IŞİD’in saldırılarına karşı verilen direnişle yüzyıla adını yazdıran Kobanê, kadın devriminin kenti olarak tarihteki yerini aldı. IŞİD’den temizlenerek sağlanan bu devrim, özgür toplumun oluşumunda yeni gelişimlere imza atıyor
Kuzey Suriye’de 19 Temmuz 2012’de gerçekleştirilen devrimle Baas rejimi kontrolünden çıkarılan Kobanê’de, bu tarihi adımla birlikte halkların iradesi yeniden yeşerdi. Yıllardır anadil üzerinde gerçekleştirilen baskı ise gerçekleşen devrimle gün yüzüne çıktı. 19 Temmuz Devrimi bölgede yaşayan halklar için yeni yaşamın ve mücadelenin adı oldu. Kadın öncülüğünde gerçekleşen bu devrim özgür bir yaşamın kapısını aralarken özgür toplumun oluşumunda ise her geçen gün yeni gelişimlere gebe kaldı. Kadınlar gerçekleştirilen bu devrimde de öncülük misyonunu üstlendi. Toplumsal inşa sürecinde kadınlar, Kuzey ve Doğu Suriye’de demokratik toplum sistemini hayata geçirerek komünal yaşam, toplumsal ekonomi sistemini halklar arasında yayarak devlet ve iktidar sistemini yok etti.
Ortak bir mücadele
Yaratılan yeni sisteme karşı IŞİD, 15 Eylül 2014 tarihinde tank, top ve ağır silahlarla Kobanê’ye saldırıya geçti. Halk ve yerel güçler IŞİD’in bu saldırışlarına karşı durdu. Gerçekleşen bu direniş aynı zamanda bölgede bulunan uluslararası güçlerin de IŞİD’e karşı mücadele koalisyon şemsiyesi altında toplanmasını sağladı. Direnişin yarattığı umut ile koalisyon güçleri de ilk defa 27 Eylül 2014 tarihinde Suriye topraklarında IŞİD’e karşı operasyon başlattı.
Halk toprağından çıkarıldı
IŞİD’in birçok yerden aldığı lojistik destek ve olanaklarla gerçekleştirdiği Kobanê saldırılarına karşı, yerel güçler ellerindeki imkanlarla topraklarını korudu. Bu saldırılarda Kobanê’nin yüzde 70’i ve 360 köyü viran edilerek büyük bir yıkıma uğratıldı. IŞİD’in insanlık dışı saldırılarına karşı halkın bir kısmı kenti terk etmek zorunda kaldı.
Arîn Mîrkan sembol oldu
Kuzey Suriye’nin Efrîn kentinde doğan Arin Mirkan’ın IŞİD’e karşı Miştenur tepesinde gerçekleştirdiği fedai eylem, saldırıların kırılma noktası oldu ve kamuoyunda büyük bir etki yaratarak Kobanê direnişinin sahiplenilmesini sağladı. İlk defa onlarca ülkede yüzbinlerin katıldığı kitlesel eylemlerle “1 Kasım Kobanê Günü” kutlandı.
Halk direnişe sahip çıktı
Kobanê’ye saldırıda Türkiye-Suriye sınırını kullanan IŞİD’e karşı canlı kalkan eylemleri gerçekleştiren halk, sınır tellerini aşarak Kobanê direnişinde büyük bir rol aldı. Dünya kamuoyunda gerçekleşen bu sahiplenme eylemleri, Kobanê direnişinin zafere ulaşmasının yolunu açmış oldu. Yaşam yeniden kuruldu Kobanê, 26 Ocak 2015 tarihinde IŞİD’den tamamen temizlendi. Bu tarih aynı zamanda IŞİD’in yenilgisinin başlangıcı olmuş, 2015 Mart’ında ise Kobanê’nin bütün köyleri IŞİD’den temizlenerek özgürleştirildi. Göç etmek zorunda kalan Kobanê halkı da yeniden yurtlarına dönerek kurum ve kuruluşlarını kurdu, yeni yaşamın inşasına başladı. IŞİD saldırılarında savaşan bine yakın savaşçı yaşamını yitirirken 2 bine yakını da yaralandı.
Özgür ve eşit bir sistem
IŞİD’in yenilgisinin ardından Kuzey Suriye halklarının bir araya gelerek oluşturdukları demokratik ulus ve özgür, eşit yaşam sistemine karşı saldırılar devam etti. Uluslararası güçler ve demokratik bir yaşamın filizlenmesine tahammül edemeyen devletler hala Kobanê topraklarına saldırmaya devam ediyor. Bütün bu saldırılara ve tehditlere rağmen Kobanê halkı topraklarına olan bağlılıkla her geçen gün örgütlenmesini büyüterek direnişini sürdürüyor.
Tarihsel öneme sahip bir kent: Kobanê
Kasrı Şirin Anlaşması’na göre 17 Mayıs 1639’da Kürdistan iki parçaya bölündü. 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması’yla da Kürdistan toprakları Türkiye, İran, Suriye ve Irak tarafından paylaşılarak dört parçaya bölündü. Daha sonra da bölgelere ayrıldı. Bu bölgelerden biri de tarihi öneme sahip olan Kobanê. Kobanê coğrafik olarak Suriye’nin kuzeyi, Türkiye’nin güney sınırında yer alan bir Kuzey ve Doğu Suriye kentidir. Günümüze ulaşan tarihi belgelerde Kobanê, Pirsus ovasıyla birlikte Urfa iline bağlı olarak gösteriliyor. Rivayetlere göre Kobanê, adını bölgede büyük bir nüfusa sahip olan bir aşiretin ikiye bölünmesinin ardından alıyor. İkiye bölünen bu aşiretin bir kısmı Serêkaniye bir kısmı ise Kobanê’de kalıyor. Serêkaniye bölgesine yerleşenlere “aşağı topluluk” (koma jêrîn ) yukarıda kalanlar ise “yukarı topluluk” (koma jorîn) olarak adlandırılıyor. Zamanla “koma jorîn” “Kobanê” olarak değişiyor.
İsmi değiştirildi
Kobanê’de Fırat ve Xabur arasında yerleşik olan iki köy bulunmakta. Bu köyler Murşit Pınar (Kaniya Kurdan) ve Arap Pınarı (Kaniya Ereban) olarak bilinir. Reqa’dan gelen Arap aşiretleri, burada hayvanlarının su ihtiyaçlarını giderir, bir süre burada yaşamlarını sürdürürler. “Kaniya Ereban” ismi de buradan gelmektedir. Baas rejimi zamanla Kobanê ismini değiştirerek ‘Eyn El- Ereb’ yapar. Bir dönem bölgede dolaşan Suriyeli şair Mihemed Mağut, yazdığı bir şiirde “Zeheptü ila Ayn el Arab, ve lem ecid lâ aynen ve lâ Araben!” yani “Arap Pınarı’na gittim, ne pınar buldum ne Arap!” diyerek Eyn El- Ereb isminin bölgenin sosyolojisiyle uyuşmadığını dile getirmiş. Kobanê 1923’ten 2011’e kadar olan süreçte Baas rejiminin kontrolü altındaydı. 19 Temmuz 2012’de Kuzey Suriye’de gerçekleştirilen devrimle birlikte Baas rejimi Kobanê’den çıkarıldı.
Xezne Celal/Kobane-Jinnews
