Mersin’de çiftçinin yanı sıra diğer sektörlerde de durum sıkıntılı. Kentin en işlek sanayi sitesinde iflaslar sürerken, ikinci el oto satışları neredeyse durdu. Balıkçılar ise akaryakıta gelen zamlar nedeniyle karın tokluğuna çalışıyor
Mersin Tırmıl Sanayi Sitesi Başkanı İlhan Çokgün, yılın ilk altı ayında sanayi sitesinde yaklaşık 25 esnafın iflas ettiğini belirterek, “Esnaf akşam tenceresini kaynatmanın derdinde” dedi. Mersin’in Akdeniz ilçesine bağlı Tırmıl Sanayi Sitesi’nde oto yedek parça alım satımı, oto tamir ve yedek lastik işini yapan yaklaşık 500 esnafın krizden kurtulmak için zor günler geçirdiğini dile getiren Tırmıl Sanayi Sitesi Başkanı İlhan Çokgün, “Sanayide bulunan esnaf, bu günlerden nasıl zarar etmeden ya da iflas etmeden kurtulabilirimin derdinde. Burada birçok esnaf özelliklede son altı ay içerisinde iflas ederek dükkânını kapatmak zorunda kaldı” dedi. Kentin yükünü Tırmıl Sanayisi’nin çektiğini ve krizin etkilediği alanların en başında otomotiv sektörünün geldiğini ifade eden Çokgün, “Sanayide dolaşırsanız esnafın serzenişini görürsünüz. Bizim esnaflarımız artık akşam tenceresini kaynatmanın derdine düştü. Esnaf, ‘Bir şeylerimi satmayayım, dükkânımı kapatmadan nasıl giderimin’ derdinde. Çünkü dolardaki artış otomatikman demir fiyatlarını ve yedek parça fiyatlarını çok fazla artırdı” diye belirtti
Tamire bile gelmiyorlar
Önceki yıllarda sanayide esnafların işlerinin çok iyi olduğunu hatta kamyon, otomobil gibi araçların sanayide cirit attığını vurgulayan Çokgün, son bir yıldır sanayide esnafların iş yapamadığına dikkat çekti. “İnsanlarda para kalmadı. Krizle beraber yurttaşlar gelip arabalarını dahi tamire getirmiyor. Yani yurttaşlar artık her şeyleriyle idare etmeye çalışıyor” dedi.
Birçoğu iflasın eşiğinde
Tırmıl Sitesi Başkanı İlhan Çokgün, şöyle devam etti: “Krizden ilk başlarda küçük esnaflar etkilendi. 2019 yılının ilk yarısında sanayide 20 ila 25 esnaf iflas ederek dükkânını kapattı. Bugün sadece sanayideki esnaflar değil kimse önünü göremiyor. Şu anki tablo çok kötü. Ben inşallah daha fazla esnaf iflas etmez diyorum ama birçok esnaf iflasın eşiğinde. İnşallah bu ekonomik sorun düzelir.”
Balıkçılar akaryakıt zammından bezdi
Mersin’in Akdeniz ilçesine bağlı Karaduvar sahilindeki balıkçılar, sardalya ve kefal avladıkları ancak mazot fiyatlarının yüksek oluşu nedeniyle karın tokluğuna çalıştıklarını söylüyor. 20 yıldır balıkçılık yaparak geçimini sağlayan Yusuf Altundaş, sardalyanın balık pazarlarında kilosunun 10 TL olduğunu ifade ederek, düşük fiyatlardan dolayı yaptıkları işten keyif alamadıklarını dile getirdi. Girdi maliyetlerinin çok fazla olduğunu vurgulayan Altundaş, özelliklede mazot fiyatlarının kendilerini bitirdiğini belirtti. Altundaş, “Biz işçi, mazot gibi girdilerden dolayı para kazanamıyoruz. Denize açılmamız bir dünya para. Tutuğumuz balığın fiyatı bizi kurtarmıyor. Bu yaştan sonra herhangi bir işte çalışamayacağımdan kaynaklı balıkçılık yapmaya devam ediyorum. Benim bugüne kadar toplamda 55 bin TL borcum oluştu” diye belirtti.
Durum iyi değil
Zeynel Oygar adındaki 22 yıllık balıkçı da yaşanan sıkıntıyı şöyle dile getirdi: “Şimdi avlanma yasağı olduğu için İzmir, Antep ve Diyarbakır gibi kentlere balık götüren tüccarlar buraya gelmiyor. Bu da bizi kötü etkiliyor. Şimdi balıklarımızın kasasını 20 TL’ye veriyoruz. Bu bizi kurtarmıyor. Biz balıkçılar aylık 25 bin TL satacağız ki zarar etmiş olmayalım. Onun altında ne kadar tutarsanız zarar edersiniz. Biz yıllar önce mazotu 2 liraya aldığımız dönemlerde çok iyi para kazanıyorduk ama şimdi öyle değil tabii. Şimdi mazot 5 TL. Neden ayda 25 bin TL balık satmamız gerekiyor diye sorarsanız nedeni işte mazottur. Biz ayda bin 300 Litre mazot yakıyoruz. Ee, nasıl ayakta duracağız?”
Krizden kurtulmak için araçlarını satıyorlar
Mayıs ayında birinci el otomotiv satışında yaşanan yüzde ellilik düşüşün bir benzeri, ikinci el pazarında da yaşanıyor. Haftalarca gidip de satış yapamayanlar var Mersin İkinci El Oto Alım Satım Pazarı’nda yüzlerce araç sahibi her hafta sonu alanı dolduruyor. Görücüsünün olup da alıcısının olmadığı pazara haftalardır gidip gelen yurttaşlar, ekonomik krize daha fazla dayanamadıkları için son çareyi araçlarını satmakta arıyor. Gen Oto Araba Satım Firması sahibi Mustafa Ekiz, araba faizleri ile ÖTV benzeri vergilerde artışlardan dolayı araçların alım ve satımında ciddi bir düşüş yaşandığını anlattı. Ekiz, “4 yıl önce ayda 10 tane araba satabiliyorken bugün en fazla 3 tane satabiliyoruz. Yani piyasa çok kötü. Araba fiyatları da çok yüksek. Pazar dolu ama alıcısı yok. Benim pazarda 4 tane aracım var haftalardır satamıyorum” diye belirtti.
Soran çok alan yok
,Özcan Tokgözü de bir aydan bu yana aracını satmak için araba pazarına gelip gittiğini belirterek, şunları söyledi: “Bu krizden dolayı evin ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma geldim. Arabamı satıp artık evin ihtiyaçlarını karşılamam gerekiyor. Hem arabayı satarsam masraflarından da kurtulacağım. Ama bir aydır aracımı getiriyorum, soran var ama alan yok.”
Borç ödemesi
Bayram Özen de arabasını satmak için getiren yurttaşlardan biri. Geçen yıl 29 bin TL’ye aldığı arabaya 5 bin TL de masraf yapan Özen, parasal olarak sıkıntı yaşadığı için arabasını satışa çıkarmış. Özen, “Bugün de 32 bin TL’ye fiyat koydum ama alıcı yok. Soranlar da arabayı yarı fiyatına almak istiyorlar. Borçlarım var; arabayı satıp borçlarımı ödeyeceğim. Haftalardır gelip gidiyorum ama boş” dedi.
Ergin Çağlar/Mersin-MA
