Geçen yıl DSG’nin IŞİD’den kurtardığı ve yönetimi sivil meclise devredilen Rakka’da sağlık, eğitim, güvenlik gibi birçok alanda yürütülen çalışmalarla yaşam yeniden inşa ediliyor.
Irak’ın Musul kentini Haziran 2014’te ele geçiren IŞİD burada ele geçirdiği ağır silahlarla birlikte Suriye’nin en büyük kentlerinden Rakka’yı ÖSO ve yeni adı Heyet Tehrir El Şam olan El Nusra gibi gruplardan teslim almıştı. Kısa sürede “İslam Devleti” adıyla ilan edilen Ebubekir El Bağdadi’nin halifeliğine başkent yapılan kent, “şeriat” ile yönetilmeye başlandı. Buradan yayılarak, adım adım Kuzey ve Doğu Suriye’nin diğer birçok kentini kontrolü altına alan IŞİD, Ortadoğu’yu selefi karanlığa boğarken en son Eylül 2014’te Kobane’ye yöneldi. 3 koldan saldırıya geçen IŞİD, o güne kadar görmediği bir direnişle karşılaştı. Kobane’de ilk yenilgisini alan IŞİD, işgal ettiği yerleri bir bir kaybederek merkez yaptığı Rakka’ya çekildi.
IŞİD’in yarattığı korku ve karanlığa karşı büyük mücadeleyi ise Kuzey ve Doğu Suriyelilerin ortak siyaset merkezi olan Demokratik Suriye Meclisi’nin askeri kanadı Demokratik Suriye Güçleri (DSG) verdi. 6 Haziran 2017’de Rakka’yı özgürleştirme hamlesi başlatan DSG, 5 ay süren şiddetli çatışmalar sonucunda kenti kurtardı. İdam ve ölümlerle adı anılan kent merkezindeki El Neim Meydanı’nda 19 Ekim 2017’de yapılan açıklama ile Rakka’nın kurtartıldığını duyurdu. Halep’in 200 kilometre doğusunda yer alan kent, diğer bölgeleri ile birlikte yaklaşık bir milyon nüfusa sahip. Kent 2014 yılından bu yana büyük trajedilere tanıklık etti.
Şimdi halklar yönetiyor
Şimdi aradan geçen 1 yılda kentin yönetimi kısa sürede sivil meclise devredildi. 60 üye ile kurulan ve şimdi sayısı 200’e uluşan Rakka Sivil Meclisi’nde Arap, Kürt, Ermeni, Türkmen ve Süryani üyeler yer alıyor. Meclisin eşbaşkanlığına biri Arap diğeri Kürt temsilciler seçildi. Meclis, Rakka merkez, ilçe, belde ve köylerinde halklar ile bir araya gelerek örgütleniyor. Birçok yerde meclis temsilcilikleri açılırken, kent genelinde komünler oluşturuluyor. Sivil meclis kentin kurtarılmasının yıl dönümüne hazırlanıyor. Yıl dönümü vesilesiyle yapılacak kutlamalara, uluslararası alandan birçok heyetin katılması bekleniyor.
Yaralar hızla sarılıyor
Yıl dönüm vesilesi kentte hummalı bir çalışma yürütülüyor. IŞİD’in yarattığı tahribatın izleri bir bir temizlenirken, halkın geri dönüşü de hızlandı. Savaş dönemi çatışmaların en yoğun olduğu mahalle ve bölgelerde büyük kalabalıklar göze çarpıyor. Her yerde yeni iş yerleri açılıyor. IŞİD döneminde yaşanan göçten dolayı kapılarına kilit vurulan evlerde yeniden yaşam başladı. Çarşı ve pazarlarda yoğun bir hareketlilik yaşanıyor. İş makineleri kentin yeniden inşası için günün 24 saati mesai yapıyor. Kentin güneyinde bulunan Fırat Nehri üzerinden geçen Mansura ve Korniş köprüleri IŞİD tarafından patlatılmıştı. Köprülerin bakım ve onarımı başlatıldı. Nehrin karşı tarafında ikamet eden insanlar, hala kayık ve yük gemileriyle bölgeye ulaşım sağlıyor.
Orası artık halkın hizmetinde
Meclis dışında kentin önemli merkezlerinden biri de Rakka Halk Belediyesi. IŞİD döneminde işkence merkezi ve zindan olarak kullanılan bina şimdi halka açıldı. Savaş nedeniyle tamamıyla yok olan altyapı belediye tarafından yenileniyor. 13 kişilik kadro ile işe başlayan belediye şimdi 150 kişi ile hizmet veriyor. Belediye alt yapı hizmetlerinin yanı sıra elektrik sorunu ve ekmek üretimiyle de ilgileniyor. Rakka’da neredeyse her eve su verilirken, genel elektriğin akışı ise şu an üç mahalleye sağlanıyor. Diğer yerlere de belli aralıklarla jeneratörlerle elektrik veriliyor. 5 mahallede ise halen mayın arama ve temizlik çalışmaları sürüyor.
Okullarda anadilde eğitim
Kent merkezinde yer alan ve çatışmalar döneminde hasar gören tarihi surların bakım ve onarımı da başladı. Yine surların hemen dibinde bulunan Harun Reşid Kalesi’nin etrafı tellerle çevrilerek, koruma altına alındı. Kentin dış güvenliği DSG güçleri tarafından sağlanırken, iç güvenliği Rakka İç Güvenlik Güçleri’ne bağlı asayiş koordine ediyor. Özellikle geceleri güvenlik önlemleri arttırılıyor. Kentteki en büyük değişimlerden biri ise eğitim ve öğretim sisteminde yaşandı. IŞİD döneminde karargah olan okullar şimdi bir bir açılıyor. Bugüne kadar kent genelinde yaklaşık 60 okul açıldı. Çocuklar anadillerinde eğitim görüyor.
10 hastane açıldı
Sağlık anlamında da hem kent meclisinin, hem de belediyenin çalışmaları devam ediyor. Kentin kurtarılmasıyla geri dönen sağlık çalışanları hastanelerde görev alıyor. Rakka’da şimdiye kadar 10 hastane açılırken, çok sayıda sağlık noktası kuruldu. Sağlık çalışmalarında Rakkalı doktorların yanı sıra Heyva Sor’a bağlı doktor ve sağlık çalışanları görev yapıyor.
Nazım Daştan/MA
