Suudi Arabistan’da KİK üyesi ülkeler El-Ula Bildirgesi imzalayıp Katar’la normalleşme başlattı. Suudi Prens, İran’ı ‘terör ve mezhepçi’ olmakla suçladı
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Yüksek Konseyi’nin 41. oturumu Suudi Arabistan’ın El Ula kentine gerçekleşti ve ilklere sahne oldu. Umman Sultanı Kabus bin Said’in de Ocak 2020’de ölmesiyle 1981 yılında kurulan KİK’in kurucularından hiçbir ismin olmadığı ilk zirve oldu. İran’a, İhvan’a ve “teröre destekle” suçlanıp izole edilen ve hava, kara, deniz sınırları kapatılan Katar 3.5 yıl aradan sonra ilk kez katıldı. Ve Katar’la yeni sayfa açıldı yeni başlangıç gerçekleşti. KİK üyesi ülkeler El-Ula Bildirgesi imzalayıp Katar’la normalleşme başlattı.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın (MbS) Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri üyeli KİK Yüksek Konseyi’nin 41. oturumuna katılmak üzere Suudi Arabistan’a gelen Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad Al Sani’yi havaalanında karşılaması dikkat çekti. MbS, Katar Emiri Al Sani ile Meraya Salonu’nda ikili görüşme de yaptı. Zirveye Mısır’ı temsilen Dışişleri Bakanı Samih Şükri de katıldı. Zirveye, Bahreyn heyeti adına Veliaht Prens Selman bin Hamed bin İsa Al Halife, Umman adına Başbakan Yardımcısı Fahd bin Mahmud Al Said, Kuveyt’ten Emir Şeyh Nevvaf el-Ahmed el-Cabir esSabah, Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) ise Dubai Emiri Şeyh Muhammed bin Raşid katıldı. Arabuluculuk yapan ABD Başkanı Donald Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner de katıldı. MbS, Ula Vadisi’nin doğal güzelliklerini yansıtmak için büyük aynalarla tasarlanan dış cephesiyle Guinness Rekorlar Kitabı’nda yer alan bilim kurgu filmlerindeki yapılara benzer Maraya Salonu’ndaki zirvenin açılışında yaptığı konuşmada çatlakları düzelmede ve El-Ula Bildirgesi’ne varılmasında ABD ve katkıda bulunan tüm tarafların alkışladıklarını söyledi.
İran vurgusu
KİK Zirvesi’ne, Kral Selman adına başkanlık eden MbS şöyle devam etti: “Bugün, bölgemizin kalkınmasının yanı sıra bizi çevreleyen zorluklar, özellikle de İran rejiminin nükleer ve balistik füze programı ile bölgedeki güvenlik ve istikrarı bozmaya yönelik terör ve mezhepçi faaliyetleriyle kendisi ve vekillerinin benimsediği yıkıcı sabotaj projelerinin oluşturduğu tehditler ile yüzleşmek için çabalarımızı birleştirme ihtiyacı içindeyiz. Bu durum, bölgesel ve uluslararası barış ile güvenliği tehdit eden bu programlar ve projeleri durdurmak için uluslararası toplumu ciddi şekilde çalışmaya çağırma sorumluluğumuzu vurguluyor.” Konuşmaların ardından ABD ve Kuveyt arabuluculuğu sonucu Körfez ülkeleri ile Mısır El-Ula Bildirgesi’ni imzaladılar. Ula Bildirisi’nde, Katar’a yönelik ambargoların kaldırılmasının yanı sıra bölge ülkeleri arasında birçok alanda iş birliğinin ilerletilmesine vurgu yapıldı.
‘Günah keçisi aramayın’
İran Dışişleri Bakanı Zarif, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Baskı ve zorbalığa karşı gösterdiği cesurca direnişteki başarısı dolayısıyla Katar’a tebrikler. Diğer Arap komşularımıza: İran ne düşman ne de tehdittir. Özellikle de pervasız patronunuz (ABD Başkanı Donald Trump) giderken günah keçisi aramaya son verin” ifadelerini kullandı.
Memnun oldular
Katar gazetelerinin önemli kısmı zirvede anlaşmaya varılmasını “tarihi bir başarı” olarak nitelendirdi. Arap Birliği, ABD, Katar’ın en önemli müttefiklerinden Türkiye 3.5 yıl sonra Katar’a ambargonun kaldırıldığı zirveden memnun. Mısır Dışişleri Bakanlığı da Katar ile varılan uzlaşmayı önemsediklerini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Ula Bildirisi’ndeki iş birliği vaadini memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı. Türkiye Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Körfez ihtilafının çözümü yolunda ortak bir irade sergilenmesi ve Katar ile diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edileceğinin açıklanması memnuniyet vericidir” denildi.
Arap Birliği’nden yapılan yazılı açıklamada, Arap ülkeleri arasında buzları eriten ve Arap kolektif sistemine fayda sağlayan her türlü olumlu adımın birliğin gücünü ve etkisini arttırdığı vurgulandı. Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Körfez İşbirliği Konseyi’nin Ula’daki zirvesine sorunun çözülmesi için tarihi bir sorumluluk hissiyle katıldım. Hepimiz bölge için daha iyi bir gelecek umuyoruz” ifadelerini kullandı. Katar Emiri, Suudi Arabistan’a ve krizin çözümü için gösterdiği çabalarından ötürü de Kuveyt’te teşekkür etti. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Mısır, 5 Haziran 2017’de “terör gruplarını desteklediği” suçlamasıyla Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kesmiş ve bu ülkeye ekonomik ambargo uygulamaya başlamıştı. Katar-Türkiye işbirliği güçlenmişti. Katar’da üssü bulunan Türkiye, Tank paleti fabrikasını, ayında Borsa İstanbul’un yüzde 10’unu, Kanal İstanbul çevresinde önemli arazileri Katar yönetimi ailesine ve şirketlere satmıştı.
El-ULA
