Munzur Vadisi’nde yer alan ve yöre halkı tarafından kutsal kabul edilen aynı zamanda korunma kararı olan Halbori Gözeleri ranta açılarak kaplama taşı döşenecek
Duygu Kıt
Munzur Vadisi Milli Parkı içerisinde yer alan ve Dêrsimliler tarafından kutsal kabul edilen Halbori Gözeleri’ne bu kez de kaplama taşı döşeniyor. Tarım ve Orman Bakanlığı 15. Bölge Müdürlüğü tarafından yaptırılacak kaplama taşının Gözeler’ de bulunan ticari işletme ile ana yol arasına döşeneceği belirtiliyor. Daha önce ilgili bölgede yer alan ticari işletmenin inşaat çalışmaları üzerine çevreciler ve aktivistler duruma tepki göstermiş, konu meclis gündemine taşınmıştı. Elektronik Kamu Alımları Portalı (EKAP)’nda tekliflerin alınacağı ve 22 Ağustos 2025 tarihinde yapılacağı duyurulan ‘Günübirlik Kullanım Alanı Doğaltaş Kaplama Yol Yapım İşi’ adıyla düzenlenen ihale ilanına göre çalışmaların, yer tesliminden itibaren 60 gün içinde tamamlanması, sözleşmenin imzalanmasının ardından en geç 7 gün içinde yer teslimi yapılarak işe başlanacağı bilgisi yer alıyor.
‘İhale durdurulmalı’
Munzur Koruma Kurulu Sözcüsü Hasan Şen, Milli Park sınırları içinde süregelen yapılaşmaların birçok kanun hükmüne göre aykırı olduğunu belirtti. Bölgenin içme suyu kaynakları, zengin ekosistemi ve inanç merkezi olması dolayısıyla korunmasının şart olduğunu ifade eden Şen şunları söyledi:
“Halbori Gözeleri’nde yaşananlar, turizmin yıkıcılığının en çıplak, en hoyrat biçimidir. Bir yanda beton tesisler, öte yanda parke taşlarıyla kutsal bir kaynağın kalbine pervasızca saldırıyorlar. Oysa Halvori, yalnızca suyun doğduğu bir yer değil; Dersim’in belleğinde hakikatin izi, tüm canlıların nefes aldığı bir sığınaktır. Munzur Gözeleri’ne yapılan saldırının devamı niteliğinde olan bu girişim, oradaki ‘peyzaj düzenlemesi’ adı altında gerçekleştirilen yıkıcılığın bir başka tekrarından ibarettir. Doğayı ‘düzenlemek’ bahanesiyle yapılan her müdahale, aslında onu boğmaktır. Bu nedenle Halbori’de yapılmak istenen ihale bir an önce durdurulmalı, doğanın hakikati rantın ellerine bırakılmamalıdır.”
‘Kutsallarımız metalaştırılıyor’
Şen sözlerini şöyle sürdürdü:
“Turizm adına atılan her adım, Halbori’nin ruhunu kurutuyor, suyunu sessiz bir ağıda dönüştürüyor. O gözeler; otellerin, kafelerin, parke taşlarının değil; suyun özgürlüğünün, toprağın sesinin, halkın inancının mekânıdır. Bugün yapılması gereken açıktır: Halbori Gözeleri olduğu gibi korunmalı, bozulmadan, metalaştırılmadan geleceğe taşınmalıdır. Çünkü doğa, ancak kendi halinde kutsaldır; Dêrsim’in hakikati de tam burada, suyun serinliğinde ve direncindedir.”
‘Yapılar mevzuata aykırı değil’miş!
Halbori Gözeleri’nde yapılan inşaat çalışmalarına ilişkin Doğa Koruma Milli Parklar Müdürlüğü yetkilileri tarafından daha önce yapılan açıklamada ise, “Devam eden yapı Milli Parklar’ın dokusuna uygun, kanuna da uygun onaylanmış projedir. Milli parklarda dokuya uygun yapılaşmalara izin var” ifadelerine yer verilmişti.
Ne olmuştu?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 18 Temmuz 2023 tarihli “olur”uyla birlikte Munzur ve Pülümür Vadilerinin vadi tabanları ile Munzur Gözeleri “nitelikli doğal koruma alanı” 2. Derece Doğal Sit Alanı olarak kararlaştırılmıştı. Çevreciler söz konusu kararın bir koruma kararı olmadığını aksine her iki vadinin RES, GES, sulama amaçlı baraj ya da Halbori’deki gibi yapılaşmalara konu edilmesine engel olmadığını ifade etmişti. Dêrsimliler yapılaşma faaliyetlerin önlenebilmesi için Munzur Gözeleri’nin ve her iki vadinin “Kesin Korunacak Hassas Alan” yani 1. Derece Doğal Sit alanı ilan edilmesi gerektiği dile getirmişti.
