İran’ın yurtdışı operasyon sorumlusu Kasım Süleymani ve Haşd-i Şabi komutanı Ebu Mehdi el Mühendis, Irak’ın başkenti Bağdat’ta öldürüldü. ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medyadan ABD bayrağı paylaştı
İran’ın dış operasyonlardan sorumlu generali Kudüs Güçleri Komutanı Kasım Süleymani ve Haşd-i Şabi komutanı Ebu Mehdi el Mühendis, Irak’ın başkenti Bağdat’ta öldürüldü.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Kasım Süleymani ve Ebu Mehdi el Mühendis’in Bağdat Havaalanı’na yapılan saldırıda öldürüldüğünü duyurdu. İran devlet televizyonuna göre, İran Devrim Muhafızları da Kasım Süleymani’nin öldürüldüğünü doğruladı.
Fars Haber Ajansı, Devrim Muhafızları’nın açıklamasını yayımladı: “İslam’ın gururlu komutanı Kasım Süleymani, Cuma sabahı Amerikan helikopterlerinin yaptığı bir saldırıda öldürüldü. Ebu Mehdi el Mühendis de helikopter saldırısında bir aracın içinde öldürüldü.”
Damadı da öldürüldü
Hava saldırısında Süleymani ve Mühendis’in yanı sıra Süleymani’nin damadı ile Haşdi Şabi Halkla İlişkiler ve Protokol Sorumlusu Muhammed Rıza Cabiri, Hasan Abdulhadi, Haşdi Şabi üyeleri Haydar Ali, Muhammed eş Şibani ve Samır Abdullah’ın da ölenler arasında olduğu kaydedildi.
ABD: Bir savunma eylemi
BBC Türkçe’de yer alan habere göre, Pentagon operasyonla ilgili yaptığı açıklamada, “ABD ordusu, Başkan’ın yönlendirmesiyle, yurt dışındaki ABD personelini korumak için, ABD’nin terör örgütü kabul ettiği İran Devrim Muhafızları – Kudüs Gücü’nün lideri Kasım Süleymani’yi öldürerek kararlı bir savunma eylemi gerçekleştirdi” dedi.
Pentagon, “Süleymani aktif olarak Amerikan diplomatlarına ve hem Irak hem de bölgenin geri kalanındaki Amerikalı görevlilere saldırma planları hazırlıyordu. General Süleymani ve emrindeki Kudüs Gücü, yüzlerce Amerikalının ve koalisyon üyesinin öldürülmesinden ve binlercesinin yaralanmasından sorumluydu” açıklamasında bulundu.
ABD Başkanı Donald Trump, haberlerin ardından twitter hesabından sadece Amerikan bayrağının olduğu bir paylaşım yaptı.
ABD’nin Bağdat’taki havalimanında Haşd-i Şabi güçlerine ait bir konvoyu hedef aldığı saldırısında Kasım Süleymani ve Mehdi el Mühendis’in öldürüldüğünü ilk olarak Irak devlet televizyonu duyurmuştu. Iraklı Haşd-i Şabi milislerinin sözcüsü Ahmed el Assadi, Süleymani ve Mühendis’in ölümünden ABD ve İsrail’i sorumlu tuttu.
Bağdat’taki havalimanına, Irak polisine göre dört roket atarak düzenlenen saldırının ardından Irak’taki milis güçleri, ilk olarak “Iraklı milislerin üst düzey yetkililerinden 5 kişi ve iki de çok önemli misafirimiz hayatını kaybetti” açıklaması yapmıştı.
Kargo terminali yakınlarındaki İran destekli silahlı güçlere bağlı Iraklıları taşıyan konvoya düzenlenen saldırıda iki araç yandı, en az 7 kişi hayatını kaybetti.
Bağdat Havalimanı, geçici bir süre için kapatıldı.
Trump tehdit etmişti
Irak’taki İran destekli milis güç Haşd-i Şabi’nin doğrudan Kasım Süleymani komutasında hareket ettiği biliniyor. Haşd-i Şabi içindeki en etkili birliklerden Hizbullah Tugayları, Aralık ayı sonunda Amerikan ordusunun Irak’ta kullandığı üslere yönelik saldırı düzenlemiş; bir Amerikalı müteahhit hayatını kaybetmişti.
Bu saldırılara misilleme olarak ABD de, Hizbullah Tugayları’nın Suriye ve Irak’taki üslerine yönelik hava saldırısı düzenlemiş; en az 25 savaşçı ölmüştü.
Hizbullah Tugayları Komutanı Ebu Mehdi El Mühendis, Irak’taki ABD güçlerine yanıtlarının çok sert olacağı uyarısında bulunmuştu. İran da ABD saldırılarını “terörizmin açık örneği” olarak nitelendirmişti.
Ardından ABD’nin Bağdat’taki Büyükelçiliği önünde, milis güçlerin öncülüğünde protesto gösterileri başladı ve büyükelçilik binası ateşe verildi. ABD, bölgeye koruma için 750 asker göndereceğini duyurdu.
Büyükelçiliğin önünde, ABD bayraklarının yakıldığı protestolar sırasında ABD Başkanı Trump sosyal medyadan, “İran bizim binalarımızda kaybedilen hayatlar ve verilen zarardan sorumlu tutulacak. ÇOK BÜYÜK bir bedel ödeyecekler. Bu bir uyarı değil, bu bir tehdit” ifadelerini kullanmıştı.
Ne anlama geliyor?
Kasım Süleymani, ABD ile birlikte İran’ın bölgedeki en büyük rakipleri Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin de bölgedeki milis güçlere destek vermekle suçladığı, İran’ın ülke dışındaki operasyonlarından sorumlu komutanı.
1998’de Kudüs Gücü’nün komutanı olan Süleymani, Lübnan’da Hizbullah’la, Suriye’de Baas yönetimiyle ve Irak’taki Şii silahlı gruplarla İran’ın ilişkilerini daha da yakınlaştırmada önemli rol oynadı. İsrail ve bazı Arap ülkelerinin istihbaratları tarafından defalarca suikast girişiminde bulunulduğu ve her seferinde bu girişimlerin engellendiği belirtiliyor.
Kudüs Gücü, ABD’nin “yabancı terör örgütleri” listesinde.
İran ordusunun en önemli yöneticilerinden, üst düzey komutanlarından birinin ABD tarafından öldürülmesi, İran ve ABD arasındaki gerilimin çok daha ciddi boyutlara ulaşabileceğini gösteriyor.
Süleymani’yle birlikte öldürüldüğü iddia edilen El Mühendis de, Amiri’den sonra Irak’taki Haşd-i Şabi güçlerinin ikinci önemli komutanıydı. Hizbullah Tugayları’nın komutanı olan El Mühendis, yaklaşık bir yıl önce verdiği bir röportajda Kasım Süleymani’yle ilişkisi için “bir askerin komutanına olan bağlılığı gibi” demişti.
ABD, 8 Nisan 2019’da Haşd-i Şabi’yi “terör örgütü” olarak kabul ettiğini açıklamıştı.
Orta Doğu uzmanları, Twitter üzerinden operasyonun önemini ve olası sonuçlarını değerlendirdi. Washington merkezli Orta Doğu Enstitüsü Direktörü Charles Lister, “Süleymani’nin öldürülmesinin sonuçlarını tahmin etmek zor, bu Orta Doğu’da son yılların en büyük haberi.” dedi, ABD’nin yakında Suriye ve Irak’tan tamamen çekilebileceğini yazdı.
Global Politikalar Merkezi’nin Devlet Dışı Aktörler Programı Direktörü Hassan Hassan da, “İran, ABD’nin vereceği olası yanıt konusunda fazla rahat davrandı” diyerek, İran’ın son haftalardaki eylemlerini sıraladı:
“ABD’nin insansız hava aracını düşürdü-Suudi Arabistan’ın petrol tesislerine saldırdı. Amerikan üssüne saldırıp bir Amerikalı müteahhiti öldürdü. ABD büyükelçiliğine saldırı organize etti. Tüm bunların ardından Süleymani yenilmez olduğunu düşünerek rahatça ortada dolanmaya devam etti.”
Irak’ta çalışan gazeteci ve araştırmacı Patrick Osgood ise “ABD ya İran’la savaşa hazır -ki böyle olması düşük bir ihtimal- ya da büyük bir gaz tankerine bir sigara atıp çekildi, Iraklıları da bunun sonuçlarını yaşamak üzere arkasında bıraktı” yorumunu yaptı.
Kaynak: MA
