İngiltere, Fransa ve Almanya, İran’ın nükleer anlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle BM yaptırımlarını yeniden devreye sokma sürecini başlattı. ABD kararı desteklerken, Tahran adımı ‘yasa dışı ve haksız’ buldu, karşılık vereceğini duyurdu
İngiltere, Fransa ve Almanya, İran’ın nükleer anlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle BM yaptırımlarını yeniden devreye sokma sürecini başlattı. ABD kararı memnuniyetle karşılarken, Tahran adımı “yasa dışı ve haksız” buldu, karşılık vereceğini açıkladı. Moskova ise snapback süresini uzatmaya dönük tasarı sundu.
Avrupa’nın üç büyük ülkesi İngiltere, Fransa ve Almanya (E3), İran’ın 2015’te imzalanan nükleer anlaşmayı (KOEP) ihlal ettiği gerekçesiyle Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını yeniden devreye sokma, yani “snapback” sürecini başlattı.
Üç ülke, BM Güvenlik Konseyi’ne sundukları bildiride “İran’ın taahhütlerini ciddi şekilde yerine getirmediğine inanıyoruz” ifadelerini kullandı. Snapback mekanizmasının devreye alınması için son tarih 18 Ekim olarak belirlendi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, E3’ün kararını memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı. Marco Rubio, “ABD, İran ile doğrudan temasa açık olmaya devam ediyor. Snapback, diplomasiye engel değil, onu güçlendirir” dedi.
İran’dan karara tepki
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise, kararı “yasa dışı ve haksız” olarak niteledi ve Tahran’ın ulusal haklarını korumak için karşılık vereceğini söyledi. Daha önce İran, snapback’in devreye girmesi halinde Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması’ndan (NPT) çekilebileceğini açıklamıştı. Böyle bir adım, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) denetim yetkisinin sona ermesi anlamına geliyor.
Snapback ile yeniden uygulanması beklenen yaptırımlar; konvansiyonel silah satışlarının yasaklanması, balistik füze programına kısıtlamalar ve nükleer bağlantılı malzeme ve teknoloji transferine getirilen yasakları kapsıyor.
Rusya, süreci frenlemek için BM’de snapback mekanizmasının süresini altı ay uzatacak bir tasarı sundu. İran da konsey üyelerine bu tasarıyı desteklemeleri çağrısında bulunarak aksi halde “ciddi sonuçlar” doğacağı uyarısında bulundu.
Öte yandan, İsrail’in 13 Haziran’da İran’ın nükleer ve askeri altyapılarını bombalamasından önce, Umman arabuluculuğunda ABD ve İran arasında beş tur görüşme yapılmıştı. Ancak İsrail saldırıları ve ardından ABD’nin İran tesislerini vurmasıyla bu görüşmeler kesintiye uğradı.
BM yaptırımlarını yeniden devreye sokma süreci 30 gün sürüyor. E3, bu süreyi “İran ile diplomatik çabaları sürdürmek için kullanacaklarını” açıkladı.
DIŞ HABERLER
