Abdullah Aysu
Gıda üretmek çiftçiler için artık azap. İnsanlar için ise gıdaya erişmek neredeyse imkânsız. Geçmişte yaz mevsimi geldiğinde sebze fiyatları düşer fakir fukaranın midesi bayram ederdi. Şimdi mide bayramları mazide kaldı. Her bahar, yazı beklemek züğürt tesellisine dönüştü. Niye böyle söylüyorum?
Yaz ile birlikte gıda fiyatları dünya genelinde düştü. Türkiye’de gıda fiyatları arttı.
– BM Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre temmuz’da gıda fiyat endeksi %8.6 düştü. Yıllık bazda %13.1 arttı.
– TÜİK’e göre, Türkiye’de temmuzda gıda fiyatları % 3.15 arttı, yıllık artış %94.65 oldu. Dünyada gıda fiyatları niye düşüyor da Türkiye’de yükseliyor? Çünkü girdiyi pahalı kullanıp, ucuz ürün elde edemezsin. Pahalı girdi kullanmak zorunda bıraktığın çiftçini desteklemezsen, düşük fiyatlı gıda rüyana bile girmez.
Girdi fiyat artışları
Çiftçinin kullandığı girdi fiyatları bir yıl içinde ben diyeyim havan topu, siz deyin, füze hızıyla yükseldi.
Gübreler:
– Amonyum nitratta yıllık artış: %217
– Amonyum sülfatta artış: %190
– Üre gübresinde yıllık artış: %229
– DAP gübresinde yıllık artış: %194
– 20.20.0 gübresinde yıllık artış: %190.
Mazotta yıllık artış: %235
Yemler
– Besi yeminde yıllık artış: %116.6
– Süt yeminde yıllık artış: %125.2 oldu.
Zirai ilaç fiyatları, %100 ile %300 arasında arttı.
Elektrik fiyatları, %129.4 arttı.*
Çiftçiler böylesi yüksek fiyatlı girdi kullanmak zorunda bırakılacak, ama gıda fiyatları düşük olacak öyle mi? “Pışııık!” derler insana. Tez elde geçilmeli bunlar, bir kalemde. Çiftçinin borcuna çızık çekmeli hükümet, bankaların yazdığı okkalı kalemle. Yarın geç, bugün azad edilmeli; 1 milyon 366 bin arazi bankaların boyunduruğundan. Yoksa çiftçi aile sayısının 4 milyon 600 binlerden 2 milyon 100 binlere geriletildiği bir ülkede yiten sadece çiftçiler olmayacak. Tanksız, topsuz, tüfeksiz elden giden tarım toprakları olacak.
Orada mısınız neoliberaller?
IMF ve Dünya Bankası’nın neoliberal ekonomi politika tanrılarına tapanlar, onlara günde 5 yerine 15 kez secde edenler neredesiniz? Mutlu musunuz, memnun musunuz eserinizden? Nasıl da sazlarınızı mızraplarınızı sakladınız, arzı endam etmiyorsunuz ekranlarda. Çalmıyor sazlarınız. Ama çaldığınız mızraklar sığmıyor çuvallara. Neredesiniz? Neoliberal gıda yangını arazilere sıçradı. Bu işin sonu hiç iyi görünmüyor. Yangın söndürme araçlarınız (tarım politikalarınız) nerede ey hükümet?
*Girdi verileri, Ali Ekber Yıldırım’dan derlenmiştir.
