Isı bir enerji türüdür. Diğer enerji türlerine çevrilebilir. Isı enerjisi aldıkça atomlar yüklenir, titremeye başlarlar. Her maddenin bir miktar ısısı vardır. Isıyı ölçmek için enerji birimleri kullanılır. Bu birimler joule, kalori gibi birimlerdir. Bu birimlerden sadece kaloriyi diyet yapmak için bile duymuş olsanız aradaki farkı anlamak için yeterli: Yemek yiyince enerji kazanırsınız, vücut sıcaklığınız yükselmez. Sıcaklık ise maddenin bir hal özelliğidir. Enerji alan cisimlerin sıcaklıkları da artar. Örneğin ellerimizi birbirlerine sürterek sıcaklığını arttırabilirsiniz. İki maddeye aynı ısıyı verdiğinizde ise sıcaklıkları aynı miktarda artmaz. Isı sığalarıyla ters orantılı olacak şekilde sıcaklıkları artar.
Niçin karıştırılır?
İki madde arasında ısı farkı olması ısı akışına yol açmaz, ancak sıcaklık farkı olması durumunda ısı akışı ortaya çıkar. Isı akışının hızını maddelerin arasındaki ısı farkı değil, sıcaklık farkı belirler. 10 gram demirin 20 derecedeki ısısı, 20 derecedeki 100 gram demirin onda biridir, ancak aralarında ısı akışı olmaz. 10 gram demirin ısısı 25 derece olsaydı, akış yönü ısısı az olandan çok olana olacak şekilde olurdu, çünkü akış sıcak olandan soğuk olana doğru gider. Genleşme de maddenin sıcaklığına bağlıdır, ısısına değil. Isı ve sıcaklık, gündelik yaşamda birbirlerinin yerine kullanılan kavramlar olarak görülmekte. Örneğin bir insan kilosunu söylerken “60 kiloyum” der, ancak “kütlem 60 kilo” demez. Isı ve sıcaklık arasındaki fark da bu örnekte olduğu gibidir.
EKOLOJİ SERVİSİ
