İdamların arttığı İran’da yaşananlara dair değerlendirmelerde bulunan IHR Direktörü Amiry-Moghaddam, rejimin eylemleri bastırmak için idamları arttırdığını dile getirdi ve uluslarası kurumları ses çıkarmaya çağırdı
Halka yönelik ve baskı politikalarıyla sık sık gündeme ile İran’da 6 ayda en az 354 kişi idam edildi. İdam edilenlerin büyük kısmı ise geçen yıl katledile Kürt kadın Jîna Emînî’nin ardından başlayan eylemlere öncülük eden Kürtler ve Beluciler oldu.
İdam edilen çoğu Kürt ve Beluc
Verilere göre, şimdiye kadar en az 77 Kürt, en az 71 Beluci idam edildi. Yine İran rejiminin açıklamalarına göre, idam edilenlerin 206’sı uyuşturucuya bağlı suçlardan infaz edildi.
Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Berivan Kutlu’ya İran’daki idamları ve yargılanma sürecini değerlendiren Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü (IHR) Direktörü Amiry-Moghaddam, idamların eylemlerle arttığına vurgu yaparak, uluslarası kurumların ise sessiz kaldığını ifade etti.
İdamlar yüzde 36 arttı
Oslo Üniversitesi’nde profesör olan, aynı zamanda Nörobilim uzmanı Amiry-Moghaddam, yıllar önce rejim baskısı nedeniyle gitmek zorunda kaldığı Norveç’te 17 yıl önce İran İnsan Hakları Örgütü’nü kurarak, yaşanan hak ihlallerini raporlaştırdı. İran’daki idamların bir yıl öncesinin verilerine göre oldukça arttığına dikkat çeken Amiry-Moghaddam, “İdamlar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36’dan fazla artış gösteriyor ve aynı zamanda uyuşturucu bağlantılı infazların sayısında çarpıcı bir artışın olduğu da rakamlara yansıyor” diye belirtti.
Hem topluma hem eylemcilere gözdağı veriliyor
Rejimin idamlarla mesaj verdiğini belirten Amiry-Moghaddam, “Rejim bununla bir mesaj veriyor. İnsanlara, ‘Biz canınızı alabiliriz ve bunu yapıyoruz’ diyor. İran yargısı bağımsız bir yargı sistemi değildir. İran’daki baskıcı mekanizmanın bir parçası ve insanların çoğunun tutuklandıktan sonra avukata erişimleri yok, neredeyse herkes ölüm cezasına çarptırıldı ve idam edildi” şeklinde konuştu.
İdamlarla bir amacın da protestoları engellemek olduğunu belirten Amiry-Moghaddam, “İnfazlara devam etmelerinin sebebi, o cezanın toplumda korku yaymanın ve daha fazla protestoyu önlemenin en önemli aracı olmasıdır. Birkaç yıllık araştırmamızda şunu gördük; İran’daki infazların zamanlaması protestolarla paralellik gösteriyor. Siyasi olaylar başlayınca bu tarz idamlar devreye giriyor. Hiçbir totaliter sistem sonsuza kadar süremez, İran İslam Cumhuriyeti de totaliter bir sistemdir, sonsuza kadar hükmedemeyeceklerini de biliyorlar. Sadece baskıcı değiller, aynı zamanda insanların günlük sorunlarını çözmekten de acizler” dedi.
Uluslararası kurumlara çağrı
İran’ı “ölüm makinesine” benzeten Amiry-Moghaddam, “Uluslararası toplumun şimdiye kadarki tüm infazlara tepki vermemesiyle, bu yıl İran’da her gün bir ila iki kişi idam edildi ve bunun uluslararası toplum tarafından tolere edilmemesi gerektiğini düşünüyorum” diye vurguladı. Uluslararası kurumların ve kamuoyunun her infaza aynı şekilde yaklaşmadığını belirten Amiry-Moghaddam, “İranlı yetkililer şimdiye kadar 7 protestocuyu idam etti ve her infazda uluslararası toplum sert tepkiler gösterdi. Ancak yaklaşık 350 diğer infazlarda herhangi bir tepki almadı” dedi.
DIŞ HABERLER
