Kurdistan’a atanan tüm kayyımlar gibi Êlih Belediyesi kayyımı da bildiğimiz gibi. Kürtçe dil seçeneğini ortadan kaldırdı, yandaşlara özel ihaleler düzenledı, taşınmazları sattı, doğayı şirketlere peşkeş çekti
AKP’nin 2016 ve 2019 yıllarında belediyelere atadığı kayyımlar, kentin tüm kaynaklarını yandaşlara akıttı. 2016 yılından bu yana kayyım yönetiminde olan Êlih Belediyesi de bu belediyelerden biri. 23 Mart 2020’de ikinci kez belediyeye atanan kayyım, tüm kaynakları tükettiği gibi belediyeyi kaldıramayacak borç yükünün altına soktu. İçişleri Bakanlığının talimatıyla kayyım olarak atanan Vali Hulusi Şahin, seçilmiş belediye meclisi yerine memur imzalarıyla istediği kararı alıyor. Kayyım dönemi yolsuzluk, rant, Kürtçeye yönelik yasak ve engellemeler yanı sıra keyfi uygulamalar sınır tanımıyor. 31 Mart’ta yapılacak seçimlere doğru Êlih kayyımın pratiğini mercek altına aldık.
Kürtçe düşmanlığı sınır tanımadı
Kayyım ilk icraat olarak 29 Mart 2020 tarihinde belediyenin web adresinden Kürtçe dil seçeneğini kaldırmak oldu. Kayyımın Kürtçe düşmanlığı caddelerde yayalara öncelikli geçiş hakkının tanınması amacıyla Kürtçe yazılan “pêşî peya” (önce yaya) uyarıları kaldırmakla sürdü. 2007 yılında Fatih Mahallesi’nde bulunan Kine Em Parkı’na yerleştirilen Kürt şair Cegerxwîn’in büstü 21 Haziran 2022 tarihinde kaldırıldı. Kayyım tarafından kapatıldıktan sonra yakılan Yılmaz Güney Sineması’nın bulunduğu alan vasfı değiştirilerek parka dönüştürüldü. Kayyım talimatıyla, geçen yıl 9 Mart’ta Gülistan Caddesi’nde Amedspor forması giyip, Kürtçe müzik yapan gençlerin etkinliği zabıta zoruyla engellendi.
Usulsüz atamalar
Kayyımlar döneminde usulsüz atamalar da gündemden hiç düşmedi. Belediyenin Özel Kalem Müdürlüğü’ne AKP Siirt İl Gençlik Kolları Başkanı İbrahim Hamit Bedük’ü 30 Haziran 2021 tarihinde atadı. 22 Ekim 2021 tarihinde ise Batman Belediyesi Personel A.Ş tarafından Özel Güvenlik bünyesinde çalıştırılmak üzere daha önce duyurusu yapılan güvenlik personeli alımlarına giren ve mülakatlarda derece yapmalarına rağmen, kuraya dahi alınmayan 20 kişi kendilerine haksızlık yapıldığını, mülakatlarda “torpil” yaşandığını belirterek valilik önüne gitti. Kayyım yardımcısı Adnan Yörük, kızı Sena Yörük’ü Ocak 2021 tarihinde memur olarak işe aldırdı.
Bir dönem AKP Batman İl Başkan Yardımcılığını yürüten ve 2015 seçimlerinde AKP’den milletvekili aday adayı olan Adile Gürbüz’ün eşi Metin Gürbüz de sınavsız bir şekilde işe alındıktan kısa bir süre sonra kayyım yardımcılığına getirildi. Nuri Aydın adlı işçinin ölümünde kusurlu bulunan Gürbüz halen görevinin başında.
İhaleler yandaşa
Mart 2020 – Ocak 2021 tarihleri arasında yapılan 77 ihalenin 37’si açık ihale, 40’ı ise 21 f-21 b (pazarlık usulü) ile yapıldı. 2021 yılının ilk beş ayında toplamda 93 ihale yapıldı. Bunların 62’si açık ihale, 31’i 21 f- 21 b ile yapıldı. 2022 yılında ise yine 69’u pazarlık usulü, 85’i açık ihale usulü ile yapıldı.
Amaç ve hizmet dışı ihalelerdeki usulsüzlükler kentte tartışma yarattı. 3 Aralık 2021 tarihinde Diyarbakır Caddesi’nde bulunan ağaçları ışıklandırma işine 2 milyon 361 bin TL harcadı. Kent girişine konulan “Kadim toprakların modern şehri Batman” yazılı tabela için 22 Eylül 2021 tarihinde pazarlık usulüyle yapılan ihalede 690 bin TL harcandı. Kayyım 2022’nin Aralık -Şubat aylarında bayrak, poster ve flama alımı için de 1 milyon 550 bin TL harcadı. Êlih Belediyesi’ni borç batağına sürükleyen kayyım, 2 yıl içinde BTM Gurme adlı şirkete 34 milyon 340 bin TL değerinde 3 ayrı ihale verdi.
11 taşınmaz satılığa çıkarıldı
Mayıs 2021 tarihinde imaj çalışması için 825 bin TL harcanarak, çekilen spot videolar “haber’” diye yandaş TV’lere servis edildi. Pandemi nedeniyle sokağa çıkma yasaklarının olduğu 2021 yılında Ramazan Ayı boyunca düzenlenecek “etkinlikler” için belediye kasasından 500 bin TL harcama yaptı. Kayyım 11 taşınmazla birlikte kamuya ait yolu dahi satışa çıkardı. Satışa çıkartılan taşınmazlar arasında Halkların Demokratik Partisi (HDP) döneminde sosyal donatı alanı olarak planlanan kreş, çocuk oyun alanı, kütüphane, etüt merkezi, itfaiye merkezi, kadın konuk evi, yaşlı sohbet evi gibi birçok yer bulunuyor. Kayyım 116 esnafın olduğu Buğday Pazarı’nı satışa çıkardı. Ancak ihaleye katılım sağlanmadığı için satış olmadı.
Belediyenin en büyük gayrimenkulü olan ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Êlih İl Koordinasyon Kurulu’nun (İKK) 635 milyon 375 bin TL değer biçtiği Batman Park AVM, AKP İl Başkanı Akif Gür’ün de yönetiminde bulunduğu Golden Park A.Ş’ye 150 milyon TL’ye satıldı. Gelen tepkiler sonucunda karar iptal edildi.
Bütçe başka kurumlara harcandı
Atanan kayyımlar belediyenin hizmet alanına girmeyen, ödeneği başka bakanlıklardan karşılanan Eğitim Araştırma Hastanesi, Emniyet Müdürü Konağı, Beşiri Kaymakamı konutu, MİT, Çevre Şehircilik Müdürlüğü çevresi Peyzajlarının ve Komando içi yol ve kaldırımlarının dahi belediyeni bütçesinden karşıladı. Kayyım, İl Emniyet Müdürlüğü Ek Hizmet Binasına da belediye bütçesinden 6 milyon 283 TL’ye Knossos Yol Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Maze Petrol İnşaat Elektrik Elektronik Nakliyat Hizmet Alımı Konfeksiyon Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı’na verdi.
İmar rantı kuruldu
Kayyım, 6 Aralık 2022’de aldığı karar ile Girêsîra beldesi, Selivê köyü, Girbereşk Mahallesi ve Êlih Çayı’nı da içine alan geniş bir alanı imara açtı. Atanmışlardan oluşan “Belediye Meclisi”nden geçen karar doğrultusunda Êlih Çayı kenarında Organize Sanayi Bölgesi (OSB) kurulması kararlaştırıldı. Geçen günlerde burada OSB kurulması için çalışma başlatıldı. Burada kentin su ve oksijen ihtiyacını karşılayan çay tehlike altına girmiş oldu.
Seyitler Mahallesi’nde konut alanına yakın geçen su kanalının üzeri betonla kapatılmasından kaynaklı geçen yıl 19 Kasım ayında şiddetli yağmur sonucu birçok evi su bastı. Bu ihmalden kaynaklı Lalihan Güner (54) ile torunları Asenat (1), İsrafil (5) ve Birgül Güner’in (9) yaşamını yitirdi.
MA / Fethi Balaman
