Üç ay içinde halkın kullandığı elektriğe yüzde 30 zam yapan AKP iktidarı, bu zamları şirket çıkarları için gerçekleştirdiği kapasite bedelleri adı altında yapılan ödemelerden de anlaşılıyor. Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) tarafından 39 elektrik üretim santraline ‘kapasite bedeli’ adı altında sadece Ağustos ayı için toplam 122 milyon 873 bin 772 lira ödeme yapılacağı bildirildi. Geçtiğimiz yıl uygulamaya geçilen kapasite bedeli ödemesinden 39 enerji şirketi yararlanıyor. İktidarın kapasite bedelleri ile ilgili olarak yaptığı açıklamada ‘milli üretim’ vurgusu yapılarak şirketlere aktarılan kamu kaynakları ‘millilik’ söylemleri ile süslenirken, ithal kömür ve ithal doğal gazında bu açıktan ödeme kapsamında olması iddiayı desteklemiyor.
Soma Termik’e 11 milyon TEİAŞ’ın internet sitesinde, kapasite mekanizmasından yararlanan üretim tesislerine yapılacak ödemelere ilişkin listeye göre, elektrikteki kapasite mekanizması kapsamında yer alan 43 santralden 39’una ağustos ayı için toplam 122 milyon 873 bin 772 lira ödenecek. Mekanizma kapsamında en yüksek ödeme 10 milyon 952 bin 537 lirayla Soma Termik Santral Elektrik Üretim AŞ’ye yapılacak. Bu şirketi, 6 milyon 969 bin 796’şar lira ödemeyle Yatağan Termik Enerji Üretim AŞ ve Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret AŞ izliyor. Ödemeler, TEİAŞ tarafından elektrikte sürdürülebilirlik ve arz güvenliğini sağlamak amacıyla santrallere ‘kapasite bedeli’ adı altında ödeme yapılıyor.
Arz fazlası var
Özellikle elektrik enerjisi üreten şirketlerin kısıtlı üretim yapmaktan sıkıntılı olduğu bilinirken, bu alanda yatırımların sürekli büyüyor olması tartışmalara neden oluyor. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz’ın açıklamaları bir gerçeği ortaya koymuştu. Enerji arz fazlalığından yakınan Yılmaz, şirketlerin bu bağlamdaki sıkıntıları için ek ödemeler yapılacağını açıklamıştı. Elektrik Mühendisleri Odası da (EMO) yaptığı açıklamada arz fazlasının kamuyu zarara uğrattığını açıklamıştı. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, doğalgaz santrallerinin yurt dışına taşınmaya başlandığına vurgu yapmış ve “Kapasite mekanizması” uygulamasına geçileceğini açıklamıştı.
Kilowat başına ödeme
Yılmaz, “Sisteme dahil olan firmalara kilowat başına yerli kömürde 21 kuruş, doğalgazda 18 kuruş ve ithal kömürde 15 kuruş kapasite bedeli ödeyeceğiz” sözleriyle enerji üreten firmalarla aralarında sıkıntı olduğunu ve bu sıkıntının da kamu eliyle açıktan para ödeme yoluyla çözüleceği açıkça ortaya konmuştu. Şirketlerin üretim güçlerine göre üretebilecekleri enerjinin tamamı ticarileştirilemiyor. Bu nedenle üretemediklerive ticarileşmeyen elektriğin, santral kapasiteleri yapılan ek ödemeler, üretim kapasitelerine bakıldığında çok ciddi rakamlara ulaşacağı anlaşılmıştı.
Santraller yurt dışına gidiyor! 2018 yılı başında açıklama yapan EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, doğalgaz santrallerinin yurt dışına taşınmaya başlandığına vurgu yapmış ve “Kapasite Mekanizması” uygulamasına geçileceğini açıklamıştı. Yılmaz, “Sisteme dahil olan firmalara yerli kömürde ‘kilowat başı’ 21 kuruş, doğalgazda 18 kuruş ve ithal kömürde 15 kuruş kapasite bedeli ödeyeceğiz” ifadelerinde bulunmuştu. Yurt dışına kaçanları durdurmanın yanında, Türkiye’yi karanlığa gömen enerji kesilmelerinin bu şirketlerce gerçekleştirildiği ve bu eylemin iktidarı uyarmak için yapıldığı iddialarının kapasite mekanizması adı altında üretmedikleri enerji için açıktan ödemelerin başlamasını sağlamıştı.
EKONOMİ SERVİSİ
