Kayıp yakınları ve insan hakları savunucuları birçok kentte gerçekleştirdikleri eylemlerde, ‘Adalet arayışımızdan vazgeçmeyeceğiz’ dedi
Kayıp yakınları ve İnsan Hakları Derneği, Amed, Êlih (Batman), Colemêrg (Hakkari) ile İzmir’de gözaltında kaybedilenlerin akıbeti ve faillerini sordu.
Amed
İHD Amed Şubesi ve kayıp yakınları, “Kayıplar bulunsun, failler yargılansın” eyleminin 849’uncu haftasında Koşuyolu Parkı’nda bulunan Yaşam Hakkı Anıtı önünde buluştu.
Bu haftaki eyleme katılan İHD Eş Genel Başkanı Hüseyin Küçükbalaban, eylem öncesi kısa bir konuşma yaptı. Kayıpların Kürt meselesiyle ilgili olduğunu belirten Hüseyin Küçükbalaban, AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başbakanlık döneminde Cumartesi Anneleri ile görüştüğünü hatırlatarak, “O günden bugüne hiç bir akıbet ortaya çıkmadı. Devlet sözünü tutmadı. Berfo Ana çocuğunun kemiklerini bulamadan yaşamını yitirdi. Onu buradan anıyorum. Bir hafta sonra annelerin eylemi 30 yılını dolduracak. Bu direniş hak arayanlara fener oldu” diye belirtti.
‘Kayıplarımızı unutmayacağız’
Daha sonra 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı dolayısıyla açıklamalar Kürtçe yapıldı. “17-31 Mayıs Kayıplar Haftası” nedeniyle hazırlanan ortak metni İHD Bölge Temsilcisi Tahir Saçaklıdır okudu. Gözaltında kaybedilenleri unutmayacaklarının altını çizen Tahir Saçaklıdır, “Adalet arayışımızdan vazgeçmeyeceğiz. Devlet yetkilileri veya devlet kurumları tarafından kaybedilenlerin aileleri olarak yıllardır aynı soruyu soruyoruz ‘Sevdiklerimiz nerede?’ Israr ediyoruz: Gözaltında kayıplar sadece kayıpların değil, geride kalanların da hayatlarını karartıyor. Bu nesiller boyu devam eden bir travmadır. Bu suç görmezden gelinemez, hoş görülemez. Bugüne kadar süregelen cezasızlık kültürü, yeni ihlallerin önünü açmıştır. Toplumsal barış ve hukukun üstünlüğü ilkelerinin önünde büyük bir engel oluşturmuştur” dedi.
Talepler
Tahir Saçaklıdır, daha sonra taleplerini şöyle sıraladı: “Gözaltında kaybedilenlerin tamamının akıbeti açıklanmalıdır. Suçu işleyenler ve sorumlular yargılanmalı ve adalet önünde hesap vermelidir. Gözaltında kaybetmeler Türk Ceza Kanunu’nda insanlığa karşı suç olarak tanınmalıdır. Cezasızlık uygulamalarına son verilmelidir. Türkiye, Birleşmiş Milletler Zorla Kaybetmelere Karşı Uluslararası Sözleşme’yi imzalamalı ve uygulamalıdır. Galatasaray Meydanı’ndaki mekan yasağı ve sayı kısıtlaması derhal sona erdirilmelidir.”
Avşar’ın akıbeti soruldu
Sonrasında 10 Mayıs 1994 tarihinde Amed’in Yenişehir ilçesindeki dükkanına gelen uzman çavuş Gültekin Sütçü ve yanındaki 3 korucu tarafından gözaltına alındıktan sonra harabe bir binada cenazesi bulunan Mehmet Şerif Avşar’ın failleri soruldu. Mehmet Şerif Avşar’ın hikayesi ise İHD Amed Şube Sekreteri Ömer Saman tarafından okundu.
Êlih
Êlih’te kayıp yakınları ve İHD’liler, eylemlerinin 685’incisini Gülistan Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde gerçekleştirdi. “Kayıplar bulunsun, failler yargılansın” pankartı ile kayıpların fotoğraflarının taşındığı eyleme, kayıp yakınları ile çok sayıda kişi katıldı. Bu haftaki eylemde, Wan’da 14 Nisan 1995 tarihinde camiye namaz kılmaya gittiği esnada kaçırılan Geverli iş insanı Kadir Keremoğlu’nun akıbeti soruldu. Kadir Keremoğlu’nun hikayesini İHD Êlih Şube Yöneticisi Hüseyin Elçi okudu.
Keremoğlu’nun hikayesi
10 Temmuz 1994 tarihinde JİTEM mensuplarının “ölüm listesinde isminiz var” denilerek Kadir Keremoğlu ailesinden haraç istediğini belirten Hüseyin Elçi, istenen parayı İstanbul Çatalca’da bir adrese getirmeleri söylendiğini, ailenin ise polise ve savcılığa başvurarak çeteyi suçüstü yaptırdığını belirtti. Haraç almaya gelen 4 kişinin tutuklandığını aktaran Hüseyin Elçi , şöyle devam etti: “Tutuklananlardan biri de JİTEM elemanı Alaattin Kanat’tı. Bu olaydan sonra Keremoğlu ailesi, JİTEM bağlantılı çetenin hedefi oldu ve tehditler arttı. Kadir Keremoğlu, 14 Nisan 1995 tarihinde Wan merkezde kendisinin yaptırdığı Keremoğlu Camisi’ne namaz kılmaya gittiği esnada 01 EA 600 plakalı Beyaz Toros’la kaçırıldı. Onu otomobile bindirenlerin arasında JİTEM’le irtibatlı Şehmus Durak isimli şahıs da vardı. Beyaz Toros’a iki otomobil daha eşlik ediyordu. Aile yaptığı araştırma sonucunda, kaçırıldıktan sonra babalarının Yeşil kod isimli Mahmut Yıldırım’a teslim edildiğini, önce Van JİTEM merkezine, daha sonra da Van Jandarma Alay Komutanlığı’na götürüldüğünü öğrendi.
Keremoğlu ailesi ile 22 Nisan 1995 tarihinde görüşen ve kendisini özel harp dairesi mensubu olarak tanıtan kişi, ‘Babanızı bırakmak için 750 bin Mark istiyoruz’ dedi. Bunun üzerine aile, Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar ile görüştü. Bu görüşmeden hemen haberdar olan aynı kişi aileye, ‘Babanızı ölmüş bilin’ dedi. JİTEM ile irtibatlı Şehmus Durak’ın eşi vicdan azabı çektiğini söyleyerek, aile ile iletişime geçti. Kadir Keremoğlu’nun evlerinde Yeşil tarafından infaz edildiğine kendisinin ve kayınvalidesinin de tanık olduğunu anlattı. Anlattıkları ses cihazına kaydedildi. Olay, 25 Aralık 1996 tarih ve 285 sayılı Aktüel Dergisi’nde kapak oldu. Aile ile fidye pazarlığı yapan Nafiz Karacan’ın fotoğrafı, 1 Ocak 1997 tarihli Aktüel Dergisi’nin 286’ıncı sayısında ‘İşte fidyeci Özel Harpçı’ başlığıyla yayınlandı. Kadir Keremoğlu’nun oğullarından biri, 13 Ocak 1997 tarihinde TBMM Susurluk Araştırma Komisyonu’na gidip ifade verdi ve olayı detaylarıyla anlattı. Amed, Colemêrg ve Wan adliyeleri arasında gidip gelen dosyada Kadir Keremoğlu’nun akıbetini açığa çıkartacak bir yargılama yürütülmedi. Yargısal yolların tüketilmesi üzerine dava 2015 yılında Anayasa Mahkemesi’ne taşındı. AYM de başvuruyu reddederek, iç hukuk yollarını tamamen kapattı. Kadir Keremoğlu’nun mezar yerinin açıklanmasını, onu kaybedenlerin yargılanarak cezalandırılmasını talep ediyoruz. Kaç yıl geçerse geçsin, Kadir Keremoğlu için, tüm kayıplarımız için adalet istemekten, devletin evrensel hukuk normları içinde hareket etmek zorunda olduğunu hatırlatmaktan vazgeçmeyeceğiz.”
Açıklama oturma eylemiyle son buldu.
Colemêrg
İHD Colemêrg Şubesi üyeleri ve kayıp yakınları, eylemlerinin 175’inci haftasında Gever’deki (Yüksekova) Sanat Sokağı’nda bir araya geldi. “17-31 Mayıs Kayıplar Haftası” dolayısıyla yapılan açıklanın ardından eyleme geçildi. “Failler belli, kayıplar nerede”, “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” pankartları ve kayıpların fotoğraflarının taşındığı bu haftaki eylemde, Colemêrg’in Çelê (Çukurca) ilçesine bağlı Marufan köyünde 1994 yılında evine yapılan baskınla gözaltına alınarak katledilen Hasan Ateş’in failleri soruldu.
Ateş’in hikayesi
Açıklamayı yapan Dernek üyesi Ozan Akbaş, “Ateş gözaltında ağır işkenceler gördü ve ardından serbest bırakıldı. İlgili dönemde Hasan Ateş’in muhbir olması için baskı yapıldı, tehdit edildi ve göç etmeye zorlandı. Mayıs 1994 yılında henüz 3 aylık evliyken köyüne operasyon yapıldı. Köylüler, köy meydanında toplanırken Hasan Ateş ve bir kısım köylü işkenceyle yalın ayak askeri araca bindirildi. Bir müddet aracın içinde işkenceye uğrayan Hasan Ateş ve komşuları, tüm insanların ve akrabalarının gözü önünde gözaltına alındı. Aile bireyleri hemen Çukurca İlçe Jandarma Karakolu’na başvuru yaparak gözaltına alınanların akıbetini sormak istese de ‘böyle bir operasyon yapılmadı’ cevabı aldılar. Bölgede her gün gözaltına alınarak, katledilen insanların varlığından haberdar olan köylüler toplanarak kayıplarını aramak için araziye çıktılar” diye belirtti.
‘Mücadelemiz sürecek’
Hasan Ateş ve Bedel Özkan’ın cenazelerinin Çelê’ye (Çukurca) bağlı Serê Sêvê Karakolu’na yakın bir bölgede taşlarla üzeri kapatılmış halde köylüler tarafından bulunduğunu söyleyen Akbaş, “Hasan Ateş ve Bedel Özkan ağır işkence görmüştü. Ayak ve el bileklerinde elektrik akımı verildiğine dair emareler vardı. Cansız bedenleri köylerine götürülerek defnedildi. Ateş’in ailesi, zaman kaybetmeden Cumhuriyet Başsavcılığı makamına başvuru yaptı. Ateş’in tüm köylülerin gözünün önünde gözaltına alındığına dair tanık ifadelerinin varlığına rağmen gözaltına alındığı inkar edildi. Bir cezasızlık politikası olarak dosya, ‘kovuşturmaya yer olmadığına dair’ kararla sümen altı edildi. Tüm girişim ve başvurulara rağmen dosyada herhangi bir gelişme yaşanmadı. Ateş ailesinin tüm insanlığın gözü önünde katledilen evlatları için yürüttüğü hukuk mücadelesi yargı erkinin hukuksuz kararlarıyla egale edildi” ifadelerini kullandı.
Açıklama oturma eylemiyle son buldu.
İzmir
İHD İzmir Şubesi’nin “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” talebiyle iki haftada bir yaptığı eylemi bu haftada devam etti. Konak’ta bulunan Eski Sümerbank önünde yapılan eylemde, “Kayıplar vicdanındır, sahip çık” ve “Failler belli kayıplar nerede” pankartları taşındı. Açıklamayı yapan İHD İzmir Şube Eşbaşkanı Zilan Gümüş, “17-31 Mayıs Kayıplar Haftası”na dikkat çekerek, “Adalet arayışımızdan vazgeçmeyeceğimizi bir kez daha yüksek sesle dile getirerek Kayıplar Haftası’na giriyoruz. Bu suç zaman aşımına uğratılamaz, görmezden gelinemez” dedi.
Zilan Gümüş, taleplerini sıraladıktan sonra açıklama 5 dakikalık oturma eylemiyle sona erdi.
Kaynak: MA
