Meletî’de, ziraî don, dolu yağışı nedeniyle kayısıda rekolte bu yıl beklentinin altında kalırken, artan maliyetler yüzünden üreticiler zor durumda. ‘Emek veren, alın teri döken, büyük masraflar yapan çiftçi ama kazanan büyük firmalar’ diyen üreticiler örgütlenme çağrısı yaptı
Peş peşe yaşanan depremler ile soğuk ve donun etkisi ile dünyanın yaş kayısı ihtiyacının yüzde 25’i, kuru kayısı ihtiyacının ise yüzde 85’ini karşılayan Meletî’de (Malatya) bu yıl rekolte beklenilenin altında kaldı.
250 bin ton 77 bine indi
Önceki yıllarda 250 bin ton olan kayısı rekoltesi bu yıl 77 bin 170 ton bekleniyor. Türkiye’de yaş kayısının yaklaşık yüzde 50’si, kuru kayısının ise yüzde 95’inin üretildiği kentteki üreticiler, ilaç, gübre, tohum ve mazota peş peşe yapılan zamlar nedeniyle üretim yapmakta zorlanıyor.
Ağaçlar da kayısı yok
Geçen sene tonu 450 TL olan ve ağaçların kurumaması için kullanılan bakır ilacının tonu bu yıl bin TL oldu. Bu yıl ki üretime dair konuşan kayısı üreticisi Abuzer Onay, maruz kaldıklrı zorlukları anlattı. Battalgazî ilçesine bağlı kırsal Memurek Mahallesi’nde kayısı üreticiliği yapan Onay, “Birçok ağacımız kurumuş durumda. Ağaçlarda kayısı yok. Bazı yerlerde yüzde 30 tutmuş ancak bazı yerlerde hiç tutmamış. Herkes geçimini kayısıyla yapıyor ancak bu yıl kayısı yok. Kayısıda yaşanan rekolte düşüklüğü ve hastalıklarla ilgili geniş bir araştırma yapılması elzem” dedi.
30 liraya aldığımız ilaç 150 liraya çıktı
Üretimde kullanılan zirai ilaç ve gübre fiyatlarında yaşanan fiyat artışına dikkat çeken Onay, “Her yıl ilaçlanması gerek. Ağaçların kurumaması için kullandığımız bakır ilacı, geçen sene tonu 450 TL iken bu yıl bin TL oldu. Geçen sene 30 TL’ye aldığımız bir ilaç bu yıl 150 TL. Sadece ilacalar değil toprağı eşeleme, gübre atma ve budama gibi işlemler istiyor. Bunların hepsi de ciddi emek isteyen masraflı işler” diyerek maliyetin çok olduğunu ifade etti.
3 kattan fazla artış
Ekonomik krizin kayısı üreticilerini de etkilediğini söyleyen Onay, ekonomide yaşanan kötü gidişatla mücadele edemediklerinin altını çizdi. Onay, şunları belirtti: “Depremden etkilenen Malatya’nın ekonomisi kayısı ile bağlantılı. Bu bir zincir gibi. Burada bir köyde başlayan üretim zincirinin halkaları yurt dışına kadar etkiliyor. Emek veren çiftçiler ancak kazanan aracılar oluyor. Geçen sene kilosunu 90 TL’den sattım, Kıbrıs’a gittim sattığım kayısıların 300 TL’ye satıldığını öğrendim. 3 katından fazla bir fiyat artışı söz konusu.”
Örgütlenmemiz gerekiyor
Yaklaşık 6 yıldır kayısı alım ve satımıyla uğraşan Emrah Ağçelik de, üreticilerin bin bir emekle verirken, kazananın ihracat firmaları olduğunu belirterek, “Emek veren, alın teri döken, büyük masraflar yapan çiftçi ama kazanan büyük firmalar. Bu adaletsizliğin ortadan kalkması için çiftçilerin bir araya gelerek örgütlenmeleri gerekir. Örgütlü olurlarsa fiyatı kendileri belirler. Örgütlenirsek bu olumsuzlukların önünü alabiliriz aksi taktirde ‘böyle geldi böyle gidecek’ demeye devam ederiz” diye belirtti.
Haber: Mahmut Altıntaş / MA
