2023’te yaşanan depremler sonrası ortaya çıkan sorunlar henüz çözülmezken Eğitim Sen de hazırladığı raporla eğitim alanında çözülmeyen sorunları ortaya koydu. Raporda, depremlerin üzerinden 30 ay geçmesine rağmen, bölgedeki eğitim eşitsizliklerinin ve yetersizliklerinin devam ettiği belirtildi
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Merkez Yürütme Kurulu (MYK), 6 Şubat 2023 tarihinde peş peşe gerçekleşen Mereş (Maraş) merkezli depremlerin üzerinden 30 ay geçmesine rağmen kentlerin yeniden inşası, eğitim durumu ve olası afetlere hazırlıktaki sorunlara dair hazırladıkları raporu yayınladı.
Hatay’da kalıcı konutların yalnızca üçte birinin teslim edildiği ve teslim edilen konutlarda yol, su, elektrik ve kanalizasyon altyapısının tamamlanmadığı belirtilen raporda, eğitim alanında eksikliklerin ve yetersizliklerin devam edildiği de vurgulandı.
Sorunlar çok çözüm yok!
“Şantiyeye dönüşen okul çevreleri, ağır araç trafiği ve açık kanalizasyon hatları çocukların güvenliğini tehlikeye sokulmaktadır” denilen raporda, Semsûr’da (Adıyaman) 2025 Eylül itibarıyla sadece 8 prefabrik ve 1 konteyner okulda eğitim yapıldığı ve eksikliklerin devam edildiğinin altı çizildi. Raporda, ” 6 bin konut teslim edilmesine rağmen altyapı sorunları nedeniyle birçok aile taşınamamış, 13 bin 800 öğrenci taşımalı eğitime devam etmektedir. Öğrencilerin yüzde 62’si beslenme desteği alamazken, ortaokul ve liselilerin yüzde 48’inin internet veya cihaz erişimi yoktur. Yetersiz beslenme ve eksik psiko-sosyal destek öğrenme sürecini olumsuz etkilemektedir. Sorun yalnızca fiziki koşullarla sınırlı değildir. Anadilde eğitim hakkı yok sayılmakta, MESEM uygulamalarıyla çocuk emeği sömürülmektedir. Örgün eğitime devam oranı düşmüştür” ifadeleri yer aldı.
Mereş kırsalındaki kız çocuklarının eğitim devamlılığının azaldığı, devamsızlık ve erken yaşta zorla evliliklerin arttığına dikkat çekilen raporda, okul yetersizlikleriyle birlikte eğitimde eşitsizliğin arttığına dikkat çekildi.
Her yerde okullar eksik
Depremden etkilenen diğer şehirlerdeki güncel bilgiler ise şöyle sıralandı: “Adana’da hasarlı 35 okulun durumu gizlenirken, riskli binalarda eğitim devam ettiriliyor. Urfa’da 140 okulun yarısı tamamlandı, öğretmen açığı 12 bine ulaştı. Osmaniye’de kalıcı çözümler üretilmedi, kent toz ve gürültüye terk edildi. Kilis’te 36 okul yıkıldı, yalnızca 18 okul yapıldı. Diyarbakır’da yeni konutların dağıtımı şeffaf değil, ulaşım sorunları sürüyor. Gaziantep’te altyapı sorunları çözülemedi, konteyner okullarda eğitim devam ediyor. Elazığ’da ise okul inşaatları ve konut teslimleri gecikiyor.”
Eğitim Sen, deprem bölgelerindeki sorunların siyasi tercihlerden kaynaklandığını vurgulayarak şu talepleri sıraladı:
- “Konteyner okullar kapatılmalı, depreme dayanıklı okullar hizmete alınmalı.
- Her öğrenciye ücretsiz yemek, temiz su, kırtasiye, dijital erişim ve ulaşım desteği sağlanmalı.
- Eğitim emekçilerine güvenceli, kadrolu istihdam sağlanmalı; geçici modellere son verilmeli.
- Norm kadro adaleti sağlanmalı, barınma sorunları için lojman ve kira desteği getirilmeli.
- MESEM ve çocuk emeği sömürüsü durdurulmalı, mevsimlik işçi çocuklar için telafi eğitimleri düzenlenmeli.
- Kamu kaynakları rant projelerine değil, kamusal, bilimsel, laik ve anadilinde eğitime aktarılmalı.
- Acele kamulaştırmalar durdurulmalı, okul çevrelerinde güvenlik önlemleri alınmalı.
- Güvenli ve sağlıklı barınma hakkı güvence altına alınmalı.
- Beklenen depremlere karşı afet hazırlık planları yapılmalı, tatbikatlar düzenlenmeli.”
Kaynak: MA
