Kuzey ve Doğu Suriye’de Demokratik Ulus yaklaşımıyla yer bulan Ermeni Meclisi Eşbaşkanı İyrvend Kesperiyan, bu durumun Abdullah Öcalan sayesinde olduğunu ifade ederek, ‘Bijî Apo (Yaşasın Apo)’ diyoruz. Eğer Ermeniler bu seviyeye gelmişse Apo’nun sayesindedir. Felsefesini okuyoruz. Felsefesi bizi bu seviyeye ulaştırdı. Onun felsefesiyle kendimizi tanıdık’ dedi
Türkiye’de uygulan tekleştirme politikalarının benzeri ise Suriye’de 1963’te yönetime gelen Baas rejimi tarafından yapıldı. Yönetim, yıllarca Arap milliyetçiliği üzerinden tüm halklar ve inançları yok saydı. Kürtler, Süryaniler/Asuriler, Ermeniler, Çerkesler ve Türkmenler’in tümü yok sayıldı, hakları tanınmadı. 2011 yılında patlak veren iç savaş sonrası durum değişti. Kuzey ve Doğu Suriye kentlerinde rejimin varlığına son verilerek, tüm toplulukların içerisinde yer aldığı bir sistem inşa edilmeye başlandı.
QSD ile alan açıldı
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın felsefesi temelinde ilerleyen süreçte, halklar ve inançlar kendi meclislerini ve kurumlarını inşa etmeye başladı. 1915’te gerçekleşen Ermeni Soykırımı döneminde buraya göç ettirilen Ermeniler de bu inşada yer alan halklardan biri. Kobanê, Hesekê, Qamişlo ve Dêrik’e yaşayan Ermeniler, Rojava Devrimi sürecinde siyasi ve kültürel haklarını elde etti.
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bünyesinde dernek ve siyasi temsilcilikler kurdu. Suriye Demokratik Güçleri (QSD) içinde de ayrı bir oluşuma gitti. Ermenice eğitim verilen okullar açıldı, Ermeni kültür merkezleri faaliyete geçti.
Rejin baskısı bitti DAİŞ başladı
İyrvend Kesperiyan’ın (Salih İsmail) ailesi, Ermeni Soykırımı döneminde Kuzey ve Doğu Suriye’ye göç ettirilmiş. Hesekê’de doğmuş ve şuan Ermeni Meclisi Eşbaşkanlığı görevini yürütüyor. Yaşadıklarını anlatan 75 yaşındaki İyrvend Kesperiyan, “Şoförlük yapıyordum. Rejime 3 buçuk yıl askerlik yaptım. Sonrasında dükkan açtım. Ermenilerin mesleğidir; demirci dükkanı açtım. Kapı ve pencere yapıyordum” dedi. İyrvend Kesperiyan, rejim döneminde baskı altında olduklarını, sonrasında DAİŞ’in bölgede aktifleşmesiyle kimi Arap ailelerin tehditleriyle karşı karşı kaldıklarını anlattı.
4 oğlu DAİŞ’e karşı savaştı
İyrvend Kesperiyan’ın 4 oğlu DAİŞ’e karşı mücadele etmiş. Azad adlı çocuğu DAİŞ’e karşı mücadelede hayatını kaybetmiş. Buna rağmen mücadeleden vazgeçmediklerini ifade eden İyrvend Kesperiyan, “Onlara ‘Direnmezseniz Ermeni Soykırımı döneminde yaşananları yaşarsınız’ dedim” diye kaydetti.
Ermeniler ile Kürtlerin birlikte yaşadıklarını ve savaştıklarına dikkati çeken İyrvend Kesperiyan, komünler kurulduktan sonra bu çalışmada yer aldığını söyledi. İyrvend Kesperiyan, “7 yıl komün çalışması yaptım. Ailelere destek veriyorduk. Hastalara yardım ediyorduk. Yakıt ve su gibi ihtiyaçları karşılıyorduk” dedi.
Ardından Ermeni Meclisi çalışmalarında yer aldığını aktaran İyrvend Kesperiyan, “6 kişi mecliste yer alıyorduk. Şimdiye kadar hem Kadın Birliği’ni kurduk hem de gençlik yapısı oluşturuldu. Ayrıca Qamişlo, Dirbesiyê, Til Temir, Dêrazor ve Reqqa’da meclisler açtık. Kültür kurumu kurduk” bilgilerini paylaştı.
Kendimizi tanıdık
Meclis olarak Ermeni topluluğunun sorunlarıyla ilgilendiklerini kaydeden İyrvend Kesperiyan, “25 bin aileye destek verdik. Ermenilerin tümü meclisle birlikte. Yerleri oldu, okulları açıldı” dedi. Rejim öncesi ve sonrası Ermeniler için nelerin değiştiğini anlatan İyrvend Kesperiyan, “Rejim döneminde kendimizi tanımıyorduk. Hiçbir hakkımız yoktu. Kölelik yapıyorduk. Arkadaşlar (QSD) geldikten sonra durumumuz iyileşti. Çocuklarımız iş buldu. Kendimizi tanıdık” şeklinde konuştu.
Bize yerlerimizi versinler
Özerk Yönetim’e eleştirileri de olan İyrvend Kesperiyan, “Bize halen yer vermediler. Yerlerimizin hepsi kiralık. Eski Ermeni yerleri Süryanilere verildi. Onların da bizlere verilmesini istiyoruz. Bizi Süryani olarak sayıyorlar” dedi.
Herkes bize saygı duyuyor
“Devrimle kendimizi tanıdık” diyen İyrvend Kesperiyan, “Artık bir yerimizin olduğunu biliyoruz. Saygı görüyoruz. Tüm toplantılarda yer alıyoruz. Kürtler, Araplar, Ermeniler olarak” dedi. Bu durumun Abdullah Öcalan’ın felsefesiyle ilgili olduğunun altını çizen İyrvend Kesperiyan, Öcalan’ın felsefesinin demokratik olduğunu ve halkların bir yaşamını esas aldığını söyledi.
İyrvend Kesperiyan, “Heval Apo her zaman ‘Gözünüz Ermenilerde olmalı. Ermeniler Kürtlerin bir parçası, hakları tanınmalı’ diyor. Bu felsefe onundur. ‘Bijî Apo (Yaşa Apo)’ diyoruz. Eğer Ermeniler bu seviyeye gelmişse Apo’nun sayesindedir. Felsefesini okuyoruz. Apo ruhumuzdur, başkanımızdır. Apo olmasaydı biz de olmayacaktık. Felsefesi bizi bu seviyeye ulaştırdı. Onun felsefesiyle kendimizi tanıdık” ifadelerini kullandı.
Heval Apo’nun felsefesi çok güçlü
Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğünü istediklerini belirten İyrvend Kesperiyan, “Heval Apo çıkarsa adalet de içeriden çıkacak. Sadece Suriye değil, tüm halklar için adalet tesis edilecek. Onun felsefesi çok güçlü. Bizim başkanımız bizim içimize gelmeli, onun dinlemeliyiz, felsefesini dinlemeliyiz” diye konuştu.
Haber: Azad Altay / MA
