Türkiye’de suyun metalaştırılma süreci tamamlandı. Baraj tehdidiyle işbirlikçiler aranıyor!
Ortadoğu’da su krizi ülkeler arası krizi ortaya çıkaracak kadar büyüdü. Türkiye’nin ‘sınır aşan’ su sorunu yaşadığı Irak ve Suriye arasındaki gerginlik önümüzde günlerde de büyüyerek sürecek gibi görünüyor. Hasankeyf’i sulara gömecek olan Ilısu Barajı’nda su tutulmaya başlanması halinde yüzbinlerce Iraklı suya erişemez hale gelecek. Cumhurbaşkanı R. T. Erdoğan’ın eski Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nu Irak Özel Temsilcisi olarak ataması bu noktada dikkat çekti. 10 Haziran’da Ilısu’da su tutulmaya başlanacağı açıklanmış ve ardından Hasankeyf’in yok edilmesine tepkiler tüm dünyaya yayılmıştı. Bu gelişme hükümeti geri adım atmaya zorlarken, aynı zamanda Irak’ın Ilısu Barajı’nda su tutulması halinde ciddi bir tepkiyi ortaya koyacağı yapılan açıklamalardan görüldü. Türkiye, Ilısu’da su tutulmasını, Irak’a verilen ‘söz’ gereği temmuz ayına ertelediğini açıkladı.
Eylem planı hazır
Eroğlu’nun bir çalışma grubu oluşturduğu ve Irak’ın su, enerji ve altyapı sorunlarının çözümüne yönelik bir eylem planı hazırladığı ortaya çıktı. Türkçe, İngilizce ve Arapça olmak üzere üç dilde yazılan eylem planının Iraklı muhataplarla paylaşılmasının ardından, planın nihai şeklinin verileceği belirtildi. Eroğlu yaptığı yazılı açıklamada, “Özellikle Basra’da yaşanan su sıkıntıları ve gelen talepler göz önünde bulundurularak, bu bölgede gerçekleştirilebilecek çalışmalar öncelik olarak belirlenmiştir. Türkiye Irak ile her türlü işbirliğine hazır. Temennimiz iki ülke arasında suyu hakça ve adil bir şekilde kullanmak ve iki ülkenin dostluğuna vesile kılmaktır. Irak’ın su probleminin, iki ülkenin birlikte çalışması ve işbirliği neticesinde çözüleceğine inancımız tamdır” diye belirtti.
Irak Ilısu Barajı’na karşı
Dünya kültür mirası Hasankeyf’i sular altında bırakacak olan Ilısu Barajı’nda su tutulmaya başlanacağının açıklanması sonrası ilk tepki Irak’tan gelmişti. Irak Cumhurbaşkanı vekili olan Hammam Hammoudi yayınladığı mesajda, Ilısu Barajı’nda su tutulma işleminin ertelenmesini istedi. Barajda su tutulmasıyla birlikte Irak’ın zor durumda kalacağı ifade edildi. Irak Su İşleri Bakanı Hassan al-Janabi, Türkiye’nin Dicle Nehri konusunda ikili koordinasyon anlaşmasını Ilısu Barajı’nı doldurması halinde ihlal edeceğini belirtmişti. Eroğlu ve beraberindeki 20 kişilik bir teknik heyetin önümüzdeki günlerde Irak’a resmi ziyaret düzenlemek istemesinin başlıca nedenlerinden birisi Irak’ın ortaya koyduğu tepki
İşbirlikçi arayışı artıyor
Eroğlu, Türkiye’de suyun metalaştırılma sürecini hazırlayan ve uygulayan politikaların başındaki kişi. Nerede akan bir su varsa onun önüne bentler kurup suyun doğadan çalınması yoluyla enerji üretimlerinin sağlandığı Türkiye’de artık su parası olmayanın ulaşamayacağı bir meta haline getirildi. Türkiye’de bunu yapanın Irak’la suyu hakça bölüşme vurgusu süsleme sanatından başkaca bir şey değil. Iraklılarla yapacakları görüşmelerde suyun orada da sadece parası olanın ulaşabileceği bir meta haline getirilme adımı atılmaktadır. Su üzerinden ortaya çıkarılacak kârın nasıl pay edileceği görüşmeleri yapılacak. Tabii ki Türkiye’de ortaya çıkan tek adam modeli, suyu Irak üzerinde bir baskı ve sömürü aracı haline getirmek istiyor. Görüşmeler işbirlikçi ortaklıkları ortaya çıkarmak ve Irak merkezi hükümetine onaylatmakla ilgili.
Su ticarileştirilemez
Dünyanın birçok bölgesinde ‘sınır aşan’ sular geçmişten günümüze hep sorun oldu ve sorun olmaya devam ediyor. Görülmek istenmeyen ya da işlerine gelmeyen bir gerçek var ki o da suların sınırları aşmadığı, aksine üzerine sınırları çizenlerin sorunu ortaya çıkardığı gerçeğidir. Sular tüm canlıların en temel yaşam kaynaklarından birisidir. Yaşamın temel nüvesi olan su, herhangi bir ülkenin kontrolünde olamayacağı gibi herhangi bir şirketin kontrolünde de olamaz. Dünya üzerinde yaşamı var eden 4 temel element; su, hava, toprak ve ateştir. Bu elementlerin varlığı dünya üzerindeki yaşamı ortaya çıkarmıştır. Tüm canlıların varlık nedeni olan bu elementler birtakım güçlerin elinde toplanamaz ve asla toplanmamalı.
Yusuf Gürsucu / İSTANBUL
