Kobanêli kadınlar, bin yıllardır süregelen dokuma geleneğini yaşatıyor. Yün ve kıl dokuyarak yastık, döşek, yorgan ve eldivenler yapan kadınlar, hem geçmişin hikâyelerini hem de üretim kültürünü yeni kuşaklara aktarıyor
Kobanê’de kadınlar, kadim bir geleneğin sürdürücüleri olarak, doğa ile insan emeğini birleştiren kültürel mirası yaşatıyor. İlkel toplumdan bugüne, üretimin ve yaratıcılığın kaynağı olan kadınlar, yün ve kılı dokuyarak geçmişin sıcaklığını geleceğe taşıyor. Her ilmikte, her dokumada bir hikâye anlatıyor; bir annenin, bir ninenin, bir toplumun hafızasını ilmek ilmek işliyorlar.
Modern tekniklerin gelişmesinden önce, kadınlar yaşamın her alanında üretimin öznesiydi. Tarım yapıyor, kuyulardan su çekiyor, çamaşır yıkıyor, çocuklarını büyütüyorlardı. Gündelik yaşamın her ritminde kadın emeği, doğayla kurulan dengeyi belirliyordu. Kadınlar bir araya geldiklerinde dengbêjlerin ezgileriyle emeklerini birleştiriyor, sözüyle ve sesiyle yaşamı yeniden kuruyordu.
Kobanê’nin toprak, kerpiç ve taştan yapılmış evlerinde kadınlar, kofi, meles, fistan, qeftan ve melut gibi geleneksel Kürt kıyafetleriyle yaşamlarını sürdürüyorlardı. Gündüz odun toplayıp akşam çocuklarıyla ateşin etrafında toplanan anneler, dayanışmanın ve paylaşımın sıcaklığını kuşaktan kuşağa taşıyordu.
Kadınların en önemli işleri arasında koyunyününü eğirmek vardı. Sert kışlar gelmeden önce, koyunlar kırkılır; yünler güneşte kurutulup temizlenirdi. Ardından ellerde taranır, iplik haline getirilir ve battaniye, yorgan, yastık gibi eşyalar yapılırdı. Her biri sadece bir ev eşyası değil, bir yaşam biçiminin ve dayanıklılığın sembolüydü. Kadınlar bu ürünlerle hem çocuklarını soğuktan korur hem de emeğin sıcaklığını evlerinin kalbine taşırdı.
Bugün de Kobanêli anneler, bu kadim bilgiyi sürdürüyor. Cibelferec köyünde yaşayan kadınlar, tıpkı analarının ve ninelerinin yaptığı gibi kış hazırlıklarını sürdürüyor. Yün eğiriyor, eldiven örüyor, yastık dolduruyorlar. Kış için peynir, mireba, mekdus, turşu, domates, kabak ve kuru biber gibi yiyeceklerini hazırlıyor, her kavanozda emeği ve yaşam sevgisini saklıyorlar.
Kobanêli kadınların ellerinde geçmiş yalnızca hatırlanmıyor, yeniden dokunuyor. Her iplikte direnişin, emeğin ve yaşamın sesi yankılanıyor. Kadınlar, atalarından devraldıkları kültürel mirası yalnızca korumuyor; onu yaşatarak geleceğe taşıyorlar.
Kaynak: ANF
