Enstîtuya Kurdî Amed, Dünya Anadili Günü dolayısıyla seminer düzenledi. Seminerde Kürtçenin yaşatılması ve dil mücadelesini büyütme gerekliliği vurgulandı
Enstîtuya Kurdî Amed, 21 Şubat Dünya Anadili Günü dolayısıyla Amed’de Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Amed 1 Nolu Şube’de seminer gerçekleştirdi.
Moderatörlüğünü Gazeteci Gülçin Şanlı’nın yaptığı seminerde yazar ve çevirmen Saime Xakpûr, araştırmacı, dil bilimci Mehemed Malmîsanij ile yazar ve yayıncı Deniz Gündüz konuştu. Kürtçenin Kurmancî ve Kirmançkî lehçelerinde yapılan seminerde Mehemed Malmîsanij “Kürtçe etimolojisi”, Saime Xakpûr “Bakur ve Rojhilat’da Kürt dili ve edebiyatı”, Deniz Gündüz ise “Dilde standardizasyon” üzerine konuştu.
‘Zazaca yok olma tehlikesi altında’
İlk olarak Kürt etimolojisi üzerine söz alan Mehemed Malmîsanij, dillere yapılan saldırılar, Kürtçenin lehçeleri arasında Zazacanın önemi ve neden geri kaldığı, tarihte nerede olduğu üzerine değerlendirmelerde bulundu. Zazacanın daha az konuşulduğunu kaydeden Malmîsanij, Zazacanın yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu vurguladı. Malmîsanij, Kurmancînin de git gide Türkçeye kaydığını ekledi.
Daha sonra konuşan Rojhilat’ın Urmiye kentinden olan Saime Xakpûr ise “edebiyat ve Kürt edebiyatı”, “Rojhilat’da Kürt dili ve edebiyatının durumu” üzerinden sunum gerçekleştirdi. Rojhilat’ta Kürtçenin özellikle son 5 yıldır ciddi baskı altında olduğunu vurgulayan Saime Xakpûr, Arami alfabesinin dayatıldığına dikkat çekti. İran’daki baskılar nedeniyle kitaplarını farklı ülkelerde bastırdığını belirten Xakpûr, Rojhilat’ta buna rağmen yine de Kürtlerin dil mücadelesinden vazgeçmediğini ifade etti. Xakpûr, Kurdistan’da Türkçenin yaygınlaşmasını ise eleştirerek, bu konuda hassas olunması, dilin korunması ve dil mücadelesine ilginin artırılması gerektiğinin altını çizdi.
Çözüm önerilerini paylaştı
Son olarak sunum yapan Deniz Gündüz de “Dilde standardizasyon” başlığı altında değerlendirmelerde bulundu. Bir dilin standardize edilme sürecini dünyadaki farklı dilleri de örnek göstererek anlatan Gündüz, Kürtçede uygulanan metotlar üzerinde durarak, Kürtçenin önündeki engelleri hem politik hem de toplumsal açıdan değerlendirdi. Özellikle Zazacanın karşı karşıya olduğu tehlikeleri anlatan Gündüz, Kürtlerin kendi diline sahip çıkmamasının nedenlerini ve çözüm önerilerini paylaştı.
Seminer ara ara katılımcıların sorduğu sorular ile sürdü.
Kaynak: JinNews
