Siyasi kriz yaşayan ve ekonomik iflasın konuşulduğu Lübnan’da Hizbullah, Şii Özgür Yurtseverler Birliği ve ortakları çoğunluktan düştü
Lübnan’da 15 Mayıs Pazar günü gerçekleşen genel seçimlerde İran destekli Hizbullah’ın müttefikleri parlamentodaki çoğunluğu kaybetti.
euronews haberine göre İçişleri Bakanlığı tarafından açıklanan resmi sonuçlara göre Hizbullah’ın müttefiki Şii Özgür Yurtseverler Birliği ve ittifak ortakları yalnızca 62 sandalye kazanabildi. Hizbullah ve Şii müttefiki Emel Partisi meclisteki Şiiler için ayrılan 27 sandalyeyi korudu. Ancak 128 sandalyeli parlamentoda çoğunluğu korumak için 65 sandalyeye ulaşmaları gerekiyordu.
30 yıldır Lübnan siyasi hayatında önemli rol oynayan Suudi Arabistan destekli Hristiyan Lübnan Kuvvetleri Partisi ise sandalye sayısını 15’ten 18’e yükseltti.
Hizbullah’ın müttefiki Özgür Yurtseverler Birliği 2006’dan bu yana en büyük yenilgisini almış oldu. Son olarak
2018’de yapılan parlamento seçimlerinde meclisteki 128 sandalyenin 71’ini kazanmayı başaran parti çoğunluğu elde etmişti.
Reform yanlılarının sandalyeleri
2019 yılında düzenlenen büyük protesto gösterilerinde yer alan reform yanlısı bağımsız adaylardan en az 12’si de parlamentoya girdi. Bu adayların ikisi son 30 yıldır Hizbullah’ın kalesi olarak görülen güney Lübnan’dan sandalye çıkardı. Bağımsız adayların geleneksel partiler arasında muhalefet cephesinde yerini alması ve hükümet kurma çalışmalarında belirleyici rol oynaması bekleniyor.
Katılım oranı
2019 yılında derinleşen ekonomik çöküşün ardından yapılan ilk genel seçimde katılım oranı yüzde 41’de kaldı.
Yeni cumhurbaşkanı süreci
Yeni parlamento ekim ayında görev süresi dolacak olan Cumhurbaşkanı Michel Aoun (Mişel Avn) yerine geçecek yeni cumhurbaşkanının seçimini de üstlenecek. Mevcut tablo farklı etnik yapılar ve mezheplere dayalı ülkede yeni cumhurbaşkanı belirleme sürecinde yeni gerilimler yaşanabileceğini gösterdi.
Siyasi ve ekonomik kriz
3 milyon 917 bin kayıtlı seçmenin bulunduğu Lübnan’da ekonomik çöküş yoksulluğu ve gelir dağılımı adaletsizliğini artırdı. Geçim sıkıntısı, elektrik kesintileri, toplanmayan çöpler, dış ülkelerden müdahaleler, siyasi bloklar arası çekişmeler önemli sorunlardan. Beyrut Limanı patlaması da krizi derinleştirdi. Muhalefet Kentin büyük kısmını yok eden Beyrut Limanı’nda bekletilen amonyum nitrat patlamasında yönetici kesimi sorumlu tutmuştu. Protestolar artmıştı, oklar Hizbullah’a da çevrilmişti ve Hizbullah’ın 15 Mayıs 2022 seçimlerinde meclis çoğunluğunu koruyup koruyamayacağı merak konusu olmuştu.
Osmanlı ve Fransa sömürgesi
Lübnan uzun yıllar Osmanlı sömürgesiydi. II. Dünya savaşına kadar da Fransa sömürgesiydi. Fransa’dan 1943 yılında bağımsızlığını kazanan Lübnan’da siyaset mezhepsel güç paylaşımına yaslanmış durumda. Lübnan’da 18 dini mezhebin hükümet, ordu ve kamu yönetiminde temsilini sağlamayı amaçlayan sistem 1989 Taif Anlaşması’na göre belirlendi.
Taif Anlaşmasına göre paylaşım
Taif Anlaşmasına göre meclisteki milletvekili sandalye dağılımı, 27 Sünni, 27 Şii, 8 Dürzi, 34 Maruni Hristiyan, 14 Grek Ortodoks, 8 Grek Katolik, 1 Evanjelik, 1 Ermeni Katolik, 5 Ermeni Ortodoks, 2 Alevi, 1 Hristiyan azınlıklar şeklinde.
BEYRUT
