Orman yangınlarının sayısı ve zarar verdiği alan şimdiden 2024’ü geride bırakırken, son bir ayda 84 tane 4’üncü grup madeni için ÇED kararı verildi
İklim değişikliğinin etkileri arasında bulunan aşırı hava olayları tüm dünyayı etkisi altına aldı. Bir yanda sıcaklıklar dünya genelinde “rekor” kırarken, bir yandan ise seller, kasırgalar yaşanıyor. Geçmiş yıllara göre daha fazla yangın yaşanırken, bu verilere de yansıdı.
50 bin hektar orman yandı
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre 2024 yılında 3 bin 797 adet orman yangını çıkarken, bu yangınlarda 27 bin 485 hektar orman alanı zarar gördü. Orman Genel Müdürlüğü’nün 30 Temmuz’da açıkladığı veriye göre 2025’in ilk 7 ayında 4 bin 426 orman yangını yaşandı ve bu yangınlarda 49 bin 769 hektar ormanlık alan zarar gördü.
Bursa Orhaneli ilçesi Harmancık yolu üzerinde 26 Temmuz’da başlayan orman yangını ise 30 Temmuz’da kontrol altına alınmasına rağmen ertesi gün tekrar başladı ve devam ediyor.
Yanan yerlere maden
Yangınlar devam ederken ve 50 bin hektara yakın ormanlık alan yanmışken, bir yandan da yangınların yaşandığı kentlerde madencilik faaliyetleri sürüyor. Yeni maden projeleri için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporları verilmeye devam edildi. Son olarak 30 Temmuz’da Muğla Dalaman ilçesinde KMM Madencilik Sanayi Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılması planlanan krom ocağı ve Hatay Arsuz ilçesinde Arar Petrol A.Ş. tarafından yapılması planlanan petrol arama işlemleri için “ÇED gerekli değil” kararı verildi. Yine aynı gün Çanakkale Merkez ilçesinde Koza Altın İşletmeleri A.Ş. tarafından yapılması planlanan altın-gümüş madeni için ise nihai dosya açıklanarak, yurttaşların görüşüne açıldı.
84 ÇED kararı
1 Temmuz-31 Temmuz tarihleri arasında 84 tane 4’üncü grup maden (altın, gümüş, demir, bakır, çinko, krom) ocağı için ÇED kararı verilirken, bu kararlar arasında ormanlarını yangınlarda kaybeden kentlerde var. Kentler, çoğunluğu yine ormanlık alanlara açılması planlanan madenler ile yangınlarda kaybettiğinin daha fazlasını kaybetmeyi bekliyor. Bir aylık süreçte şu illerde ÇED kararı verildi:
- 1 Temmuz: Mersin Silifke ilçesinde Camiş Madencilik A.Ş. tarafından yapılması planlanan Mersin Ovacık Maden Atık Depolama Tesisi için İnceleme ve Denetleme Komisyonu (İDK) toplanması kararı verildi.
- 1 Temmuz: İzmir Beydağ ve Ödemiş ilçesi sınırları içerisinde Eti Bakır A.Ş. tarafından işletilen antimuan ocağı ve zenginleştirme tesisinin kapasite artışı için İDK toplanması kararı verildi.
- 7 Temmuz: Eskişehir Sivrihisar ilçesinde Egeler Madencilik tarafından yapılması işletilen krom ocağının kapasite artışı için İDK toplanması kararı verildi.
- 7 Temmuz: Aydın Bozdoğan ilçesinde Akmineral Madencilik tarafından yapılması planlanan feldspat ocağı ve kırma eleme tesisi kapasite artışı için İDK toplanması kararı verildi.
- 9 Temmuz: Aydın Karpuzlu ilçesinde Doğanlar Madencilik tarafından yapılması planlanan feldspat-kuvarsit ocağı ve kırma-eleme tesisi için ÇED süreci başlatıldı.
- 11 Temmuz: Hatay Antakya ve Samandağ ilçeleri sınırları içerisinde Merkür Maden tarafından işletilen krom ocağının kapasite artışı için İDK toplanması kararı verildi.
- 14 Temmuz: Hatay Hassa ilçesinde Limak Çimento tarafından işletilen boksit ocağı kapasite artışı için İDK toplanması kararı verildi.
- 23 Temmuz: Bursa Mustafakemalpaşa ilçesinde BG Maden tarafından işletilen krom ocağını kapasite artışı için “ÇED gerekli değil” kararı verildi.
- 24 Temmuz: Muğla Kavaklıdere ilçesinde Kadir Murat Dağ tarafından yapılması planlanan sıvı korbondioksit arama ve işletme sondajı için “ÇED gerekli değil” kararı verildi.
- 28 Temmuz: Tekirdağ Malkara ilçesinde Kömür İşletmeleri Anonim Şirketi tarafından yapılması planlanan linyit ocağı için “ÇED gerekli değil” kararı verildi.
- 28 Temmuz: Eskişehir Sivrihisar ilçesinde Alçısan Madencilik tarafından yapılması planlanan alçıtaşı ocağı ve kırma-eleme tesisi için “ÇED gerekli değil” kararı verildi.
- 29 Temmuz: Balıkesir Balya ilçesinde Altınordu Madencilik tarafından yapılması planlanan altın-gümüş madeni, çevher zenginleştirme tesisi, atık depolama tesisi ve beton santralleri için İDK toplanması kararı verildi.
Taş ocaklarına da onay
Son bir ayda 142 taş ocağı içinde ÇED süreci başlatılırken, büyük yangınların yaşandığı İzmir, Muğla, Aydın, Hatay, Eskişehir, Sakarya, Bilecik, Antalya, Bursa, Denizli, Uşak, Meraş gibi kentlerde onlarca proje için ÇED raporu verildi. Eskişehir’de verilen 9 kararın 5’i “ÇED gerekli değil”, 1’i ise “ÇED olumlu” olurken, Bilecik’te 9 kararın 4’ü, Muğla’da 8 kararın 6’sı “ÇED gerekli değil” kararı oldu. Ayrıca Bursa ve Manisa’da 4, Mereş’ta 3, Aydın ve Hatay’ta 2, Sakarya ve Karabük’te ise 1 taş ocağı için ÇED raporu hazırlandı. Bu kentler içinde en olumlu kararların verildiği kent ise 10 kararın 5’inin iptal yada iade kararı olduğu Antalya oldu.
Yasaya karşı direniş
Ormansızlaşmanın küresel iklim değişikliği üzerindeki etkileri bilimsel çalışmalar ile ortaya koyulmuşken, orman yangınlarına yeterli önlemin alınmaması ya da söndürmede yaşanan yetersizler her yıl hektarlarca ormanı yok ediyor. Tüm bu “afet”in üstüne ise madenler ve taş ocakları da ormanlık alanlara açılmaya devam ediyor. Eko-kırımın sonucu ise Ege ve Marmara’da 56 dereceyi bulan hissedilen sıcaklık olarak hayata yansıyor. Hissedilen bu etkilere ve ekolojistlerin tüm itirazlarına rağmen ormanlar başta olmak üzere yaşam alanlarını maden ve enerji şirketlerine açacak “Süper İzin Yasası” 19 Temmuz’da meclisten geçti. Yasaya karşı köylüler başta olmak üzere ekoloji ve yaşam savunucularının direnişi ise sürüyor.
Haber: Tolga Güney / MA
