Uzmanlara göre İran’ın ABD’ye yönelik füzeli misillemesi sembolik, devamı gelir
İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Güçleri Komutanı Kasım Süleymani ile Irak’taki Haşd-i Şabi’nin iki numaralı ismi Ebu Mehdi el Mühendis’in ABD tarafından öldürülmesinin ardından gözler İran’ın nasıl bir misilleme eylemi yapacağına çevrilmişti. İran, ABD’nin Bağdat ve Erbil’deki üslerine 22 balistik füze attı. Tahran yönetimi bombardımanda 80 askerin öldüğünü açıklarken, Washington “kaybımız yok” dedi. Yaşanan gelişmeleri Ortadoğu uzmanı İslam Özkan ve gazeteci-yazar Hüsnü Mahalli değerlendirdi.
‘Saldırı çeşitlenebilir’
ABD üslerine yönelik saldırılarının gerilimi daha da artırdığını belirten İslam Özkan, “İran’ın diplomasi, askeri vs. bütün imkanlarını harekete geçirdiği görülüyor” dedi. ABD’nin küresel, İran’ın da bölgesel bir güç olduğunu vurgulayan Özkan, ABD ve İran arasında askeri anlamda orantısız bir güç olduğuna işaret etti; İran’ın siber saldırılarda bulunabileceğini söyledi. Saldırıların tek odaklı yerine çeşitlenerek süreceğine işaret eden Özkan, “Güçler arasında bir orantısızlık var ama İran’ın da kendine has intikam yöntemleri var. ABD’yi zor durumda bırakacak eylem tarzları yapabilir. ABD’nin bu saldırıda ciddi bir kayıp verdiğini düşünmüyorum. İran’ın bu saldırısı sembolik bir saldırı olarak okunabilir” diye belirtti.
‘Kontrolden çıkabilir’
Özkan, ABD’nin iç kamuoyunda da ciddi görüş ayrılıkları olduğunu dile getirdi. Bölgedeki devletlerin ve aktörlerin ateşe benzinle gitmek yerine gerginliği azaltmak istediğini sözlerine ekleyen Özkan, “Türkiye gibi ortada olduğu düşünülen bazı ülkeler dışında Ortadoğu’da saflar üç aşağı beş yukarı belli. Savaşın çapı ve ekseni büyürse, elbette bu ülkeler bu çatışmanın bir tarafı olmaya zorlanacaktır. Eğer son noktada devletler gerginliğe dahil olursa, çatışmalar Hürmüz Boğazı’na yayılacak. Burada gerçekleşecek bir çatışma dünyadaki enerji kaynaklarının akışına çok büyük bir darbe olacaktır ve kontrol altına alınamaz bir duruma yol açacaktır” dedi.
Erbil’e de mesaj verildi
Gazeteci-yazar Hüsnü Mahalli ise İranlı yetkililerin yaptıkları açıklamalar doğrultusunda saldırıların süreceği öngörüsünde bulundu. İran’ın tepkisinin sadece bir başlangıç olduğunu belirten Mahalli, “ABD bir misilleme eylemi yapmadan İran saldırılarını devam ettirecektir. Neden mi? Çünkü İran, Süleymani kaybına denk bir kayıp verdirmemiş olabilir” diye ifade etti. Erbil’deki ABD üssüne atılan 5 balistik füzenin Irak Federe Kürdistan Yönetimi’ne mesaj taşıma ihtimalinin olduğunu dile getiren Mahalli, “İran, Kürdistan bölgesinde çok etkindir. İsterse Kürdistan bölgesini karıştırabilir. Eğer bir mesaj olarak füze atılmışsa, Federe Kürdistan Yönetimi’ne ‘ona göre tavır geliştir’ denildi” dedi. Mahalli, bölgede bulunan ABD üslerinin İran’ın hedefinde olabileceğini belirterek, Kürecik üssüne de işaret etti. Mahalli, “Kürecik üssü Arap Baharı sonrasında bölgede bulunan ABD ve İsrail’e yönelecek İran füzelerine karşı uyarma amacıyla kuruldu. Tek amacı bu. Kürecik dahil bölgedeki bütün ABD üsleri hedefte” dedi.
‘Her şey beklenir’
Hukukun ve klasik düşünce yapılarının anlam yitirdiği böyle bir süreçte bölgede kısa vadede çelişkili ve farklı gelişmelerin yaşanabileceğini kaydeden Mahalli, 2020 yılının başlarında gelişen olayların genel olarak kötü bir yıl olacağının göstergesi olduğunun altını çizdi. Mahalli, “Trump deli bir adam. Böyle bir adamdan her saniye her dakika her tavır beklenebilir. Bu suikast çok önemli olaydı. Bölgede her an her şey olabilir” uyarısında bulundu.
