DİSK işçilerin salgın sürecinde yaşadıklarını raporladı: İşçiler kaygılı, borçlu ve işsiz. DİSK Genel Başkanı Çerkezoğlu, iktidarı acilen sosyal ve ekonomik önlemler alması konusunda uyardı
DİSK, Covid-19 salgınının çalışma yaşamına etkilerine yönelik araştırmayı kamuoyuyla paylaştı. Yapılan basın toplantısında konuaşn DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, iktidarı acilen sosyal ve ekonomik önlemler alması konusunda uyardı. Salgın nedeniyle istihdam ve iş kaybının 13 milyon düzeyine ulaştığını vurgulayan Çerkezoğlu, “Geniş tanımlı işsizlik ve istihdam kaybı oranı yüzde 39’a ulaştı.
Salgın yalnızca işsizliği değil aynı zamanda gelir eşitsizliğini, toplumsal adaletsizliği ve yoksulluğu daha da artırdı ve artırmaya devam ediyor” dedi. Türkiye’de vaka ilk ortaya çıktığında hükümeti uyardıklarını hatırlatan Çerkezoğlu, sadece politika önermekle kalmadıklarını, aynı zamanda da salgının işçilere dönük etkileri konusunda da bilimsel veri üretmeye çalıştıklarını dile getirdi.
‘Tahribat yarattı’
Araştırmanın salgının işçiler üzerindeki etkisini ortaya koyduğunu söyleyen Çerkezoğlu, “Sendikalı işyerlerinde karşılaştığımız kayıplar ve zorluklar düşünüldüğünde Covid-19’un sendikasız ve kayıtsız işyerlerinde çalışan emekçiler üzerinde çok daha büyük tahribat yarattığını söylemek mümkündür” dedi.
Çerkezoğlu, önümüzdeki günlerde raporun detaylarını kamuoyuyla paylaşacaklarını belirterek, 15 başlık halinde hazırlanan araştırmayı şöyle özetledi:
* DİSK üyelerinin yüzde 63’ünün çalışma biçimi değişti. Kısa çalışma, evden çalışma, uzaktan çalışma, dönüşümlü çalışma yaygınlaştı. İzin kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte işçilerin bir bölümü yıllık izne veya kronik hastalığı nedeniyle idari/ücretli izne çıkarıldı.
* Özel sektörde işçilerin yüzde 76’sının çalışma biçimi değişti.
* DİSK üyesi işçilerin yüzde 36’sı ücret veya gelir kaybı yaşadı. Ücret kaybı yaşayan DİSK üyesi kadınların oranı erkeklerden daha fazla gerçekleşti. Kadınların yüzde 47,7’si ve erkeklerin yüzde 34,2’si ücretini, fazla çalışma ücretini veya sosyal ödemelerini eksik aldığını veya hiç almadıklarını belirtti.
* İşçilerin yüzde 25’ten fazlası borçlarının arttığını belirtirken yüzde 19,4’ü kredi kartının alt limitini ödeyememiştir.
*Salgınla birlikte Türkiye çapında işyerlerinin önemli bir bölümü mal ve hizmet üretimine ara vermiş ya da durdurmuştur. İşçilerin yüzde 41’i çalışma sürelerinin azaldığını belirtmiştir. Özel sektörde bu oran yüzde 52’ye ulaşmıştır.
* Araştırma sonuçları DİSK üyesi kadınların erkeklere göre daha düşük ücret aldığını, çalışma biçimlerinin daha fazla değiştiğini ve çalışma sürecinin daha fazla azaldığını ortaya koymuştur.
* Salgın döneminde kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği uygulamaları yaygınlaşmıştır.
* Salgın döneminde İŞKUR’un ödenekleri dışında sınırlı düzeyde çeşitli sosyal yardım uygulamaları da gündeme geldi. DİSK üyesi işçilerin yüzde 92’si devletten herhangi bir yardım almamıştır.
* DİSK üyesi işçilerin yüzde 63’ü gelir akışı kesildiğinde bir aydan daha az süre geçinebileceğini belirtti.
* Salgın işçilerin gıda harcama tercihlerini değiştirmiştir. Yaşanan iş ve gelir kaybı nedeniyle işçilerin bir kısmı ucuz besinlere yönelirken, bir kısmı salgının insan sağlığı üzerinde yarattığı tehdit nedeniyle daha pahalı besinlere yönelmiştir.
* İşçilerin yüzde 1,6’sı Covid-19’a yakalandığını belirtirken, yüzde 27,8’i “çalışma arkadaşım/arkadaşlarım yakalandı” demiştir.
* DİSK üyesi işçilerin yüzde 53’ü işe gidiş geliş ve işyerlerinden alınan önlemleri yeterli bulmamıştır.
* Salgın işçilerde ciddi bir yaşam ve iş kaygısı yaratmıştır. İşçilerin yüzde 81,8’i kendisini veya işini tehlikede hissettiğini belirtmiştir.
* İşçilerin yüzde 84’e yakını Covid19’u, kişisel ekonomik durumu için büyük bir tehlike olarak gördüğünü söylemiştir. Aynı şekilde işçilerin yüzde 87’sine yakını Covid-19’u Türkiye ekonomisi ve dünya ekonomisi için büyük tehlike olarak gördüğünü beyan etmiştir.”
EKONOMİ SERVİSİ
