Urfa’da 600 yıllık ağaçlarda yetişen fıstığın hasadına başlandı. Bölgenin temel geçim kaynaklarından olan ağaçların her birinden yaklaşık 150 kilo fıstık toplanıyor
Urfa’nın Karaköprü ilçesi Esemkulu (Semqulu) Mahallesi’nde 600 yaşında olduğu belirtilen fıstık ağaçlarında hasat başladı. Bölgede nadir bulunan bu yaşlı ağaçların çapı 2 metre 70 santim ile 3 buçuk metre arasında değişirken, uzunlukları ise 18 metreye kadar ulaşıyor. Her bir ağacın yılda 150 kilograma yakın fıstık veriyor. Fıstık üreticisi Enver Çoban, mahallede yaşları 200 ile 600 arasında değişen çok sayıda fıstık ağacının olduğunu söyledi.
Yapılan arkeolojik çalışmalarda 7 bin 500 yıl öncesine kadar mahallede insanların yaşadığını dile getiren Çoban, Bizans, Roma ve Osmanlı gibi imparatorlukların burada hüküm sürdüğünü ve bu imparatorluklara ait kalıntıların hala mahallede mevcut olduğunu söyledi.
Temel geçim kaynağı
İnsanların temel geçim kaynağının fıstık olduğunu ifade eden Çoban, “Dedelerimiz 1688 yılında Adıyaman’dan bu köye sürülmüşler. Burada çok sayıda menengiç ağacı varmış. Menengiç ağacı aşı yapılmadığı sürece fıstık vermiyor. Bizimkiler o dönem ticaretle uğraştıkları için, Irak, Suriye ve İran’a gitme durumları olmuş. Fıstığın aşısını İran Horasan’da öğreniyorlar. Gelip buradaki menengiç ağaçlarını aşılıyorlar. Belli bir zamandan sonra aşıladıkları menengiç ağaçları, fıstık vermeye başlıyor ve insanlar bu şekilde fıstığı öğrenmiş oluyorlar” diye anlattı.
Mahallede bulunan bahçelerin hemen hemen çoğunda 600 yaşın üzerine fıstık ağacına rastlamanın mümkün olduğunu söyleyen Çoban, “Fıstığın buradan diğer yerlere yayıldığını söyleyebiliriz. Fıstık hasadı döneminde yere düşen fıstıklar, Şubat ayında filizleniyordu. Çocukken onları toplardık. Farklı illerden gelen insanlar topladığımız bu fideleri götürüp yetiştirirlerdi. Bu şekilde fıstık etrafa yayıldı. Burada yetişen fıstığın cinsine biz ‘ketekoyneli’ diyoruz. Bu fıstık cinsi en lezzetli olanıdır” diye konmuştu.
Her biri 150 kilo veriyor
600 yaşındaki fıstık ağaçlarının her birinin yaklaşık 150 kilo fıstık verdiğini, ölçtükleri bir ağacın gövdesinin 3 buçuk metre olduğunu aktaran Çoban, fıstık ağacının diğer ağaçlar gibi gelişiminin hızlı olmadığını söyledi. Çoban, nedenini ise şöyle anlattı: “Nedenlerinden bir tanesi de iklimin kurak olmasıdır. Şayet su olsaydı, ağaçlar çok daha büyük olabilirdi. Bu ağaçlar yetiştirilirken, bir düzen çerçevesinde toprağa verilmiş. Dağınık, rastgele ekilmemiş. 200 yaşında fıstık ağacı da var burada. Eskiden fıstık bilinmediği için birçok ağaç kesilerek, kışlık odun yapılmış. Burada yaşayan insanlar 320 yıldır geçimini fıstık ile sağlıyor” dedi.
URFA
