Dersim Katliamı’nın 83’üncü yılında yaşamını yitirenleri anan HDP ve DTK, devletin katliamla yüzleşmesi gerektiğini ifade ederek, arşivlerin tamamının açılmasını istedi
Dersim Katliamı’nın 83’üncü yıl dönümüne ilişkin HDP, DTK ve Dersim Araştırmaları Merkezi gibi kurumlardan açıklamalar yapıldı.
HDP tarafından yapılan açıklamada Dersim’in Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne kadar tüm iktidarlar tarafından operasyon yapılması gereken bir coğrafya olarak görüldüğüne dikkat çekilerek şu ifadelere yer verildi: “Padişahların hâkim olmak için ferman çıkardığı, Şeyhülislamların ‘katli vaciptir’ dediği Dersim’e yapılan askeri operasyonların sayısı dahi bilinmiyor. Tek millet, tek din, tek dil anlayışı çerçevesine kurulan ulus devlet idarecileri, 25 Aralık 1935 yılında 2884 sayılı ‘Tunceli Vilayetinin İdaresi Hakkında’ kanun çıkarıp, ‘tedip’ ve ‘tenkil’ harekâtı için çerçeve çizdi. Tunceli Kanunu’yla resmi olarak adı değiştirilen Dersim’de, 4 Mayıs 1937 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla da on binlerce insan katledildi.”
Etno dinsel katliam
Dersim’de tarihte eşi benzeri az bulunan bir etno dinsel katliamın gerçekleştirildiğine dikkat çekilen açıklamada kadın ve çocuk ayrımı yapılmadan gerçekleştirilen bu soykırımda 70 bin civarında insanın katledildiği belirtildi. Devletin 83 yıl sonra dahi olsa bu vahşi katliamın hakikatiyle yüzleşmesi gerektiği belirtilen açıklamada Hakikat ve Yüzleşme Komisyonu kurulması talep edildi. Arşivlerin tamamının açılması, mahkeme kayıtlarının kamuoyuna sunulması ve katliamda yer alan faillerin gıyaben de olsa yargılamalarının yapılmasının önemi vurgulandı.
DTK: Dersim Kürt halkının onurudur
Dersim Katliamı’na ilişkin DTK’den yapılan açıklamada, “Dersim’de bir insanlık suçu işlendi. Devleti katliamla yüzleşmeye çağırıyoruz” denildi. Demokratik Toplum Kongresi (DTK), de yazılı açıklamasında cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren Dersim Katliamının aşama aşama planlandığını hatırlatarak “Hiçbir katliam özgürlüğü ve onuru için direnen bir halkı durduracak güçte değildir. Katliam özelde Kürt Alevi toplumunun yaşadığı büyük bir trajedi olsa da Dersim her zaman tüm Kürt halkının onuru olmuştur. DTK olarak Dersim katliamı ile ilgili devleti yüzleşmeye çağırıyoruz. Öncelikle Dersim Arşivleri açılmalı, Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklanmalıdır. Dersim ismi iade edilmeli ve Dersim halkından şahıslar ya da partiler adına değil devlet adına özür dilenmelidir. Bunun yanı sıra katliamda insanlık suçu işleyenlerin isimleri açıklanmalı ve toplum vicdanında yargılanmalıdırlar.
Tarihsel suçlar orta yerde duruyor’
Dersim Araştırmaları Merkezi de yaptığı açıklamada “yüzleşme ve özür” çağrısında bulundu. Dersim’de 50 bin kişinin katledildiği belirtilen açıklamada, “O gün Türkiye’nin bütünlüklü görünen siyasi yelpazesi bu kıyıma birlikte karar verdi. Dünün ittifakı bugün de ötekiler karşıtlığı üzerinden devam etmektedir. Ermenilere, Kürtlere ve Alevilere karşı işlenen tarihsel suçlar orta yerde duruyorken, ‘benim vatandaşım’ söyleminin hileli bir yalanın tekrarı olduğu riyasını bir kez daha tarihe iliştirmiştir. Dersim’de toprağa kefensiz düşen on binlerce insanımızın acısını yüreklerimizde taşıyoruz. Ülkeyi yönetenleri bir kez daha yaşanan bu derin acıyla yüzleşmeye ve özür dilemeye davet ediyoruz” denildi.
HABER MERKEZİ
