Murat Kuseyri/Stockholm
Barış yanlısı düşünce kuruluşu SaferGlobes’in yayınladığı rapor, Finlandiya’nın silah satışlarının 2002- 2016 yılları arasında iki kattan fazla artış gösterdiğini ortaya koydu. 2003 yılında Finlandiya 49 milyon Euroluk silah satışı yaparken bu rakam 2016 yılında 133 milyon avroya yükseldi. SaferGlobes’i en fazla endişelendiren ise Finlandiya’nın çatışma ve savaşların sürdüğü Ortadoğu’daki diktatörleri silahlandırması. 2013 yılında Finlandiya’nın sattığı silahların sadece % 1’i Ortadoğu ülkelerine giderken bu oran 2016 yılında % 63’e yükseldi. Finlandiya’nın Ortadoğu’da silah sattığı ülkelerin başında ağır insan hakları ihlallerinin yaşandığı, Türkiye, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar geliyor.
Sağ ve silah ilişkisi
Devlet şirketi Patria, son bir yıl içinde Birleşik Arap Emirliği’ne 40 adet zırhlı taşıma aracı sattı. Sako AB şirketi de Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne keskin nişancı tüfekleri sattı. Keskin nişancı tüfeklerinin satışı Savunma Bakanlığı’nın onayına bağlı. Savunma Bakanlığı’nın her iki ülkeye satış izni vermesi tepkilere yol açtı. Yabancı karşıtı ve popülist parti Gerçek Finliler’in 2015 yılında hükümet ortağı olmasından sonra Ortadoğu ülkelerine yapılan silah satışlarında artış görülüyor. Savunma Bakanlığı görevini Gerçek Finlilerin bölünmesi sonucu kurulan Mavi Gelecek grubunun üyesi Jussi Niinistö yürütüyor. Gerçek Finliler ve Mavi Gelecek Finlandiya’nın askerileştirilmesini ve silah şirketlerinin güçlendirilmesini savunuyor. Savunma Bakanlığı’nın kilit noktalarında bu partiden yetkili ve bürokratlar var. Patria’nın Genel Müdürü Olli Isotalo da pek çok kez, şirketin ayakta kalması için iç pazarın yetmeyeceğini ve ülkenin silah ihraç etmesi gerektiğini savunmuştu. 2016 yılında şirketin ürettiği silahların % 41’i, Ortadoğu ülkelerine satıldı. Parlamentoda 12 milletvekili bulunan Sol Birlik, Finlandiya Hükümeti’ni Türkiye’ye silah satarak insan hakları ve uluslararası yasaları ihlal etmekle suçlamıştı. SaferGlobes’in yayınladığı raporda Finlandiya’nın Türkiye’ye 2016 yılında 12 milyon avro tutarında silah sattığı belirtiliyor.
Barış örgütleri tepkili
Ortak bir açıklama yapan barış örgütleri; Yüzler Komitesi ve Barış Federasyonu, Finlandiya’nın Ortadoğu ülkelerine silah satışlarının şok edici olduğunu belirterek “Ortadoğu ülkelerine silah satmak bölgenin güvenliğine değil istikrarlaşmasına katkıda bulunur, Kendini barış savunucusu olarak profile eden bir ülkenin silah satışlarını artırması uygun bir çözüm değildir” dedi. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRİ) yayınladığı raporda Finlandiya en fazla silah ihraç eden ülkeler sıralamasında 23. sırada yer alıyor.
