileştiremediği” eleştirine dair konuşan Desiree Becker, “Evet, sol hala bu konuda zorlanıyor. Birçok sol örgüt, cinsiyet eşitliğini sözde destekliyor, ancak programlarında kadınların özgürleşmesini yapısal olarak merkeze almıyor. Kürt hareketi bize, kadınların özgürleşmesi olmadan daha geniş bir toplumsal özgürleşmenin mümkün olmadığını hatırlatıyor. Feminizm ikincil değil, temel bir unsur olmalıdır” diye belirtti.
‘Enternasyonalizme ihtiyacımız var’
Solun yeni bir enternasyonalizm kurması gerektiğini düşünen Desiree Becker şu ifadeleri kullandı: “Bakın, günümüzde doğanın çöküşü yani iklim krizi, militarizasyon, kitlesel göç ve dijital sömürü gibi küresel sorunları ele alabilecek yenilenmiş bir enternasyonalizme acilen ihtiyacımız var. Hiçbir ulus devlet bu sorunlarla tek başına başa çıkamaz. Sol, ekolojik, feminist ve demokratik mücadeleleri tutarlı bir küresel alternatifte birleştiren ulus ötesi ağlar kurmalıdır.”
‘Komünal enerji sistemleri’
Desiree Becker son olarak ekonomik modele dair, “Merkezi planlama genellikle hiyerarşiyi yeniden üretirken, demokratik ve ekolojik modeller toplulukları güçlendirir. Kooperatifler, komünal enerji sistemleri, dayanışma ve kolektif tarım, dijital ortak kaynaklar başka bir ekonominin şimdiden ortaya çıktığını gösteriyor. 21. yüzyılda sosyalizm yukarıdan dayatılmayacak, aşağıdan inşa edilecektir. Bunu mümkün kılmak gerekiyor” diye konuştu.
HABER MERKEZİ
