Erdoğan, tüm karşı çıkışlarına rağmen Rusya destekli Suriye rejiminin İdlib’deki ilerlelemesini durduramayınca apar topar Moskova’ya geçti. Erdoğan’ın Putin’den Türk askerlerinin korunması için adımlar atılmasını isteyeceği belirtildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye rejiminin Türkiye’nin tüm karşı çıkışlarına rağmen İdlib’de ilerlemesinin ardından dün Moskova’ya gitti. Erdoğan’a Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da eşlik etti. Han Şeyhun’un alınması üzerine Morek’teki Türk gözlem noktasının kuşatma altında kalmasıyla zorlanan Türkiye’yi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesinde zorlu bir tartışma bekliyor. Erdoğan ve Putin önce Uluslararası Havacılık Fuarı MAKS-2019’un açılışına katıldı. Putin ve Erdoğan, Rusya’nın beşinci nesil savaş uçağı Su-57’yi inceledi.
Görüşme öncesi açıklama
Görüşmeden önce Reuters haber ajansına konuşan üst düzey bir Türk yetkili, Erdoğan’ın Türk askerlerinin korunması için Rusya’dan adımlar atılmasını isteyeceğini söyledi. Rusya’nın bu konuda rejim üzerindeki nüfuzunu kullanmasını beklediklerini belirten Türk yetkili, “Türk askerlerine en ufak bir saldırı olursa, misilleme yaparız” ifadesini kullandı. Rusya ile varılan anlaşmayı ihlal edecek herhangi bir adım veya saldırıdan kaçınılması gerektiğini belirten yetkili “Ama ne yazık ki son dönemde bunun örneklerini görüyoruz. Putin’in, oradaki sorunu yatıştıracak adımlar atmasını bekliyoruz” dedi.
Erdoğan’ın aynı zamanda, İdlib’deki operasyonlar nedeniyle Türkiye’ye yeni bir sığınmacı akını yaşanmasının engellenmesini de gündeme getirmesi bekleniyor. Reuters’a konuşan yetkili, “Oradan Türkiye’ye bir mülteci akınını engelleyecek önlemlerin alınması gerekiyor” dedi.
Rusya’ya göre ihlal yok
Cumhurbaşkanı Erdoğan dahil Türk yetkililerin tamamı İdlib’deki çatışma ve ilerlemenin Soçi mutabakatına aykırı olduğunu ifade ediyor ama Rusya, anlaşmanın ihlal edilmediğini vurguluyor. Görüşmeden önce Rusya kanadından bu yönde açıklamalar gelmişti. Rusya Dışişleri Sergey Lavrov da, İdlib’deki son gelişmelerin Soçi Mutabakatı’nı ihlal etmediğini düşündüklerini söylemişti. Türk gözlem noktalarının bölgedeki El Kaide türevi silahlı grupları alandan çıkartılması amacıyla kurulduğunu ifade eden Lavrov, durumun tam aksine daha da kötüleştiğini ifade etti. Kremlin’den yapılan açıklamada da benzer bir ifade kullanıldı. Kremlin, Putin’in ‘Erdoğan’ın endişelerini anladığını ama kendisinin de İdlib’de militanların artan saldırılarından endişe duyduğunu’ açıklamıştı.
Çatışma neden başladı?
Türkiye ile Rusya arasında geçen yıl yapılan Soçi Mutabakatı, bir çatışmasızlık bölgesi kurulmasını ve silahlı grupların ağır silahlarıyla birlikte bu bölgeden çekilmesini öngörüyordu. Rusya tarafı Suriye ordusunun İdlib’deki operasyonlarını askıya almasına, Türkiye de silahlı isyancıların çekilmesine garantör oluyordu. Bu amaçla Türkiye İdlib’de 12 gözlem noktası kurdu. Ancak beklenen olmadı. ‘Ilımlı muhalif’ olarak adlandırılan Türkiye destekli silahlı gruplar, kontrollerindeki bölgeleri El Nusra öncülüğündeki HTŞ’ye kaptırdı.
Suriye rejimi de bunun üzerine Rusya desteğiyle Hama vilayetinin kuzeyi ile İdlib’in güney kırsalındaki operasyonlarını yoğunlaştırdı. Rejim, Türkiye’nin tüm karşı çıkışlarına rağmen kritik öneme sahip Han Şeyhun’u da kontrol altına alarak ilerlemesine devam etti. İlerlemeyi durdurma amacıyla bölgeye son anda askeri sevkiyat yapmak isteyen TSK konvoyu da havadan hedef alınark durduruldu. Böylece Morek kasabasındaki 9’uncu gözlem noktası da tamamen kuşatma altında kaldı.
DIŞ HABERLER
