Göbeklitepe hakkında birçok spekülasyon bulunuyor. Arkeofili internet sitesinde Göbeklitepe Araştırma ve Kazı Koordinatörü ve Almanya Arkeoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi Dr. Lee Clare ile Göbeklitepe hakkında bir röportaj yayınlandı. Dr. Lee Clare, “Göbeklitepe, MÖ 10 bin yılın sonlarından, MÖ 9 bin yıllarına tarihlenen bir tarih öncesi alandır (MÖ ~ 9,500- 8,000). 1500 yıl kadar süren bir dönemden kalma arkeolojik birikintiler içeren yapay bir höyüktür. Bu birikintiler arasında mimari yapılar, atıklar ve tortu birikintileri yer alır. Kazılarda büyük miktarlarda faunal ve botanik kalıntılar, çakmaktaşı ve öğütme taşı eserleri, ayrıca hayvan ve insan tasvirleri ile heykeller ortaya çıkarıldı” sözleriyle Göbeklitepe’nin genel fotoğrafını çizdi.
Göbeklitepe nedir?
Göbeklitepe’nin “tapınak” olarak önerilen işlevinin son derece problemli olduğunu her zaman vurguladığını belirten Clare, “Bu terim mevcut haliyle, örneğin tanrıların ve eğitimli bir ruhban sınıfının varlığını varsayar. Ayrıca, “tapınakların” (ilahi tapınım için bir yer olmasının yanı sıra) bir tür ekonomik güç kullandığı anlamına gelir. Bu yorum, MÖ 10 ve 9 bin yıllarında yaşayan Taş Devri toplulukları için tamamen gerçek dışıdır. Bu tür “tapınak ekonomileri” en azından geç Kalkolitik /Bronz Çağı’na kadar ortaya çıkmıyor” dedi.
Neyin cevabı aranıyor?
Dr. Lee Clare Göbeklitepe’de neyin cevabını arıyorsunuz sorusuna ise şu yanıtı verdi: “Araştırmamız, litik ve öğütme taşı analizleri, yapı arkeolojisi, stratigrafi, arkeozooloji, mutlak kronoloji, peyzaj arkeolojisi gibi birçok farklı konuya sahip. Daha önce belirttiğim gibi, bilimsel araştırmalarımız şu anda ‘geçiş aşaması’ olarak adlandırmayı seçtiğim aşamada. Eski paradigmasından kurtulduğunda, Göbeklitepe’yi tamamen farklı bir ışıkta göreceğimize inanıyorum. Göbeklitepe’de kalıcı bir yerleşim var mıydı? Sembolizma bize MÖ 10 ve 9 bin yıllardaki tarih öncesi toplulukların inanç ve gelenekleri hakkında neler söylüyor? Sitenin 1 bin500 yıllık kullanımı boyunca avcılık uygulamaları hakkında ne biliyoruz? Göbeklitepe’nin çevre şartları nelerdi? Artık UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde çalışmak gibi özel bir ayrıcalığımız var ve tüm saha çalışmaları dikkatlice planlanmalı. Herhangi bir kazı sadece araştırma sorularımızı cevaplamaya hizmet etmekle kalmayacak, aynı zamanda arkeolojinin sağlamlaşmasına ve korunmasına katkıda bulunacak ve ziyaretçiler için geliştirilmiş sunumuna olumlu katkıda bulunacak.” Sözleriyle kazı hedeflerini açıkladı.
EKOLOJİ SERVİSİ
