DTK, Birleşik Kürt Kadın Platformu, DBP ve HDP, 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı’na ilişkin açıklama yaparak Kürtçe üzerindeki yasaklara dikkat çekti. Açıklamalarda, Kürtçenin her alanda kullanımı için çağrılar yapıldı
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Merkez Yürütme Kurulu (MYK), 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı’na ilişkin kutlama mesajı yayınladı.
15 Mayıs 1932 yılında Suriye’nin başkenti Şam’da Latin harfleriyle yayın hayatına başlayan ve 1943 yılına kadar 57 sayısı çıkarılan Hawar Dergisi’nin Kürt kültür tarihi yazımı açısından bir milat olduğu belirtilen açıklamada, 88 yıl önce Celadet Alî Bedîrxan ve yoldaşlarının öncülük ettiği bu kültürel devrim girişimi, bugün de Kürt dili ve kültürü çalışmalarına ilham kaynağı olmaya devam ettiği kaydedildi.
Kürtçeye baskılar sürüyor
HDP MYK açıklamasının devamında şu ifadelere yer verildi: “Kürt Dil Bayramı’nda da, Kürt dili ve kültürü üzerindeki baskılar devam etmektedir. Özellikle yeni rejimin yönetsel bir aygıtı işlevi gören kayyımlar eliyle, Kürtçe üzerindeki baskılar sistematik bir şekilde artırılmakta, asimilasyon politikaları katmerli bir şekilde hayata geçirilmektedir. Kürt Dil Bayramı’nda anadilinde eğitim talebi başta olmak üzere Kürt dili üzerindeki baskıların kaldırılması çağrımızı bir kez daha yineliyor, Anayasa’nın 42’inci maddesi ile ilgili değişiklik talebimizi tekrar vurguluyoruz. Hawar Dergisinin 88’inci kuruluş yıldönümünde, asimilasyon ve inkar politikalarına hiçbir zaman boyun eğmeyen Kürt halkını ve büyük bedeller ve emeklerle Kürt dilini yaşatan ve geliştirenleri Celadet Alî Bedîrxan ve yoldaşları şahsında selamlıyor, Kürt Dil Bayramı’nı kutluyoruz.”
Kürtçe kampanyası
Bu arada Kürtçeye yönelik asimilasyon politikalarına karşı bir araya gelen çok sayıda sivil toplum örgütü ve yayınevi de, Kürtçe okuma, yazma ve geliştirme kampanyası başlatma kararı aldı. Kampanya kapsamında Kürtçe Araştırmalar Derneği (Komeleya Lêkolînên Kurdî) bünyesinde Kürtçe atölyeler açılacak. Başlatılacak atölyeler 4 hafta sürecek. Kampanyanın startı ise Kürt Dil Bayramı dolayısıyla bugün veriliyor.
Kürtçe Araştırmalar Derneği Eşbaşkanı Leman Elmas, kampanyanın startını 15 Mayıs (bugün) verdiklerini, Ramazan Bayramı’nın hemen akabinde ise dört hafta sürecek derslere başlayacaklarını belirtti. Cep telefonu veya bilgisayarı olan herkesi online verilecek bu derslere katılmaya davet eden Elmas, “Katılımcılar düzenlenecek dört haftalık atölyeler ile Kürt dili ve alfabesini öğrenip Kürtçelerini geliştirebilir, Kürt edebiyatı ve tarihi üzerine bilgi sahibi olabilirler” dedi.
Birleşik Kürt Kadın Platformu’ndan 15 Mayıs mesajı
Birleşik Kürt Kadın Platformu, koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı’nı sosyal medya üzerinde yayınladığı videoyla kutladı.
Aralarında İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı Eren Keskin ve Özgür Kadın Hareketi (TJA) Ayşe Gökkan’ın da bulunduğu platform üyesi çok sayıda kadın, dilin kimlik olduğunu, dile sahip çıkmanın aynı zamanda kimliğine sahip çıkma anlamı taşıdığına dikkat çekti. Mesajlarda, Kürtçe konuşmanın ve yazmanın yaşamın her alanına taşınması gerektiği vurgusu öne çıktı.
Birleşik Kürt Kadın Platformu, 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı’nı sosyal medya üzerinde yayınladığı videoyla kutladı. https://t.co/S8sOwFty5h pic.twitter.com/3dMTTfHWLx
— Yeni Yaşam Gazetesi (@yeniyasamgazete) May 15, 2020
DBP: Kürtçe ulusal birliğin temelidir
Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı’na ilişkin yaptığı yazılı açıklamda, Kürtlerin Cumhuriyet döneminden bu yana Kürtçeyi resmi bir şekilde kullanamadığına dikkat çekti. Açıklamada, “12 Eylül 1980 darbesiyle birlikte tamamen yasaklanan, aile içinde bile konuşulması yasaklanan Kürt dili 1991 yılında çıkarılan yasa ile serbest bırakılmış ama resmi dil şeklinde tanımlanması yapılmamasından kaynaklı hala yasaklı listede bulunmaktadır” denildi.
Kürtçenin Meclis’te “bilinmeyen dil”, olarak geçtiğine, mezar taşlarında bile kullanımının engellenmek istendiğine dikkat çekilen açıklamada, “Bizler bu günlerde mücadeleyi esas alarak, Kürtçeyi yaşamımızın tüm alanlarında kullanmalıyız” çağrısı yapıldı. Açıklamada, devamla şunlar belirtildi: “Evde, işyerinde, yazışmalarımızda hatta okulda ve resmi kurumlarda Kürtçeyi kullanmamız gerekiyor. Kürtçeyi yaşamın tüm alanlara hakim kılmak aynı zamanda dört parçada Kürt ulusal birliğini sağlamada en etkili yöntemdir. Oluşturulmak istenilen Kürt ulusal birliğinin temelidir. Tüm yasaklamalara karşın bizler de 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı’nı mücadele günü ilan ederek, yaşamımızın tüm alanlarında kullanmalıyız. Bizler ulusal birliği oluşturmada bu günü referans alarak Kürt Dil Bayramı’nı kutluyoruz.”
DTK: 88 yıl önceki çığlığı sahiplenin
Demokratik Toplum Kongresi (DTK) de 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı’na ilişkin yayınladığı mesajıda, anadilde eğitim hakkının sorumluluğunu yerine getirmesi için Türkiye’ye, altına imza attığı uluslararası sözleşmelere uyma çağrısı yaptı. Kürtçenin korunması ve gelişimi için Kürt annelerinin yanı sıra Kürtçe dersleri veren eğitimcilere de seslenilen açıklamada, 88 yıl önce atılan “çığlığın” asimilasyon ve otoasimilasyon karşı bir mücadele olduğu, ancak bunun yeterli olmadığı vurgulandı.
Oyunlarınızı anadilinizde oynayın
Kürt Dil Bayramı, kentlerde yapılan açıklamalarla kutlandı. Kürtçe üzerindeki baskılara ve asimilasyon politikalarına tepki gösterilen açıklamalarda, “Bê ziman jiyan nabe (Dilsiz yaşam olmaz)” vurgusu yapıldı.
Özgür Kadın Hareketi (TJA), 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı dolayısıyla Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) Kayapınar’daki binası önünde açıklama yaptı. HDP Kayapınar İlçe Eşbaşkanı Besile Narin, Kürtçenin Kurmançkî, HDP Sur İlçe Eşbaşkanı Hatun Yıldız ise Kurmancî lehçelerinde açıklamayı okudu.
Eğitim Sen Diyarbakır şubeleri de Kürt Dil Bayramı’na ilişkin Yenişehir’deki Sanat Sokağı’nda basın açıklaması yapmak istedi. Açıklama polisler tarafından engellendi. Sendika yetkilileri bunun üzerine açıklamayı Eğitim Sen 1 No’lu Şube binası önünde yaptı. Buradaki açıklamaya ise, “sayı” şartı nedeniyle sadece 10 kişi katılabildi.
Açıklamada, “Tüm baskılara karşın çocuklarınızla anadiliniz ile konuşun. Oyunları kendi dilinizde oynayın. Alışverişlerinizi kendi diliniz ile yapın. Ailenizle anadiliniz ile konuşun” çağrısı yapıldı.
Şırnak merkez ve Cizre ilçesinde de HDP binalarına Kürt Dil Bayramı vesilesiyle pankartlar asıldı. Van’da Dil Kültür ve Sanat Araştırmaları Derneği (DİSADER), Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) ile Aryen Kültür ve Sanat Merkezi, 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı vesilesiyle ortak açıklama yaptı.
HABER MERKEZİ
