HES ve madenler projeleriyle talan edilen Karadeniz’de son 15 yılın verilerine göre, meydana gelen sel ve heyelanlarda onlarca kişi yaşamını yitirdi, yaşam alanlarında büyük hasar meydana geldi
Karadeniz’de yaz ayının “olağanlaşan” durumu haline gelen sel ve heyelanlar can kaybının yanı sıra bölgede ciddi yıkıma yol açıyor. Sel ve heyelanların özellikle Hidroelektrik santrali (HES), baraj inşaatı gibi alanlarda yoğun olarak yaşanması ise dikkati çekiyor. Yine, 2007’de tamamlanan Karadeniz Sahil Yolu’nun yağmur sularının Karadeniz’e ulaşmasını engelleyecek şekilde yapılması, şehir ve ilçe merkezlerinde su baskınlarına neden oluyor.
En son 21 Eylül’de Rize ve Artvin’de yaşanan sel ve heyelanların sonucu Ayder Yaylası’nın yolu ulaşıma kapandı, Ardeşen-Çamlıhemşin kara yolu Şenyamaç köyü mevkiindeki köprü, su seviyesinin yükselmesi sonucu çöktü. Artvin’in Borçka ilçesinde etkili olan sağanak nedeniyle dereler taştı, köy yolları zarar gördü, doğal güzelliğiyle ünlü Karagöl’ün çevresindeki yürüyüş yolları ve piknik alanlarının büyük bölümü sular altında kaldı. Macahel Camili köyünde köprü yıkıldı, tarım arazileri de hasar gördü.
Maden, enerji ve yapılaşmanın etkisini artırdığı sel ve heyelanlara karşı önlem almak yerine bölge, yeni HES ve madenler projeleriyle talan edilmeye devam ediliyor. 11 Ağustos 2020’de sel felaketinin büyük hasar yarattığı Giresun’un Dereli ilçesinde doğaya müdahalenin yarattığı felaketlerin somut örneği oldu. Dereli’deki Aksu Deresi üzerinde 8 HES bulunurken, yaşanan sel sonucu 8 yurttaş hayatını kaybetti. Mezopotamya Ajansı’ndan Tolga Güney, bölgede son yıllarda yaşanan sel ve heyelanları derledi.
İtiraf: Böylesini ilk defa görüyoruz!
26 Ağustos 2010’da Rize’nin Gündoğdu beldesinde yaşanan sel sonrası heyelanda 12 kişi hayatını kaybetti, onlarca ev yıkıldı, yüzlercesi hasar gördü. Meteorolojik ölçümlere göre Rize’ye bir ayda yağan yağmur sadece bir günde yağdı. Bölgede incelemelerde bulunan dönemin Gençlik ve Spordan Sorumlu Devlet Bakanı Faruk Nafız Özak, ”Geçmişte dere vadisinde üstten aşağıya inerek heyelan olurdu, ama böylesini ilk defa görüyoruz” dedi.
8 kişi yaşamını yitirdi
24 Ağustos 2015’de Artvin Hopa ilçesinde meydana gelen sel, taşkın ve heyelan felaketlerinde resmi verilere göre 8 kişi yaşamını yitirdi. Selde, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar ile kümes hayvanları hayatını kaybetti, çay, fındık bahçeleri, seralar, meyve bahçeleri zarar gördü. Hopa Merkez, Sugören, Sundura, Cumhuriyet, Sanayii, Yoldere mahallelerinde ve civar köylerde çok sayıda konut, işyeri ve ayrıca altyapı zarar görmüş, kullanılmaz hale gelmişti.
30 ton fındık denize döküldü, 8 köprü çöktü
8 Ağustos 2018’de Ordu, şiddetli yağışla birlikte sel felaketini yaşadı. Ünye, Fatsa ve Perşembe ilçeleri başta olmak üzere 7 ilçede derelerin taşmasıyla 8 büyük köprü çöktü. Heyelan ve yıldırım düşmesi sonucu 7 kişi yaralandı.
Karadeniz Sahil Yolu, çift yönlü trafiğe kapanırken, binlerce araç yollarda, yüzlerce kişi de bulundukları ilçe ve köylerde mahsur kaldı. Sel suları bahçelerden toplanan ve kurumaya bırakılan 30 ton fındığı da denize döktü.
HES havuzu taştı
18 Haziran 2019’da Trabzon’un Araklı ilçesinde sel ve heyelan yaşandı. İlçenin Çamlıktepe ve Yeşilyurt mahallelerinde heyelan sonucu önüne set çekilen Karadere, biriken toprak ve balçığı sürükleyerek aniden taştı. Bölgede kurulu olan hidroelektrik santralinin toprak ve balçıkla dolan havuzunun da taşması sonucu yükselen sel suları mahallelere girdi. Sel sularına kapılan 7 kişi hayatını kaybetti.
İki ilde su baskını
18 Haziran 2019’da Ordu’nun sahil kesimlerinde etkili olan yağmur nedeniyle dereler taştı. Fındık bahçelerinde küçük çaplı toprak kaymalarının yaşandığı kentte, yağmur suları sele dönüştü. Korgan, Çatalpınar, Çamaş ve Fatsa ilçelerinde bazı ev ve işyerlerinin bodrum ve zemin katlarını su bastı. Dere taşkınları nedeniyle bazı mahallelere ulaşımı sağlayan yollarda trafik aksadı. Aynı gün Giresun merkez, Bulancak ve Piraziz ilçelerinde de sağanak nedeniyle su baskınları meydana geldi.
Giresun’da 1 kişi yaşamını yitirdi
20 Ekim 2019’da Giresun’un Eynesil ilçesinde sel yaşandı. İlçede dereler taştı, bazı köy ve mahalle yolları ulaşıma kapandı. Kemerli köyünde meydana gelen heyelanda ise Hasan Zamba, toprak yığını altında kaldı. Köylülerin de yardım ettiği aramalar sonucu Zamba’nın cenazesi, evine yakın mesafede Zıva Deresi’nde bulundu.
Rize ve Artvin’de 16 kişi yaşamını yitirdi
Artin’in Yusufeli ilçesinde 13 Temmuz 2020’de sağanak şekilde etkili olan yağmur, sel ve heyelanlara neden oldu. Artvin-Yusufeli karayolu bölgesinde meydana gelen sel, karayolunda ve Yusufeli Barajı İnşaat şantiyesinde tahribata sebep oldu. Yaşanan selde 4 kişi hayatını kaybetti.
Rize’de de 14 Temmuz 2020’de etkili olan sağanak yağış, Çayeli ve İkizdere ilçelerinde sele ve heyelanlara neden oldu. Çayeli ilçesinde bulunan Şairler Deresi, debisinin yükselmesi sonucu taştı. Yaşanan sel felaketinde 2 ev ile birlikte yol ve köprüler çöktü. Bu nedenle 12 köye ulaşımın sağlanamadığı kentte, alt ve üst yapıda hasarlar oluştu. 2 kişi yaşanan selde hayatını kaybetti. Yine onlarca araç sele kapılırken, bu araçlarda mahsur kalan 36 kişi de AFAD ve AKUT ekiplerince tahliye edildi. Sel ve heyelanlarda yaralanan 11 kişi hastanelerde tedavi altına alındı.
Sellerin etkilediği kentlerden Rize’de, 2021 Temmuz ayında 8 gün arayla 2 sel felaketi yaşandı. Güneysu, Çamlıhemşin ve Fındıklı ilçelerinin büyük oranda etkilendiği sel ve heyelanlarda 10 kişi yaşamını yitirdi. Kentin diğer ilçelerinin yanı sıra Artvin’in Arhavi ilçesinde de büyük bir yıkım yaşanırken, burada da 2 kişi hayatını kaybetti.
Kastamonu, Sinop ve Bartın’da 97 kişi hayatını kaybetti
11 Ağustos 2021’de Batı Karadeniz kentlerinde etkili olan aşırı yağış sonucu meydana gelen sel, su baskını ve heyelanlar sonucu Kastamonu, Sinop ve Bartın’da 97 kişi hayatını kaybetti. Kastamonu’nun Bozkurt ilçesindeki sel felaketinde yaşanan ölümlere Ezine Çayı üzerindeki HES barajının patlamasının kaynaklık ettiği yaşandığı iddia edildi. Yine Sinop Ayancık’ta 47 evin yıkıldığı Babaçay köyü de HES barajının taşması sonucu sular altında kaldı.
Samsun, Sinop ve Amasya, Ordu ve Tokat’ta eğitim faaliyetleri durdu
6 Haziran 2023’de Kastamonu, Samsun, Sinop ve Amasya, Ordu ve Tokat’ta etkili olan kuvvetli yağışlar sel ve baskınlara neden oldu. Ordu’da sel ve heyelan riski nedeniyle taşımalı eğitime bir gün ara verildi. Samsun’da ise, Ayvacık, Salıpazarı, Ladik ve Terme ilçelerinde tüm okullarda, Atakum, Canik ve Bafra ilçelerinde ise taşımalı eğitime şiddetli yağış nedeniyle bir gün ara verildi. Tokat’ın Erbaa ilçesinde sağanak nedeniyle 5 mahalleye ulaşımı sağlayan yolda ulaşım sağlanamadı.
Bir günde bin heyelan…
10 Temmuz 2023’de özellikle Ordu, Düzce, Sakarya, Bolu, Bartın, Zonguldak, Kastamonu, Karabük, Çorum, Giresun, Samsun ve Trabzon’da şiddetli yağış nedeniyle dereler taştı. Cadde ve sokaklar göle dönerken, bazı ev ve iş yerlerini de su bastı. Yapılan resmi açıklamaya göre bölgede yağışlara bağlı olarak bin tane heyelan yaşandı.
Artvin’de 4 kişi yaşamını yitirdi
8 Aralık 2024’de Artvin’in Arhavi ilçesinde meydana gelen büyük heyelan nedeniyle Karadeniz Sahil Yolu çift yönlü olarak ulaşıma kapandı. Yağışla birlikte yamaçtan kopan dev toprak ve kaya parçaları Kıyıcık mevkiinde yolu tamamen kapatırken, yol üzerinde yaklaşık 4 metrelik bir toprak yığını oluştu, heyelan sırasında yoldan geçen bir otomobildeki 4 kişi ise yaşamını yitirdi. Aynı bölgede 2024 boyunca birçok heyelan yaşanırken alınmayan önlemler, 4 kişinin hayatına mal oldu.
HABER MERKEZİ
