Oktay Duman, bu eseri kaleme alabilmek için tam 81 kişi ile röportaj yapmış. Bu yüzden neredeyse üç yıl boyunca Avrupa’dan Türkiye’ye, oradan Ortadoğu’ya çok büyük bir coğrafyada dolaşmak zorunda kalmış
Hüseyin Aykol
Ülkemizde sol, sosyalist ve devrimci hareketlerin tarihinin henüz -tüm kesimlerin kabullenebileceği şekilde- bütünlüklü bir şekilde yazılabildiğini söylemek pek mümkün olmasa gerek. Bu konuyu ele alan tarihçiler olarak geçmişte Tarık Zafer Tunaya ile Mete Tunçay’ı ve günümüzde ise Erden Akbulut’u tanıyanlarımız çoktur. Sözünü ettiğimiz tarihçiler, kamuoyunun ilgisine sundukları eserleri genelde ülkemizdeki ve dünyadaki kimi resmi merkezlerin yazılı belgeleri üzerinden ortaya koydular.
Bu konudaki bilgi ihtiyacını gidermek için son on yıllarda yakın tarihi irdeleyen sözlü tarih çalışmaları da yapılmaya başlandı. Oktay Duman’ın “Devrimcilerin Filistin Günlüğü” isimli çalışma da sözlü tarih çalışmalarının yeni bir örneği. Oktay Duman, gerçekten zor bir işe girişmiş. Türkiye’de 1968 sonrası kendi çıkış yolunu arayan devrimci gençlerin hem eğitim hem de pratik için gittikleri Filistin’de karşılaştıkları zorluklar, bizzat o günleri yaşayanlar tarafından oldukça ayrıntılı bir şekilde anlatılıyor.
Devrimcilerin Filistin Günlüğü, devrimci hareketin bugüne kadar üzerinde pek kalem oynatılmamış önemli bir kesitini, geniş bir zaman dilimi kapsamında ele alıyor. Devrimci hareket ile Filistin hareketi arasındaki tarihsel ilişki, farklı yönleriyle inceleniyor. Okura kuru bir tarih anlatımı yerine akıcı, canlı bir metin sunuluyor ve tarihimizin bu fazla deşilmemiş alanına sorular yöneltiliyor. Ülkemizdeki devrimcilerin enternasyonalist dayanışma ve silahlı mücadele konusundaki ilk deneyimi olarak görülen Filistin söz konusu olduğunda toplumsal hafızamızda gerçeği yansıtmayan yığınla efsane bulunduğu söylenebilir. Bu çalışmada gerçeklerle efsaneler arasına net bir sınır çizilmeye çalışılıyor ve okur çok konuşulduğu halde fazla bilinmeyen bir tarih yolculuğuna davet ediliyor.
Oktay Duman, bu eseri kaleme alabilmek için tam 81 kişi ile röportaj yapmış. Bu yüzden neredeyse üç yıl boyunca Avrupa’dan Türkiye’ye, oradan Ortadoğu’ya çok büyük bir coğrafyada dolaşmak zorunda kalmış. Devrimcilerin Filistin’e niçin ve nasıl gittiği ve geri dönüşlerinde neler yaptığı üzerine söyleşi yapılanlar arasında siyasette ve medyada halen çok tanınan şahsiyetler de bulunuyor.
İşte o isimlerden bazıları: İlhami Aras, Şamil Altan, Hasan Ataol, Sezai Atıcı, Mehmet Ali Ayan, Metin Ayçiçek, Cemil Bayık, Faik Bulut, Fehmi Erbaş, İbrahim Güçlü, Ercan Kanar, Bereket Kar, Atilla Keskin, Demir Küçükaydın, Yusuf Küpeli, Hasan Mantıcı, Sabri Ok, Adil Okay, Selahattin Okur, Muzaffer Oruçoğlu, Mehmet Satan, Mahir Sayın, İbrahim Seven, Ozan Telli, Hacı Tonak, Teslim Töre, Melek Ulugay, Bülent Uluer, Mustafa Yalçıner, Mahmut Memduh Uyan, Cengiz Çandar, Abdulkadir Yaşargün… Ayrıntı Yayınları’nın “yakın tarih” dizisinde yayınlanan bu eserin gördüğü ilgi üzerine 1975 yılı sonrasında devrimcilerin Filistin ile ilgisini anlatan ikinci cildi (Devrimcilerin Filistin Günlüğü -2) de yayınlandı. Oktay Duman ve Ayrıntı Yayınları’na teşekkür ediyor, yakın tarihimizi merak eden okurlarımıza kitabı okumalarını öneriyorum.
