Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alma konusundaki ısrarı ABD ile gerilimi arttırıyor. ABD’de Cumhuriyetçi ve Demokrat senatörler, Türkiye’ye F-35 savaş uçağı teslimatını durdurma tasarısı hazırladı
ABD Kongresi’nin üst kanadı Senato’da iki partinin temsilcileri, hazırladıkları ortak bir yasa tasarısı ile F-35 uçaklarının Türkiye’ye teslimatını geçici süreliğine durdurmaya hazırlanıyor. Demokrat Parti’den ve Cumhuriyetçi Parti’den ikişer senatörün hazırladığı yasa tasarısına göre S-400 alımından vazgeçene kadar Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının teslim edilmemesi öngörülüyor.
Tasarının hazırlayıcılarından Demokrat Partili Senatör Jeanne Shaheen, Türkiye’nin hem S-400’lere hem de F-35’lere aynı anda sahip olmasının mümkün olmadığını belirtti. Shaheen, “Rusya’nın, Türkiye gibi bir NATO ülkesinde ABD uçaklarına ve teknolojisine erişiminin olması ihtimali büyük bir ulusal ve küresel risk oluşturmaktadır” ifadesini kullandı.
‘Türkiye’nin otoriter yöneticisi’
Yasa tasarısını kaleme alan dört kişiden bir diğeri olan Cumhuriyet Partili Senatör James Lankford, Türkiye’nin önemli bir NATO üyesi olduğunu ve ABD’nin ulusal güvenlik önceliklerine yanıt vermeye istekli bir ortak olduğunu hatırlattı. Çeşitli uyarılarda bulunan Lankford, “Türkiye’nin otoriter yöneticisinin NATO ve ABD çıkarlarını her an göz ardı edip Rusya ile yakın bir savunma işbirliğine girişmesi endişe vericidir” şeklinde konuştu.
ABD Türkiye’ye alternatif arıyor
Öte yandan Reuters haber ajansının ismini açıklamak istemeyen ABD’li yetkililere dayandırdığı haberine göre Türkiye’nin F-35 programından çıkarılma ihtimali de masadaki seçeneklerden. Türkiye’nin üretim süreçlerine dâhil edildiği projeden çıkarılmasının zahmetli olacağını belirten yetkililer, ancak bu seçeneğin imkânsız olmadığını dile getirdi.
Ajansa konuşan ABD’li yetkili “Türkiye’nin F-35 için ürettiği yaklaşık 800 parça bulunuyor ve bunlardan çok azının tek tedarikçisi” şeklinde konuştu ve Türkiye’nin ürettiği bu parçaların da daha önce teklif veren başka şirketlere verilebileceğini belirtti.
Türkiye’nin projenin başarısız olmasına neden olacak kadar büyük bir öneme sahip olmadığını savunan yetkili, alternatif aranıp bulunmasının Lockheed Martin yapımı jetlerin üretimini üç ay kadar aksatacağını söyledi.
‘Türkiye Patriot almalı’
ABD Savunma Bakanlığı görevini vekâleten sürdüren Patrick Shanahan da Çarşamba günü bir açıklama yaparak Türkiye’nin F-35 programında kalmasını dilediğini ancak bunun gerçekleşmesi için S-400 yerine Patriot füze savunma sistemleri satın alması gerektiğini belirtmişti.
Shanahan, Türkiye’nin programda kalması ile ilgili soruya, “Kesinlikle istiyoruz, Türkiye’nin Patriotları alması gerekiyor” sözleri ile karşılık vermişti. ABD Türkiye’ye Rusya’dan S-400 satın alma planından vazgeçmesi karşılığında daha pahalı olan Patriot sistemlerini Mart ayı sonuna kadar ucuza vermeyi teklif etmişti.
Ankara ile Washington arasındaki gerilimin ana unsurlarından birisini oluşturan F-35 ve S-400 konusu ABD Kongresi’ne taşınmış durumda.
S-400 krizi nedeniyle Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması için girişimde bulunan ABD Kongresi, Savunma Bakanlığı’nın Türkiye ile ilgili raporunu bekliyor. Kongre raporun en geç Kasım’a kadar kendilerine iletilmesini ve o zamana kadar da Türkiye’ye herhangi bir F-35 uçağının gönderilmemesini talep ediyor.
WASHINGTON
