İsrail’e atılan balistik füzeler yıkıma yol açtı. İsrail Borsası ve Soroka Hastanesi de isabet aldı. İsrail, nükleer tesisleri vurdu. Netanyahu ‘bedelini tam olarak ödeteceğiz’’ dedi. Trump’ın İran’a saldırı planlarını onayladığı iddia edildi. İran’daki Kürtlere birlik olma çağrısı yapıldı
İsrail-İran Savaşı’nı sona erdirmek için Cenevre’de müzakere masası kurulması beklenirken, bir gün önce İran İsrail’e yoğun balistik füzeler attı. Beyaz Saray’da İran’a doğrudan saldırı için planın onaylandığı basına yansıdı.
İran ile İsrail arasındaki saldırılar yedinci gününde de sürdü. İran savaşın 7. günü 19 Haziran sabahı İsrail’e yaklaşık 30 füze fırlattı. Çok kentte siren sesleri yükseldi. Atılan füzelerin bir kısmı savunma sistemini aşarak Tel Aviv, Kudüs, Ramat Gan, Holon, Beerşeba’ya düştü. İsrail Borsası ve Beerşeba’da Soroka Hastanesi, Ramat Gan’daki Sheba Tıp Merkezi, Holon’daki Wolfson Tıp Merkezi de istabet aldı. Ramat Gan’da dört binada, Holon’da iki binada hasar meydana geldi. İsrail medyası çok sayıda noktada ve hastanelerde ölü ve ağır yaralılar olduğunu yazdı. İran Devrim Muhafızları, hastanenin yakınındaki İsrail askeri ve istihbarat karargahını hedef aldığını kaydetti. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu hastanelerin vurulduğuna işaret edip “Tahran’daki zalimlere bunun bedelini tam olarak ödeteceğiz’’ açıklaması yaptı.
Savunma Bakanı İsrael Katz da Holon kentinde gazetecilere açıklama yaparken İran Dini lideri Ali Hamaney’e suikast tehdidinde bulunarak “Hamaney gibi ‘bir diktatör’ varlığını sürdüremez” ifadesini kullandı.
İran ilk günlerde kullanmadığı menzili 2000-2500 km’yi bulan hipersonik Siccil, Hayber (Hürremşehr) gibi füzeleri de denedi. İran ilk günlerde 1400 km menzili olan hipersonik Fettah’ları denemişti. Bu hipersonik füzeler yaklaşık 9 dakikada Tel Aviv’e ulaşıyordu.
İran’ın resmi haber ajansı İrna, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun Komuta ve İstihbarat karargahı olan IDF C4I ile Gav-Yam Teknoloji Parkı’nda bulunan askeri istihbarat tesisinin de hedef aldığını yazdı. ABD, İsrail’deki bazı büyükelçilik personelini ve aile üyelerini askeri uçakla tahliye etti.
İsrail de Arak bölgesindeki Arak Nükleer Reaktörü ve Natanz Nükleer tesisini vurdu. IDF tarafından yapılan açıklamada, Arak’taki tesisin, silah sınıfı plütonyum üretimi için tasarlandığı ve bu nedenle hedef alındığı belirtildi. Açıklamada, “Saldırı, reaktörün yeniden faaliyete geçirilmesini ve nükleer silah üretiminde kullanılmasını engellemeye yöneliktir” denildi.
İsrail basını, ABD’nin stratejik yeraltı tesisleri yok edebilmek için stratejik sığınak delici GBU-57A/B’yi verip vermeyeceğini tartışıyor. The Jerusalem Post “GBU-57A/B, sertleştirilmiş ve derin gömülü hedefleri yok etmek için özel olarak tasarlanmış, 30.000 pound ağırlığında, hassas güdümlü, sığınak patlatan bir bombadır. ABD Hava Kuvvetleri envanterindeki en ağır nükleer olmayan silahtır ve tek bir görev gereksinimini karşılamak için vardır: Aksi takdirde yok etmek için nükleer bir savaş başlığı gerektirecek türden tesisleri yenmek” diye yazdı.
İran tv’sinde ‘Ayaklanın’ çağrısı
İsrail tarafından İran resmi televizyon kanallarına siber saldırı gerçekleştirildi. Hacleme sonucu İran tvlerinde bir süre ayaklanma çağrısı içeren yayın yapıldı. İran basını, siber saldırıdan Farsat ve İRIB TV3 kanallarının etkilediğini ifade etti. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu bir süre önce videolu mesajla İranlılara seslenmiş ve protesto çağrıları yapmıştı. Hacker grubu, İran merkezli kripto para biriminin kaynak kodunu da ifşa etti. İsrail, sığınak delici bombaları Manş Tüneli’nden daha derinde olduğu düşünülen Fordo Nükleer tesisini (Kum kentinde) vurmak için istiyor.
‘Görüşme istedi’ iddiası
ABD Başkanı Donald Trump, İranlı yetkililerin bir toplantı için Washington’a gelmek istediklerini söyledi. Trump, “Bunu yapabiliriz” dedi ve böyle görüşmeler için “biraz geç” olduğunu kaydetti. Trump, “Netanyahu’ya devam etmesini söyledim. O iyi bir adam ve çok şey yapıyor” dedi.
İran’ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilciliği’nin New York’taki resmi X hesabından yapılan açıklamada, iddia yalanladı. Açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Hiçbir İranlı yetkili Beyaz Saray’ın kapılarında yalvarmayı talep etmedi. Yalanlarından daha iğrenç olan tek şey, İran’ın Yüce Liderini ‘ortadan kaldırmak’ şeklindeki korkakça tehdididir. İran baskı altında müzakere yapmaz, baskı altında barışı kabul etmez ve kesinlikle güncelliğini korumaya çalışan eski bir savaş kışkırtıcısıyla asla. İran, her türlü tehdide karşı tehditle, her türlü eyleme ise karşılıklı tedbirlerle karşılık verecektir.”
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garibabadi de ABD’nin İsrail ile İran arasındaki savaşa doğrudan müdahalesine karşı uyardı ve İran’ın “masada gerekli tüm seçeneklere sahip olduğunu” söyledi. ABD’nin Ortadoğu’da çok sayıda üssü bulunuyor. Türkiye, Ürdün, Bahreyn, Kuveyt, Katar, Suriye, BAE, İsrail, Mısır, Irak-Federe Kürdistan’da ABD askeri üsleri ve radarları bulunuyor.
Maxmur yakınında intihar dronu düştü
RojNews’in haberine göre 18 Haziran Çarşamba günü saat 19.00’da Federe Kürdistan’da Maxmur Mülteci Kampı üzerinde alçak uçuş yapan bir intihar dronu, kampın 300 metre ilerisinde düştü.
Dronun, düşmeden önce kampın üzerinde alçak uçuş yaptığı ve sesinin kamp halkı tarafından rahatlıkla duyulduğu ifade edildi. Düşen dron, perşembe günü bulunurken, Irak güçleri inceleme yaptı.
Dronun hangi ülkeye ait olduğu ve hedefi henüz bilinmiyor.
ABD yönetimi planı kabul etti mi?
Bloomberg News, bilgi sahibi kaynaklara dayandırdığı haberinde, üst düzey ABD yetkililerinin önümüzdeki günlerde İran’a yönelik olası bir saldırıya hazırlandıklarını bildirdi.
Euronews’in haberine göre ise ABD Başkanı Donald Trump, İran’a saldırı planlarını onayladı. Haberde Trump’ın “ülkeye saldırılıp saldırılmayacağı konusunda nihai emirleri vermekten kaçındığı” belirtildi. Trump, ABD’nin İran’ın dini lideri Ali Hamaney’e suikast düzenlemesinin ihtimal dışı olmadığını öne sürmüştü. Trump, İran hava sahasının İsrail kontrolünde olduğunu ve ABD olarak Hamaney’e “şimdilik” birşey yapmadığını kaydetmişti. Iraklı Şii Dini Lider Ayetullah Ali Sistani, İsrail’in İran’a yönelik hava saldırılarının sonuçları konusunda uyarıda bulunarak, uluslararası topluma savaşı durdurmak için müdahale çağrısı yaptı.
Umman veya Cenevre için girişimler
Ateşkes için çok sayıda ülkeden çağrı sürerken 18 Haziran akşamı İran ve ABD’lileri taşıyan uçakların Umman’a gittiği ileri sürüldü. Ancak İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçı, Umman’a heyet gönderilmediğini açıkladı. Mehr Haber Ajansı’na göre, Irakçi, “Umman’a herhangi bir müzakere heyeti gönderilmedi. Müzakere heyetinin başı olarak ben Tahran’ı terk etmedim ve bu haberler doğru değildir” ifadelerini kullandı. Alman Haber Ajansı (DPA) Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberinde; Almanya, Fransa ve İngiltere dışişleri bakanlarının, cuma günü İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçi ile Cenevre’de bir araya geleceğini yazdı. ABD ile İran arasında umman arabuluculuğunda 5 tur görüşme yapılmıştı. Trump verdiği 60 günlük süre solunca İsrail ile birlikte sert açıklamalara başlamıştı.
Mûînî: Kürt güçleri ortak hareket etmeli
İran’ın partilerinden Kürdistan Özgür Yaşam Partisi (PJAK) Yürütme Konseyi Üyesi Siyamend Mûînî, İran ve İsrail arasındaki savaşın bölgesel sonuçlar doğuracağına dikkat çekerken, İran’daki Kürt güçlerinin birlik içinde halkın çıkarları doğrultusunda hareket etmesi gerektiğini söyledi.
ANF’nin haberine göre Mûînî, savaşın temelinde ulus-devlet sistemlerinin halkları ve farklılıkları inkâr eden ve imha etmeye çalışan politikalarının yattığını dile getirdi. İran ile İsrail arasındaki savaşın bölgedeki çatışmaları daha da derinleştireceğini belirten Mûînî, bu savaşın halkların özgürlüğüne hizmet etmediğini, iki devletin bölgesel iktidar hesaplarının bir sonucu olduğunu vurguladı.
PJAK olarak, Kürt halkını savaşın yıkıcı etkilerinden uzak tutmaya çalışacaklarını ifade eden Mûînî, savaşın gelişimi ve sonuçlarına karşı da her zaman hazırlıklı olduklarını söyledi.
‘Halklar hazılıklı olmalı’
İran halkının yıllardır Molla rejiminin baskısı ve ekonomik yoksunluğu altında yaşadığını vurgulayan Mûînî, şöyle devam etti: “Kürt halkı ve diğer tüm halklar bu sürece karşı hazırlıklı olmalıdır. Özellikle Kürt halkı bu süreçte birlik ve örgütlülük içinde hareket etmelidir. Eğer yeterince hazırlıklı olmazsak, İran rejiminin faşist zulmü halkımıza yönelebilir. Bu nedenle halkımızı savunmak ve korumak en temel görevimizdir. Eğer halkımıza bir yönelim olursa, her türlü müdahale için hazırız. Kürt güçleri bu tarihi süreçte ideolojik, siyasi ve askeri olarak aynı cephede olmalıdır. Bu cephede temel amaç, rejime karşı halkımızın çıkarlarını korumak olmalıdır.” Mûînî, ideolojik ve siyasi görüş farklılıkları gözetmeden birlikte hareket edilmesinin önemli olduğunu ekledi.
Kremlin’den ‘destek’ açıklaması
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, genel itibarıyla Moskova’nın Tahran’a desteğinin aşikar olduğunu söyledi. Sputnik ajansına göre gazetecilerin sorularını yanıtlayan Peskov, “Birincisi, Devlet Başkanı Putin İran’ın askeri yardım talep etmediğini söyledi. İkincisi, İran’la olan anlaşma bağlamında dahi bu tür durumlarda askeri yardımlaşmaya dair bir hüküm yok. Ancak genel itibarıyla desteğimiz aşikar” diye konuştu. Trump’ın söylemleri ışığında Washington’un olası dahlini değerlendiren Peskov, “Bu, çatışma coğrafyasının genişlemesidir. Tahran’dan gelen açıklamaları duyuyoruz, yani bu, bir başka korkunç tırmanış dalgası olur” ifadelerini kullandı. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da “İran’ın, İsrail’in bu haydutluğu karşısında, bu devlet terörü karşısında, kendisini savunması son derece doğal, meşru, hukuki bir haktır” dedi.
Türkiye’ye ‘kitlesel göç’ tartışılıyor
İsrail ve İran arasında 13 Haziran’da başlayan çatışma sonrası Tahran’dan kaçış sürerken Wan Kapıköy kapısından Türkiye’ye de gelişler oldu. İran’dan Türkiye’ye büyük bir göç dalgası olasılığı gündeme geldi.
İnternet hesplarından ve bazı tv’lerde yapılan paylaşımlarda yoğun olarak Suriye iç savaşı döneminde yaşanan göç hareketi hatırlatıldı ve bunun yeniden yaşanıp yaşanmayacağı sorgulandı.
Rıza Pehlevi: Geçiş planı hazır
Devrik Şah Rıza Pehlevi’nin ABD’de yaşayan oğlu Rıza Pehlevi, X üzerinden video mesajı yayınladı. Pehlevi İranlılara seslenerek, “İran’ı geri alma” çağrısında bulundu. Pehlevi, İran İslam Cumhuriyeti’nin “çöküş sürecine girdiğini” ve rejimin sonunun “kaçınılmaz” olduğunu belirtti.
“İslam Cumhuriyeti sonuna geldi ve çökmekte olan bir rejimle karşı karşıyayız,” diyen Pehlevi, İran’ın dini lideri Ali Hamaney için ise “Korkmuş bir fare gibi yeraltına saklandı, artık durumu kontrol edemiyor” ifadesi kullandı.
Pehlevi, İran’ın rejimini “İran milletine karşı 46 yıllık bir savaş yürütmüş bir sistem” olarak tanımladı. ve yeni dönem için “Gelecek parlak. Bu tarihi dönemeçten hep birlikte geçeceğiz. Bu zor günlerde kalbim, Hamaney’in savaş çığırtkanlığı ve hayalleri yüzünden zarar görmüş ve mağdur olmuş tüm savunmasız vatandaşlarla birlikte. Rejimin çöküşünden sonraki ilk yüz gün, geçiş süreci ve halk tarafından seçilecek ulusal ve demokratik bir hükümet için hazırlıklıyız” diye konuştu.
Konuşmasında İran ordusu, polis ve devlet çalışanlarına da seslenen Pehlevi, son günlerde birçok kamu görevlisinin kendisiyle temasa geçtiğini ifade etti. “Halkın karşısında durmayın. Artık sonu yaklaşmış bir rejim uğruna canınızı tehlikeye atmayın. Halkın yanında yer alarak hem kendinizi kurtarabilir hem de İran’ın geleceğini inşa etmede rol alabilirsiniz” çağrısında bulundu. Pehlevi, “Özgür ve gelişen bir İran önümüzde duruyor. Yakında birlikte olacağız. Yaşasın İran! Yaşasın İran milleti!” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı. Prens Rıza Pehlevi, 2023’te Yahudi Soykırımı (Holokost) yıldönümü kapsamında Doğu Kudüs’te bulunan Burak (Ağlama) Duvarı’nı ziyaret etmişti. Pehlevi, paylaşımında, “Pers İmparatoru Büyük Kiros, 2 bin 500 yıl önce Yahudileri kurtardı ve mabetlerini Kudüs’te yeniden inşa etmelerine yardım etti. Bugün derin bir huşu ile bu mabetten geriye kalan Ağlama Duvarı’nı ziyaret ettim. İran ve İsrail’in güzel halklarının tarihi dostluğu yeniden tesis etmesi için dua ettim” demişti. Pehlevi, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile de görüşmüştü. Lübnan’da Hizbullah’a da saldırı
İsrail ordusu Güney Lübnan’a da saldırdı. Hizbullah’ın güney Lübnan’daki Litani bölgesinde üst düzey topçu komutanlarından Yasin Abdülmunim İzzeddin’in öldürüldüğü iddia edildi.
İsrail Ordusu Arapça sözcüsü Avichay Adraee, İzzedin’nin İsrail hedeflerine yönelik saldırıların planlanmasında yer aldığını ve Hizbullah’ın topçu yeteneklerinin yeniden kazandırılması çabalarında rol oynadığını söyledi. Hizbullah, İran’ın dini lideri Ali Hamaney’i öldürebileceği yönündeki tehditlere dair açıklama yaptı. Times of İsrael’in haberine göre açıklamada, “[Hamaney’i] öldürme tehditlerinin aptalca ve pervasızca olduğu ve feci sonuçlara yol açacağı belirtiliyor… Bunları dile getirmek bile yüz milyonlarca inanan ve İslam’a bağlı olanlara karşı bir suçtur ve tamamen kınanmalıdır. Bugün, onun etrafında daha kararlı ve birleşmiş durumdayız” denildi.
DIŞ HABERLER
