Dünya basını Suriye ile Türkiye arasında İdlib’de yaşanan çatışmaya geniş yer verdi. Erdoğan’ın Rusya’ya karşı söyleminde ton değişikliğine gittiği belirtilerek, eski Beyaz Saray görevlisi Bryza’nın ‘Ankara’nın İdlib’de yaşananları durdurmaya gücü yok’ yorumuna yer verdi
Hâkimiyetin HTŞ ve diğer selefi gruplarda olduğu İdlib’de, Rusya destekli Suriye ordusunun operasyonları sonucu 1’i sivil çalışan, 7’si de asker olmak üzere 8 kişi yaşamını yitirdi. Türkiye, Suriye ve Rusya arasında gerilimin artması, uluslararası düzeyde yorumlar ve tartışmalarda kendini gösterdi.
Mezopotamya Ajansı’nın (MA) çevirisine göre Amerikan basınından Washington Post (WP), “Suriye ve Türkiye arasındaki olağanüstü ve ölümcül çatışmalar muhaliflerin tuttuğu Suriye vilayetinde tansiyonu tırmandırdı” başlığıyla İdlib’i gündemine taşıdı.
Gerilim tırmandı
WP, Türkiye ve Rusya ilişkisini öne çıkardığı haberinde, “Türkiye, İdlib’deki muhalif müttefiklerini korumak ve mültecilerin Türkiye sınırına doğru akışını önlemek için Suriye’nin saldırısını bertaraf etmeye çalıştı. Bu son şiddet durumu Türkiye’nin Rusya ile olan karmaşık ortaklığını daha fazla teste tabii tutacak gibi gözüküyor. Ticari ve askeri bağların güçlendirilmesine dayanan bu ortaklık, iki hükümetin hem Suriye hem de Libya dahil olmak üzere Orta Doğu’daki çatışmalarda karşıt taraflara destek vermeleri ile son zamanda iyice gerildi” yorumuna yer verdi.
‘Rusya destekledi’
Uluslararası Kriz Grubu’ndan (International Crisis Group) uzman analist Sam Heller, Saraqib’a konuşlandırılan askeri birliklere dikkat çekerek, “Türkiye, muhaliflerin tuttuğu İdlib’te geriye kalanları güvence altına almak ve kırılgan durumdaki sivillerin Türkiye’ye akışını durdurmak için Türk askerlerinin hayatlarını riske attı” yorumuyla yaşanan İdlib gerilimini değerlendirdi.
Haberde, “Moskova’nın Suriye’nin tüm topraklarını hükümet kontrolüne geri döndürme hedefinin bir parçası olarak Suriye’nin İdlib saldırısını destekledi” değerlendirmesine yer verildi.
‘Ölümcül dövüş’
Deutsche Welle (DW) “Dünya’nın kaderine terk ettiği İdlib” başlıklı haberinde, Suriye ordusunun Rusya ile birlikte İdlib’i bombaladığını, İdlib halkının çaresiz durumda olduğunu ve Türkiye’ye göçmek istediğini, Türkiye’nin de mültecileri kabul etmek istemediğini yazdı.
Suriye ordusu askerini öldürdüğünü yönündeki açıklamalarla gerilimin tırmandığına işaret eden DW, yaşananları “Binlerce sivili zorunlu göçe mecbur bırakan ölümcül bir dövüş” olarak nitelendirdi.
Alman basınından Der Spiegel ise, “Suriye’de karşı karşıya gelen pek çok Suriye ve Türkiye savaşçısı öldü” başlıklı haberini servis etti. Haberde, Erdoğan’ın Rusya’yı “anlaşmalarına sadık kalmamakla” suçladığını ve Türkiye’nin Suriye iç savaşındaki isyancılara destek verdiği yazıldı.
Guardian, “İdlib için savaş yükselirken Türk askerleri öldü” başlıklı haberinde, Pazartesi günü yaşanan çatışmayı, Türkiye’nin Esad’ın birlikleri ve müttefik milisleriyle direkt karşı karşıya geldiği nadir bir yüzleşme olarak nitelendirdi. Haberde, “Suriye’deki çatışma Esad birliklerine ve müttefik milislere karşı doğrudan bir çatışmadır” yorumu öne çıktı.
‘Erdoğan ton değiştirdi’
Financial Times, “Erdoğan saldırıdan sonra Suriye’den hesap sormak için ant içti” başlıklı haberinde, Türk askerlerinin Suriye ordusu tarafından öldürülmesinin Moskova ve Ankara arasındaki gerilimi tırmandırdığı yorumuna yer verdi.
Fransa’da yayın yapan Le Monde ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya’ya karşı ton değiştirdiğini yazdı. “İdlib’te yenilenen savaş Moskova-Ankara anlaşmasını imtihan ediyor” başlıklı haberinde İdlib’teki asker ölümleri sonrasında gelen ton değişikliğine dikkat çekildi.
Ortadoğu odaklı bağımsız haber sitesi Middle East Eye, “Erdoğan’ın Suriye’de Putin ile ortaklığı son mu buldu” başlıklı bir haber-analize yer verdi. Haberde, geçtiğimiz Çarşamba günü Erdoğan’ın yaptığı “Rusya ne yazık ki Astana ve Soçi’ye sadık kalmıyor” açıklamasının, “Erdoğan’ın stoik (sakin) tavrında ani değişim” olarak yorumlandı.
Aljazeera ise, “Suriye savaşının barışçıl çözümü için umutlar tükeniyor mu” başlığıyla gündemine taşıdığı İdlib haberinde, Politik Çalışmalar ve Araştırma Arap Merkezi’nden Suriyeli akademisyen Marwan Kabalan’ın, “Türkler Rusya’ya ve Suriye’ye hassas oldukları bu sınır bölgesinde bir kırmızı hat çekmek istiyor” yorumuna yer verdi.
‘Ankara’nın durdurma gücü yok’
Haberde, eski Beyaz Saray görevlisi ve İstanbul’da diplomat olan Matthew Bryza’nın ise, “Kesinlikle görülüyor ki Suriye ve Esad rejimi İdlib’teki grupları ezmek için çok kararlılar. Bunun için şehri yerle bir etmeyi göze aldılar. Bunun bir bitirme hamlesi olduğunu düşünüyorum. Ankara’nın bu olanları durdurma gücü olduğunu düşünmüyorum” değerlendirmesi yer aldı.
Haberin devamında, Moskova Yüksek Ekonomi Okulu’ndan uluslararası ilişkiler profesörü Gleen Diesen’in ise, Türkiye’nin “Soçi’ye sadık kalmamak” ile Rusya’yı suçladığını ancak Türkiye’nin “radikal gruplar” ve “ılımlı gruplar” arasında ayrım yapmayarak, Soçi’yi ihlal ettiği yönündeki ifadelerine yer verildi.
İDLİB
