Akaryakıt zammı, 30 yıldır hüküm süren Nazarbayev hanedanlığına karşı bardağı taşıran son damla oldu. İsraf, yolsuzluk, elitizm, lüks tüketim karşısında sokaklara dökülen Kazakistan halkı, sistemin kökten değişmesini talep ediyor. İktidar varsa, direniş kaçınılmazdır. Direniş yoksa özgürlük de yoktur. Kazakistan’da gördüğümüz tablo bunun örneğidir. Akaryakıta yapılan zam, devenin belini kıran son “saman çöpü” oldu. Yoksullaştırılan kitleler, 30 yıllık kleptokrasiye (hırsızlar düzeni) daha fazla tahammül edemezdi.
Ailenin sır perdesi
Marks ve Engels’e ilham olan Charles Fourier, “Uygarlıkta yoksulluk, bolluğun kendisinden doğar” diyor. Kazakistan’da ciddi bir “bolluk” var. Ancak bu bolluğun sahibi olan küçük bir oligarşik yapı var. Mevcut yapıya mensup şahıslardan biri de Nursultan Nazarbayev’in diğer kızı Dariga Nazarbayeva’dır. Londra’da Dariga ve oğlu Nurali Aliyev’e ait milyonlarca sterlin değerinde gayrimenkul olduğu tahmin ediliyor. En fantastik olanı ise ünlü kurgusal dedektif Sherlock Holmes’in evini satın almalarıdır. Dariga-Rahat Aliyev çiftinden doğan Aysultan, ailenin sır perdesini aralayacak bazı hamlelerde bulunmuştu. Özellikle Moskova yönetimi ve Kazakistan hükümeti arasındaki yolsuzlukları açıklayacağı esnada baskılar uygulandı ve Londra’ya sığınmak zorunda kaldı. Burada 16 Ağustos 1920’de “kalp krizinden” öldüğü iddia ediliyor.
Diktatörün ambulansı: KGAÖ
Kitlelerin mukavemeti karşısında panikleyen Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in ilk işi hükümeti istifaya zorlamasıydı. Daha sonra bu da yetmedi, Nursultan Nazarbayev’in yerine güvenlik konseyi başkanlığına geçti. İlk refleksler, kitlelerin direnişinin haklılığını kabul eder nitelikteydi. Lakin Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nün (KGAÖ) ülkeye davet edilmesiyle birlikte “taktik” değişikliğe gidildi. Son birkaç gündür “terörist”, “haydut” yaftaları sıklıkla dillendirilmeye başlandı.
Karıncalar birleşmeli
Peki, bundan sonra ne olacak? Rusya’nın müdahalesiyle kitleler korkutulup “ricate” zorlanabilir. Lakin Post-Sovyet toplumda kuşlara konan kötü huylu bir kene gibi ortaya çıkan “otokratların” halk nezdindeki meşruiyeti tamamen sarsılacaktır. Nazarbayev, Putin, Lukaşenko, Aliyev gibi otokratların inşa ettiği “oligarşik düzen”, öyle veya böyle tarih sahnesinden silinecektir. Kitlelerin değişim ısrarı devam edecektir. “Karıncalar birleşirlerse yılanı alaşağı edebilirler.”
Özyönetim oluşturuluyor
Yaşanan olaylara ilişkin Rus Sosyalist Hareketi, “İşçi Rusya” hareketinin Yürütme Komitesi, Altleft. org web sitesi yazı işleri ofisi, Sol Kuvvetler Bölgelerarası Koalisyonu “Sol Blok” ve Marksist Eğilim bir açıklama yaptı. “Demokratik ve sosyalist bir Kazakistan için!” başlığı ile yapılan açıklamada, “Kazakistan’da günlerdir kitlesel protestolar sürüyor. Ayaklanmanın tetikleyicisi sıvılaştırılmış gaz fiyatlarındaki artıştı, ancak sonunda toplumsal bir patlamaya yol açan çelişkilerin Kazakistan’da yıllarca biriktiği açıktır. Şu anda, protestocular kendi özyönetim organlarını oluşturuyor, bazı şehirlerde idari binalar ve kolluk kuvvetlerinin ofisleri fırtınaya tutuldu” denildi.
Talepler sıralandı
“Kazakistan’ın isyancı halkıyla dayanışma içerisindeyiz” denilen açıklamada talepler şu şekilde sıralandı: “Gözaltına alınan tüm protestocuları ve siyasi mahkûmları derhal serbest bırakın. CSTO üye devletlerinin askeri müdahalesini durdurun.”
Kazak soluna çağrı
Kazak solunu da çağrı yapılan açıklamada, “Kazakistan’ın askeri saldırılara karşı protestolarına ve savunmasına katılmaya çağırıyoruz. Kazakistan’ın isyancı halkının programına sosyalist bir gündem sokmak ve kendi bağımsız siyasi örgütlerini kurmak için” denildi.
İsmet Konak / MA
