Covid-19 salgınıyla birlikte birçok komplo teorisi sosyal medya ve güvenilmeyen haber kaynaklarından hızla topluma yayılmaya başladı. Uzmanlar komplo teorilerinin toplum üzerinde yıkıcı sonuçları olabileceğini söylüyor
Halk sağlığı krizleri birçok komplo teorisini de beraberinde getiriyor. Tıpkı 1300’lerde Kara Ölüm’ün Avrupa’yı yok ettiği yıllarda ortaya atılan birçok komplo teorisi gibi. İnsanlar da bu süreçte umutsuzca hayatlarını mahveden bu komplo teorilerini mantıklı hale getirmek için çabalıyorlar.
Bilim hastalıkların insanlara nasıl bulaştığı konusunda toplumlara bilgiler sunarken, özellikle Covid-19 salgınıyla birlikte birçok komplo teorisi sosyal medya ve güvenilmeyen haber kaynaklarından hızla topluma yayılmaya başladı. Ayrıca bazı politikacılar da, ABD başkanı Donald Trump gibi, yanlış bilgiler yayarak halk sağlığını tehlikeye attı. Sonuç olarak; Birçok ABD’li pandemiyi komplo teorileriyle ilişkilendirirken, aynı insanlar virüsün yayılmasını engellemek için herhangi bir çabada bulunmuyor.
Pensilvanya Üniversitesi tarafından yayınlanan bir çalışmada, pandemi ve komplo teorileri ele alındı. Time dergisinde yer alan haberde araştırmacıların ilk olarak yetişkin 840 Amerikalıyla Mart ayında anket yaptığı, ardından görüşleri alınan kişilerin zaman içerisinde pandemiye dair fikirlerinin nasıl değiştiğini kavramak için Temmuz ayında tekrar anket yapıldığı belirtildi. Araştırmanın sonucunda uzmanlar, pandemiyle açığa çıkan komplo teorilerinin sabit kalmadığını, zamanla ilgi çekmeye başladığını ortaya çıkardılar.
Araştırmanın bir detayına göre, Mart ayındaki ankette görüşleri alınan kişilerden yüzde 28’i koronavirüs salgınının biyolojik bir silah olarak Çin tarafından üretildiğine inanırken, Temmuz ayına kadar bu sayı yüzde 37’ye yükseldi.
Ayrıca haberde ABD Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) salgını abartarak Trump’a zarar vermek istediğine inananların oranı Mart ayında yüzde 24 iken, Temmuz ayında bu oran yüzde 32’ye yükseldiği belirtiliyor. Bir başka kanıtlanmamış komplo teorisine göre de ilaç şirketleri daha fazla ilaç ve aşı satmak için koronavirüs salgınını ortaya çıkardı. Bu teoriye inananların sayısı Mart ayında yüzde15’ken Temmuz’de yüzde 17’ye yükseldi.
Bir kişinin Stanley Kubrick’in NASA tarafından Ay’a sahte bir iniş çekmesi için işe alındığı teorisine inanması, o kişinin ötesindeki dünya üzerinde çok az etkiye sahipken, aynı şey tüm dünyayı etkisi altına alan bir pandemi için geçerli değil. Toplumda insanların pandemi sırasında birbirinin sağlıklarını korumak için tavsiyelere uyması gerekirken, komplo teorileri toplum üzerinde yıkıcı sonuçlara neden olabilir.
Araştırma heyetinde yer alan Dan Romer yaptığı bir açıklamada, komplo teorilerinin pandeminin yayılmasını yavaşlatma noktasında birer engel olduğunu söyledi.
Ayrıca araştırma sonucunda komplo teorisine inan kişilerin sosyal medyayı sıkça kullandığı ifade edilirken, bu kişilerin Fox News gibi muhafazakar kanalları izlediği belirtildi.
Araştırmacılar arasında yer alan Kathleen Hall Jamieson, henüz açıklanmayan olaylar hakkında yorum barındıran komplo teorilerinin çürütülmesinin zor olduğunu söylerken, “Son pandemideki gibi komplo teorileri insanların hükümete ve diğer güçlü aktörlere olan güvensizliği üzerinde oynarlar ve kolayca doğrulanamayan suçlamalar içerirler” dedi.
Çeviri: Mehmet İnanç
Kaynak: https://time.com/5891333/covid-19-conspiracy-theories/
