Elektrik ve doğalgaza gelen zamlar sonrası kepenk kapatma noktasına geldiklerini söyleyen Ankara esnafı, ‘krizden çıkış yolunun bir araya gelmek olduğunu’ ifade etti
Eylül ayından itibaren geçerli olan yüzde 30 elektrik ve yüzde 47,6 doğalgaz zammı özelikle hizmet sektöründe faaliyet gösteren küçük esnafı kara kara düşündürüyor. Pandemi ve savaş ekonomisinin etkisiyle artan enflasyonda esnafın sırtına binince kepenk kapatmalar arttı. İşletme sahipleri bu durumun sürdürülebilir olmadığını ve böyle giderse tüm esnafın kepenk kapatacağını söylüyor.
‘Siyasi istikrarsızlık’
Kızılay semti Konur Sokak’ta Hayalet Kütüphane isimli kitap kafe işletmecisi Sezai Koyunbakan, siyasi istikrarsızlığın yarattığı ekonomik sıkıntılara dikkati çekerek, “Elektrik faturası bin 500 lira civarında geliyordu. Gaz faturası aydan aya çok değişkenlik gösteriyor ama geçen sene soğuk aylarda 3 bin liraya yakın gelmişti. Şimdi elektrik herhalde 2 bin lirayı rahatlıkla geçer, gaz ise 4 bin lira civarında olur. Sadece gaz ve elektrik için değil, her şeyde ciddi zam varı. Ciddi bir siyasi istikrarsızlık ve bunun sonucu olarak da ciddi enflasyon var. Biz siyaset bizim hayatımıza temas etmiyor gibi düşünebiliriz. Zaten ben reel siyasetle kesinlikle uğraşmam ama siyaset de burada, özellikle kötü yönetildiğinde veya iyi yönetildiğinde çok ciddi sirayet ediyor. Kötü yönetildiğinde de bu doğrudan ekonomiyi vuruyor. Bizim zaten ihtiyacımız olan şey siyaseten biraz istikrar ve yönetebilmedir. Aynı zamanda da insanlara dönük sosyal devlet mantalitesiyle bir yönetim. Buna ihtiyacımız var” dedi.
Kimse ne yapacağını bilmiyor
Koyunbakan, işletmecilerin bir şekilde işlerini yapmaya çalıştığını belirterek, “Yani çoğu kişi de kapatmıyorsa ne yapacağını bilmediğinden işyerini kapatmıyordur. Yoksa bir şey kazandığımızdan değil” dedi ve yaşam standartlarının her geçen gün düştüğünü söyledi.
Pandemi üstüne zam
Kadriye Akgün, 8 senedir Fidan Kültür Kafe’yi işlettiğini ve bu sekiz yıllık süreçte en çok zorlandığı dönemin pandemi ve ardından gelen süreç olduğunu dile getirdi. Enflasyonun yakıcılığından dert yanan Akgün, “Her şey pandemiyle başladı. Kapanmalar zaten bizi yıprattı. Ardından gelen zamlar -ki hala gelmeye devam ediyor- daha da yıprattı. Zaten her şey iki üç katına çıkmış. Elektrik, doğalgazda inanılmaz bir artış oluyor ve biz bunları fiyatlara yansıtmıyoruz. Nasıl geçecek bu nasıl sonlanacak bilmiyoruz” ifadelerinde bulundu.
Ses çıkarmak gerek
Akgün’ün işletmesinin bu ayki elektrik faturası bin 220 TL, doğalgaz faturası 411 TL geldiğini ve kış aylarında faturaların daha da şişeceğini hatırlatarak, şunları söyledi: “Her şey on katına çıkıyor. Aldığını ertesi gün başka bir fiyatla alıyorsun. Bütün esnaflar aynı sıkıntıyı yaşanıyor. Direnmek, bir şeyler yapmak lazım ama maalesef insanlarımız yan yana gelmiyor, bir şey yapamıyoruz. Bir kişi ile olmuyor, bütün insanların buna ses çıkarması gerekiyor. Biz aslında küçük esnafız, küçük esnaflar daha da çok yıpranıyor.”
Kredi kartlarına mahkumiyet
Konur Sokak’ta bulunan Nu Destar Kafe’yi işleten Nevruz Söylemez de 20 gün kadar önce devraldığını ve tadilat yaptığını belirterek, şunları anlattı:
“Tadilata başladığım andan itibaren sürekli birtakım şeyler almak zorunda kaldım. Her gittiğimde de farklı fiyatlarla karşılaştım. Her şeyin pahalı olduğunu biliyordum ama bu kadar aşırı olduğunu sanmıyordum. Dolayısıyla ben bu hayat pahalılığından dolayı tadilata başladım ama hiçbirini bitiremedim. Mesela 20 bin liralık bir kartım var. Şu anda 4 bin bakiyesi kaldı. Daha elektrik, su, doğalgaz gelmedi. O sanırım bu ayın 20 sine doğru gelecektir. Elektrik, su, doğalgaz abonesi inanılmaz düzeyde artmış. Daha önce, diyelim ki 200 liraya abone olduğunuz bir su 3 bin lira olmuş. Bu ödemeyi de kendi kartımdan harcayıp bir de bankalara veriyoruz”
Esnaf kepenk indirecek
Olgunlar Sokak’ta bulunan Zapata Kafe’de çalışan Olcay Özceylan ise, daha önce kendisinin de bir işletme sahibi olduğunu ve ekonomik nedenlerle kapatmak zorunda kaldığını ifade etti. Faturalara gelen zamlar dolayısıyla esnafın kepek indirmeye başlayacağını ve bu durumun işçileri güvensizleştirdiğini vurgulayan Özceylan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu yapılan zamlar işletmelerin maliyetini arttıracak ve artan maliyetler fiyatları yükseltecek. Yükselen fiyatlar doğal olarak yapılan ciroyu azaltacak. Bu da işletmenin karlılığını azaltacak. Zaten ülkemizde bulunan bir ekonomik kriz olduğundan dolayı daha da kötü etkilenecek. Pandemi sürecinde zaten işletme büyük ölçüde zarar aldı. Ben kapatmak zorunda kaldım. Aynı şekilde küçük kısıtlı kaynaklara sahip bütün esnaflar yavaş yavaş kepenk indirecekler.”
ANKARA
