Dövizin ani yükselmesi Erdoğan’ın Golan’la ilgili olan tepkisine bağlanmaya çalışıldı. Durumun bununla ilgili olmadığı, TCMB’nin açıklayamadığı 6.3 milyar doların nereye gittiğine yönelik sorular dövizi fırlattı
ABD ile yaşanan bir küs bir barışık ilişkinin anormal seyri sermaye yapılarının hareketlenmesine neden oldu. ABD Başkanı D. Trump’ın Golan Tepeleri’yle ilgili açıklama yapması sonrası Cumhurbaşkanı R.T. Erdoğan’ın ortaya koyduğu tepkinin Türkiye ile ABD arasındaki sorunların çözülemeyeceğine işaret ettiği ve bazı sermaye fonlarının dolar alımına geçmesiyle dolarda yükselme olduğu iddia edildi. Bir bankanın döviz masası çalışanının, “Kurda 5.55 seviyesi önemli, üzerinde bir kapanış kalıcı bir şekilde yeni yukarı yönleri işlemleri beraberinde getirebilir” sözleri ise doların 6 liraya doğru tırmanışa geçeceğine işaret ediyor.
6.3 milyar dolar nerede?
Dövizde yükseliş yaşanmasındaki en büyük endişenin döviz rezervlerindeki ani azalma olabileceği belirtiliyor. Geçtiğimiz gün açıklanan verilerde 15 Mart itibarıyla net rezervlerin 28.5 milyar dolara düştüğü ortaya çıkmıştı. Geçtiğimiz aya göre 6.3 milyar doların azalmış olması Merkez Bankası’nın (TCMB) bu parayı ne yaptığı sorularını gündeme getirmişti. Yatırımcılar açısından en çok merak edilen şey ise 6.3 milyar dolar azalışın nedeniydi. Başlıca merak konusu olan şey Mart ayı için programlanmış dış borç ana para ödemesinin 3.8 milyar dolar olduğu biliniyorken aradaki farkın nereye gittiği sorusuna bulunamayan cevabın son yaşanan süreci etkilediği ifade ediliyor. Merkez Bankası’nın bu bağlamda yaptığı açıklamalar ise inandırıcı bulunmadı.
TCMB’ye güven bitiyor
TCMB’den adının açıklanmasını istemeyen bir yetkili, son dönemde yaklaşık 5.3 milyar dolar tutarında dış borç ödemesi ve enerji ithalatçısı kurumlara döviz satımı yapıldığını ifade etmesiyle ortaya koyduğu rakamlarda tutarsızlık görüldü. Bloomberg. com’a konuşan Nomura Londra’dan Henrik Gullberg, duruma dair şöyle bir yorum yaptı: “Dış borç ödemeleri, rezervlerdeki azalışı açıklayamadığı için piyasalar ortada bir müdahalenin sürdüğünü varsayıyor.” Gullberg’in sözleri döviz yükselmesindeki asıl nedeni ortaya koyuyordu. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch ise, para politikasının vaktinden önce gevşetilmesinin TL üzerinde baskı yaratacağı uyarısında bulundu. Kurum ayrıca, ekonomideki belirgin yavaşlamanın mali disipline engel oluşturabileceğine dikkat çekti.
‘Çok beklersiniz’ demişti
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 19 Mart günü Trabzon’da yaptığı açıklamada, “Ağustos-Ekim aylarında dolar toplayanlar şimdi kara kara düşünüyor. Doların yükselmesini çok beklersiniz. Hele ki seçimden sonra daha çok beklersiniz” demişti. Albayrak’ın açıklamasından sonraki üç günde doların 5.48 seviyesinden 5.84’e yükselmiş olması, sadece süren krizi örtme özelliği taşıyordu. Albayrak’ın, “Seçimden sonra çok önemli reformların adımını atacağız ve Nisan’da yol haritasını açıklayacağız” ifadeleri seçimlere yönelik bir propaganda içerdiği iddiaları ise artık daha yüksek sesle konuşuluyor
Arçelik dışarıda büyümeye devam ediyor
Türkiye’de süren ekonomik kriz nedeniyle sermayenin yurtdışına kaçışı sürüyor. Arçelik, yurtdışı yatırımlarında büyüme ekseninde Bangladeş pazarına giriyor. Şirket, Bangladeş beyaz eşya pazarının en büyük perakende ağına sahip oyuncusu Singer Bangladesh’in çoğunluk hisselerini 75 milyon dolara almak üzere anlaştı. 150’ye yakın ülkede faaliyet gösteren Arçelik, Asya-Pasifik bölgesindeki varlığını Bangladeş ile güçlendiriyor. Arçelik’in iştiraki Ardutch B.V., ülkenin en büyük perakende ağına sahip beyaz eşya üreticisi Singer Bangladesh Limited’in yaklaşık yüzde 57’lik hissesine sahip olan Hollanda merkezli Retail Holdings Bhold B.V.’yi 75 milyon dolara satın almak üzere anlaşma imzaladı. Faaliyetlerine 1905 yılında başlayan merkezi Dakka’da bulunan Singer Bangladeş’in buzdolabından çamaşır makinesine, televizyondan klimaya geniş bir ürün yelpazesi bulunuyor. Büyük ürün gruplarında pazarda ikinci sırada yer alan Singer Bangladesh, ülkenin en geniş perakende dağıtım ağına sahip. Bin 500’ün üzerinde çalışanı bulunan Singer Bangladesh’in 2018 cirosu yaklaşık 164 milyon dolar. Şirketin FAVÖK’ü yaklaşık 20 milyon dolar, net kârı ise yaklaşık 11 milyon dolar.
EKONOMİ SERVİSİ
