2022’yi 2023’e bağlayan gece çoktandır ailece düşündüğümüz dünyanın en iyi tren rotaları arasında yer alan Doğu Ekspresi yolculuğumuza çıktık. Doğal olarak çok heyecanlıydık. Güzergâh boyunca doğanın güzelliklerini görecektik. Batman’dan otobüsle Kars’a girdiğimizde ayaz soğuğuna rağmen içimizi bir sıcaklık kapladı. Kars’a daha evvel geldiğimiz için tarihi hakkında az da olsa bilgimiz vardı. Kars, ayrı bir tarih, ilk akla gelen de Ani Harabeleri oluyor. Aras Nehri’nin üzerinde kurulmuş tarihi bir şehir. 10. yüzyılda Ermeniler tarafından inşa edilmiş Anadolu’nun en zengin ve büyük kenti olarak tarihe geçmiş.
Sabah trene bindiğimizde geçtiğimiz istasyonları dikkatle takip etmeye başladık.
Sarıkamış İstasyonu. 93 Harbi’nde kaybedilen toprakların geri alınması için 22 Aralık 1914 tarihinde başlatılan Sarıkamış Harekâtı. Osmanlı ile Rus İmparatorluğu arasında, Osmanlı’nın büyük taktik hatasıyla ve binlerce askerin donarak ölümüyle sonuçlanan başarısız bir askeri girişim. Sarıkamış’taki şehitliğin önünden geçerken o insanların acısını hissettim. Hamidiye Alayları, Ermenistan’ın kurulmaması ve Rus istilasına karşı Sultan II. Abdülhamit tarafından 1890 yılında kurulan bir süvari birliğiydi. Doğu Anadolu’da Osmanlı kuvvetlerinin büyük bir bölümü Kürtlerden oluşuyordu. Donarak ölen binlerce insan. Kürt, Ermeni, Türk ve diğerleri ölüme gönderilmişlerdi.
Yolculuğumuz devam ediyordu ama acı hatıralar yolculuğumuz boyunca bize eşlik etti.
Erzurum’a geldiğimizde Kurtuluş Savaşı’nın ilk kongresi aklıma geldi. Orada toplanan önemli şahsiyetler ve onlara verilen ama tutulmayan sözler canlandı gözümde. O kişilerin çoğunu öldürdüler. Sivas da yolumuzda olan başka bir kongre şehriydi. Kurulan meclis “Türk ve Kürt halkının meclisi” diye kurulsa da verilen sözler çabuk unutulmuştu. “Köprüyü geçinceye kadar ayıya dayı” demek. Tabii Sivas denince yakın tarihimizdeki Sivas Katliamı. Yanarak ölen onlarca insan.
Erzincan Aşkale’den geçiyoruz. Yaşananlar. Trenler içindeki sürgün Ermeni vatandaşlar. Varlık Vergisi’nden dolayı sürgüne gönderilenler, yollarda ölenler. Gayrimüslimlere gayriinsani yaşatılanlar. Dersim Katliamı, trendeki sürgün kayıp kızlarımız…
Yol boyunca doğanın bütün güzelliklerine şahit olurken geçmişte bu coğrafyada yaşananları da unutmamak lazım. Acılarla dolu bir hafıza taşıyor şehirlerimiz, yollarımız, dağımız, taşımız…
Bu ülkede yaşananlardan dolayı ders çıkarmayan, sorunları çözmek yerine derin yaralara dönüştüren siyaset anlayışları en büyük sorunumuzdur. Her başa gelen iktidar vaatlerle geliyor, sonra çark ediyor. Derin eller devamlı olarak ülkenin üzerinde dolaşıyor. Kimse elini taşın altına koymuyor, koyamıyor. Gücü eline alan daha beter devam ediyor.
Yeni yıla girdik. Elimiz taşın altında.
