Kadın örgütleri, AKP’nin İstanbul Sözleşmesi’nin iptalinin görüşeceği 5 Ağustos’ta sokağa çıkma kararı aldı
Nevin Cerav/İstanbul
Türkiye’de kadına yönelik şiddet, katledilme, taciz ve tecavüz vakaları, özellikle AKP iktidarının kadın karşıtı politikaları ve uygulamalarıyla had safhaya ulaşmış durumda. Kadın cinayetleri, şüpheli ölümler, çocukların cinsel istismarı, taciz ve tecavüz saldırıları, Türkiye’yi kadın ve çocuklar için en tehlikeli ülke konumuna sokma aşamasına geldi. Özellikle AKP’nin planladığı iki konu başarıya ulaştığı takdirde kadın ve çocuklar Türkiye’de hiçbir şekilde güvende olamayacak. Bu iki konudan biri çocuk istismarını meşrulaştıracak olan “evlilik yoluyla istismarcıya af” düzenlemesi. Bu düzenleme yasalaştığı takdirde, Türkiye’de çocuk yaşta evlendirilmenin ve istismarın yolu açılacak. Bir diğeri ise İstanbul Sözleşmesi olarak bilinen “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”nden çekilmek istenmesi. Türkiye’nin 2011’de imzaladığı ve taraf devletlere yükümlülükler içeren İstanbul Sözleşmesi’nden imzanın çekilmesi demek kadın ve çocukların şiddete karşı güvencesiz bırakılması anlamına geliyor.
AKP iptali görüşecek
AKP, geçtiğimiz ay Numan Kurtulmuş’un dile getirdiği İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararını parti içerisinde de gündeme getirdi. Bazı AKP’li isimlerin Sözleşme’den çekilmeye karşı olduğunu söylediği toplantıda, kararın 5 Ağustos’ta AKP MYK’sinde netleştirileceği sonucu çıktı. Bunun üzerine kadın örgütleri, İstanbul Sözleşmesi’nin hedef alınmasına karşı 26 Temmuz’da İstanbul Beşiktaş’ta geniş katılımlı bir yürüyüş ve ardından forum düzenledi. Forumda, kadınların fikir ve önerileri doğrultusunda, “Haklarımızdan Vazgeçmiyoruz; İstanbul Sözleşmesi’ni Uygula” sloganıyla kampanya düzenlenmesi kararı alındı. Bu karar doğrultusunda da kadınlar kampanyayı İstanbul’da başlatıyor.
Kadıköy’de büyük eylem
5 Ağustos’ta büyük bir eylem planlayan kadın örgütleri, forumun sonuçlarını açıklayarak kampanyaya katılım çağrısı yaptı. “Haklarımızdan Vazgeçmeyeceğiz, İstanbul Sözleşmesi’ni Uygula” Kampanya Grubu ismiyle açıklama yapan kadınlar 5 Ağustos’ta, AKP MYK’sinde İstanbul Sözleşmesi’nin iptalinin gündeme geleceğinin ifade edildiğini, bir parti MYK’sinde ülkedeki tüm kadınları ilgilendiren bir kararın verilebiliyor olmasına itirazları olduğunu söyledi. 5 Ağustos Çarşamba günü, taleplerini bir kez daha yüksek sesle dile getirmek için, saat 19:00’da Kadıköy Beşiktaş İskelesi’nde buluşacaklarını vurgulayan kadınlar, İstanbul’daki tüm kadınları Kadıköy’e çağırdı.
‘Sesimizi birlikte büyütelim’
“Haklarımızdan Vazgeçmiyoruz, İstanbul Sözleşmesi’ni Uygula” kampanyasının hak gasplarına karşı mücadelelerini kolaylaştıracak geniş bir zemin haline gelmesi için “Her birimizin emeğine, katkısına, fikrine, direncine ihtiyacımız var” diyen kadınlar, “Gelin bu sesi birlikte büyütelim. Bir kişi daha eksilmemek için yan yana duralım. Haklarımızın gereklerinin yerine getirildiği, tehdit altında hissetmediğimiz bir yaşam için İstanbul Sözleşmesi’ni uygulatalım” dedi.
Sokaklar afişlerle donatılıyor
AKP’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çıkmakla ilgili tehditlerine karşı kadınlar sokaklara, binalara, pencerelere haklarının gasp edilmesini reddeden afişler, dövizler asıyor, sticker’lar yapıştırıyor. Sosyal medyada dünyanın dört bir yanındaki kadınlara ulaşan ve destek gören eylemler gerçekleştiriyorlar.
‘Mahallelerde yan yana olacağız’
Kadın örgütleri düzenleyecekleri kampanyayla ilgili şu açıklamayı paylaştı: “26 Temmuz Pazar günü İstanbul’daki kadın örgütlerinden, siyasi partilerden, sendikalardan, üniversite kadın topluluklarından, dayanışma ağlarından olan/olmayan kadınlar olarak İstanbul Sözleşmesi’ne dönük saldırılara karşı hep birlikte yapacaklarımızı konuşmak üzere buluştuk. Abbasağa’da yapmak istediğimiz forum, hukuksuz bir kararla engellenmek istense de durmadık. Oldu-bittiye getirilmek istenen tüm hak gasplarımız karşısında çok farklı çevrelerden çok sayıda kadın birlikte ‘hayır’ demeye ihtiyaç duyuyor. Haklarımızı korumak ve İstanbul Sözleşmesi’ne sahip çıkmak, uygulanmasını sağlamak için ortak bir kampanya yapma konusunda bir kararlılıkla ayrıldık forumdan. ‘Haklarımızdan Vazgeçmiyoruz, İstanbul Sözleşmesini Uygula!’ sloganıyla İstanbul kampanyamızın startını da böylece vermiş olduk. Broşürlerimizle, el ilanlarımızla, stickerlarımızla İstanbul sokaklarında olacak, haklarını korumak isteyen tüm kadınlarla buluşmak için mahallelerde, ilçelerde, üniversitelerde yan yana geleceğiz.”
Kadınları değil şiddeti engelleyin
Kadın örgütleri, İstanbul Sözleşmesi’yle ilgili bilgi ve talepleri içeren şu tabloyu da paylaştı:
· Nüfusu 100.000’in üzerinde olan en az 237 belediyenin sığınak açma zorunluluğu varken sığınağı olan belediye sayısı 32. Tüm belediyeleri sığınak açarak İstanbul Sözleşmesi’ni uygulamaya çağırıyoruz.
· Türkiye’de kadın sığınaklarının mevcut yatak kapasitesi 3.482. İstanbul Sözleşmesi’ne göre olması gereken 8.315.
· 2019 yılında Türkiye genelinde kadına yönelik şiddetle ilgili 4 bin 76 suç duyurusunun yüzde 82,4’üne, yani 3 bin 357’sine “kovuşturmaya yer yok” kararı verildi.
· 2019 yılında “Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar” başlığı altında 138 bin 529 şikâyet geldi ancak bu şikâyetlerin yüzde 46,9’u, yani 64 bin 972’si takipsizlikle sonuçlandı.
· İstanbul Sözleşmesi etkin bir biçimde uygulanmadığı için her yıl yüzlerce kadın şikâyet etmesine, karakola başvurmasına rağmen öldürülüyor.
· Şiddete maruz kalan kadınların başvuracağı kadın derneklerinin ofislerini basmak, aktivistleri tutuklamak yerine acilen şiddet faili erkekler tutuklanmalı, yargılanmalıdır.
· Türkiye’deki evli kadınların en az üçte biri fiziksel ve/veya cinsel şiddete maruz kalıyor ama sadece yüzde 11’i bunu resmi kurumlara bildirebiliyor.
· İstanbul Sözleşmesi sadece şiddet failinin cezalandırılmasını, kadınların korunmasını öngörmez. Aynı zamanda tüm devletleri şiddetin hiç yaşanmayacağı bir dünya kurmakla yükümlü kılar.
· Son 5 yıl içinde şiddet gören 1 milyon kadından 2 bine yakını öldürüldü. Kadınların erkekler tarafından öldürülmemesi için İstanbul Sözleşmesi derhal uygulanmalı!
· Bir daha hiçbir adli tıp uzmanının ve kadına yönelik şiddeti önlemekle yükümlü kişinin, “Bir kadın bir erkekle tenha bir yerde içki içmeyi kabul etmişse cinsel ilişkiye rıza göstermiş sayılır” diyememesi için, İstanbul Sözleşmesi uygulansın.
· Fatma Altınmakas, akrabası tarafından tecavüze uğradı, bunun üzerine kocası onu öldürdü. Kürtçe çevirmen sağlanmadığından şikâyetinde darp edildiğini söyleyemedi. İstanbul Sözleşmesi uygulansın, şiddete uğrayan kadınlar için ihtiyaçlarına göre sosyal destek ve hizmetler sağlansın.
· Tacize, istismara, şiddete uğrayan çocukları koruyacak kamu hizmetleri sunmak hükümetlerin yükümlülüğü. Yalnızca çocukların menfaatinin esas alınması ve ihtiyaçlarına uygun koruyucu tedbirlerin sağlanması için, İstanbul Sözleşmesi uygulansın!
· İçişleri Bakanlığı’nın (2014-2019 yılları) verisine göre, devlet koruması altındayken 94 kadın, yakını erkekler tarafından öldürüldü. Şiddete karşı etkin soruşturma için İstanbul Sözleşmesi uygulansın.
Anket sonuçları AKP’yi yalanladı
Metropol şirketinin İstanbul Sözleşmesi’yle ilgili yaptığı anket sonuçları, AKP’nin “aile yapısını bozuyor, toplum istemiyor” söylemlerini yalanladı. Ankete göre, yurttaşların yüzde 63.6’sı hükümetin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesini onaylamıyor. Yüzde 17.0 “evet sözleşmeden çekilmeyi onaylıyorum” derken yüzde 19.4’ü “fikrim yok” yanıtını verdi.
Ankette, AKP’lilerin yüzde 49.7’si de “İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmeyi onaylamıyorum” dedi.
Doğru bilinen yanlışlar
İstanbul Sözleşmesi’ne yönelik saldırılara karşı mücadele eden 300’ü aşkın örgüt-platform-gruptan oluşan Eşitlik İçin Kadın Platformu, İstanbul Sözleşmesi’yle ilgili doğru bilinen yanlışları sergiledi. Çizimli ve anlaşılır tarzda hazırlanan tablolarda, özellikle AKP’nin Sözleşme’ye yönelik olumsuz ve algı yaratan söylemleri de boşa çıkarılıyor.
