Karadeniz’de üreticinin önemli gelir kaynaklarından fındıkta hasat tamamlandı. Ancak TMO henüz fiyatı açıklamadı. Fındığın bir diğer önemli alıcısı İtalyan şirket Ferrero ise 11,25 TL’den alım yapacağını açıkladı. Bu fiyat beklentinin çok altında kaldı
Türkiye’de uygulanan tarım politikaları tüm üretici köylüleri cehennemde yaşar hale getirdi. Önceki AKP iktidarı ve devamı olan son Cumhurbaşkanlığı seçiminde en yoğun oyların çıktığı Karadeniz bölgesinde adeta halkla alay edercesine bir tutum sergileniyor. Fındık fiyatları geçen yıl 17 Ağustos 2017’de açıklanmıştı. Bugün yani 2018 yılı Ağustos ayının son günü alım fiyatları halen açıklanmış değil. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Tarım ve Orman Bakanlığı ile yaptığı görüşmelerde Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) piyasaya kısa bir süre sonra gireceğini öğrendiklerini belirterek, “Üreticimize sesleniyorum, fındığınızı emanete vermeyin TMO’yu bekleyin” dedi. Bayraktar, fiyat TMO’da yüksekse fındığınızı TMO’ya, piyasada yüksekse piyasaya verin, kesinlikle emanete fındık bırakmayın” diye uyarılarda bulundu.
Bayraktar ‘en az 15 lira’ demişti
Bayraktar yaptığı uzunca açıklamada, “Dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 70’ini, dünya ihracatının yüzde 75’ini ülkemiz karşılıyor. Bundan dolayı ülkemizdeki fındık fiyatı dünya piyasalarını da belirliyor. Şu anda serbest piyasa fiyatlarına baktığımız da fındık fiyatları kilogramda 10 lira 50 kuruş ile 13 lira 50 kuruş değişiyor. Bu fiyatlar üreticilerimiz tarafından kabul görülen bir fiyat değildir. Çiftçimiz bir yıl boyunca bahçesine her türlü bakımı yaptı, gübresini, ilacını kullandı. Yaşanan verim düşüklüğü fındık maliyetini daha da artırdı. Zor durumda olan üreticimiz, bir de kendince fiyat açıklayarak piyasaları alt üst eden yabancı firma tarafından daha da zora sokuldu. Dövize ihtiyaç bulunan böyle bir ortamda fındıktaki döviz geliri kaybı önlemelidir. TMO piyasaya girecek. Fakat TMO’nun, üretici maliyetleri, enflasyon ve üretici refahı göz önünde bulundurularak piyasaya en az kilogram başına 15 liradan girmesi gerekir” ifadelerini kullandı. Bayraktar’ın çiftçiye seslenirken ülkenin döviz ihtiyacından söz etmesi çıkacak fiyatın da ‘ülke ekonomisini sarsmayacak bir fiyat’ hazırlığı içinde olunduğuna işaret ediyor.
Fiyat niçin açıklanmıyor
En önemli nedenlerinden biri, TMO’nun varlıkları satışa çıkarılarak tasfiye sürecine girmiş olduğu belirtilmektedir. Geçtiğimiz yıl çiftçilerin fındığını lisanslı depoya vermesi için yoğun bir çabaya girişilmişti. Ancak üretici bu yolu tercih etmedi ve TMO alım yapmak zorunda kaldı. Ancak TMO aldığı ürünü kendi deposuna değil lisanslı depoya kira karşılığı teslim etti. Burada ki amaç lisanslı depocuları kalkındırmak ve çiftçinin adeta kanını emmek üzere bekleyen lisanslı depoları tek seçenek haline getirmek istemeleridir. Bu yıl fındık henüz toplanmadan önce lisanslı depo sahipleri fındığı almak amacıyla yoğun bir propaganda süreci işletmeye başladı. Üreticinin ürününü lisanslı depoya vermesi için bir yandan hükümet de baskı kurarken fındık fiyatlarını açıklamayarak hem çiftçiyi zora sokuyor hem de fındık tekellerinin arzuladığı düşük fiyata çiftçiyi mahkum etmeye çalışılıyor.
18 lira bile az
Fındık fiyatının açıklanmaması şuan ortaya çıkan 10,50 TL ile 13,50 TL arasında bir fiyat bandına oturtulmaya çalışıldığını ve gelecek günlerde TMO’nun fiyatının da bu seviyelerde kalacağını gösteriyor. Oysa çiftçinin bu yıl fındık fiyatındaki beklentisi 18 lira idi. Bu fiyat Türkiye’de yaşanan döviz krizinden önce ortaya çıkmıştı. Bugün 18 liranın bile çiftçiyi rahatlatmayacağı, yine gübre ve ilaç tekellerine borçlanarak üretim yapmaya çabalayacağını gösteriyor. Diğer yandan çiftçiler fındıklıklarını satmaya başladılar. İlk müşterileri ise körfez ülkelerinin zenginleri oldu. Fındık üreticileri, zarar ettirilerek ellerindeki fındık bahçelerini satmaya zorlandıklarını, böylelikle üretimin tamamen şirketlerini eline geçmesinin sağlanmaya çalışıldığını ifade ediyor.
Ferrero 20 gün önce açıkladı
TMO henüz fiyat açıklamazken, Ferrero ise fındık fiyatını çoktan açıkladı. Fındığa biçtiği fiyat 11 lira 25 kuruş ile 11 lira 50 kuruş. Türkiye’de üretilen fındığın nerdeyse yarısını alan Ferrero tekelini mevcut hükümet kıracak değil ya! Cüneyt Zapsu bu amaçla AKP’ye ciddi destekleri olduğu biliniyor. AKP’nin iktidara geldiği günlerde Ferrero’nun danışmanı olan Zapsu, aynı zamanda AKP MKYK Üyeliği ve Erdoğan’ın danışmanlığını yaptı. AKP’nin iktidar olmasıyla birlikte fındık piyasasını ve üretimiyle, fiyatları yaptığı spekülasyonlarla belirleyen tek insan oldu. Aynı zamanda Uluslararası Kabuklu Meyveler Konseyi (INC) Başkanı olarak fındık üretimini en alt fiyatla Ferrero’nun eline teslim etmeyi başardı. İtalyan Ferrero ve TMO Fındık alım fiyatlarını kapalı kapılar ardında belirlediği çokça gündeme geldi. 2014-2015 ve 2016 yıllarında fındık fiyatı yine 10-12 lira arasındayken 2017 yılında bu rakam 8.5 liraya kadar geriledi. 2014 yılından bu yana bir operasyon sürüyor ve bu operasyonun arkasında kimlerin olduğu ise çok iyi bilinmesine karşın bölge halkı her yıl yapılan propagandalara aldanmaya devam ediyor. Fiskobirlik ise tamamen devre dışı bırakılmaya çalışılıyor.
EKOLOJİ SERVİSİ
