Bulduğu cismin patlaması sonucu 7 Mayıs 2016’da yaşamını yitiren 8 yaşındaki Müslüm İlhan’ın ölümüne ilişkin açılan davada, mahkeme sosyal risk ilkesi gereği İçişleri Bakanlığı’nı tazminata mahkum etti.
Şırnak’ın İdil ilçesi Turgut Özal Mahallesi’nde 7 Mayıs 2016’da evinin bahçesinde oynarken bulduğu cismin patlaması sonucu yaşamını yitiren 8 yaşındaki Müslüm İlhan’ın ailesi, İçişleri Bakanlığı’na karşı açtığı tazminat davası sonuçlandı. Aile adına İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi Başkanı Abdullah Zeytun’un Hukuk Komisyonu adına idarenin sorumluluğunun bulunduğu gerekçesiyle Mardin 2’nci İdare Mahkemesi’ne yaptığı başvuru sonucunda açılan dava sonuçlandı.
Anne Perizade ve baba Mehmet Halil İlhan ile kardeşler Musa ve Nesrin İlhan’ın destekten yoksun kalması nedeniyle, maddi ve manevi tazminat istemiyle yapılan başvuru, davaya dönüştü. Mezopotamya ajansı’ndan Aydın Atay’ın haberine göre İHD Diyarbakır Hukuk Komisyonu adına aile avukatı Zeytun, açılan davada idarenin sorumluluğunun bulunduğunu vurgulayarak, İçişleri Bakanlığı’na maddi ve manevi tazminat talebiyle yapılan başvurunun Şırnak Valiliği’ne yönlendirilmesine ilişkin İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün yaptığı işlemin iptal edilmesini de istedi.
Bakanlık kendinde kusur bulmadı
Mahkeme, dava kapsamında Bakanlıktan savunma talep etti. İçişleri Bakanlığı’nın yaptığı savunmada, 5233 sayılı “Terörle mücadeleden oluşan zararların karşılanması” hakkındaki kanunun uygulanması gerektiği, idarenin hukuki sorumluluğu için bir zararın varlığı ve idareye yüklenilebilir niteliğiyle birlikte zarar ile eylem arasında illiyet bağının bulunması gerektiği savunularak, idarenin kusurlu olmadığı, zarardan sorumlu tutulamayacağı ileri sürülerek davanın reddedilmesi istendi.
İdare hukuki olarak sorumludur
Dosyayı inceleyen mahkeme, Anayasa’nın 2, 5 ve 125’inci maddelerine atıfta bulunarak, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğunu belirtilerek, idarenin eylem ve işlemlerinden doğan zararı da ödemekle yükümlü olduğunu hatırlattı.
İdarenin hukuki sorumluluğuna da işaret eden mahkeme, yine Anayasa’nın 125’inci maddesi gereği hizmet kusuru ve kusursuz sorumluluk ilkelerince, zararların tazminin yanında idarenin faaliyet alanıyla ilgili önlemekle yükümlü olduğu halde önleyemediği bir takım zararları da nedensellik bağı aramadan, zararın tazmin etmesi gerektiğine işaret etti. Mahkeme, “Özel ve olağan dışı nitelikleri dikkate alarak, terör olaylarını önlemekle yükümlü olduğu halde önleyemeyen idarece, sosyal risk ilkesine göre tazminatın ödenmesinin sosyal devlet anlayışı gereğidir” diye kaydetti.
‘Sosyal risk ilkesi gereği zarar karşılanmalıdır’
İlhan’ın ölümüne sebebiyet veren patlayıcının PKK’lilerce yerleştirildiğini tespit edildiğini ileri süren mahkeme, İlhan’a ait bir kusurun bulunmadığını gözeterek, sosyal risk ilkesi uyarınca hakkaniyet gereği maddi ve manevi zararların karşılanması gerektiği sonucuna vardı.
İçişleri Bakanlığı’na maddi ve manevi tazminat talebiyle yapılan başvurunun Şırnak Valiliği’ne yönlendirilmesine ilişkin İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün yaptığı işlemin iptal edilmesi isteminin yürütülmesi zorunlu idari bir işlem niteliği bulunmadığı için iptal davasına konu olamayacağını belirten mahkeme, uyuşmazlık konusu işlemin iptali istemine ilişkin kısmının ise esasın inceleme olanağı bulunmadığını kaydetti.
Bakanlık tazminat ödeyecek
Davacıların destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanması için hazırlanan bilirkişi raporuna idarenin itirazının kabul edilmediğini belirten mahkeme, hazırlanan bilirkişi raporu doğrultusunda kardeşler Musa ve Nesrin İlhan’a ilişkin maddi tazminat talepleri reddedilirken, anne ve baba İlhan’a 118 bin lira maddi tazminatın verilmesine hükmetti. Manevi tazminat talebini ayrıca değerlendiren mahkeme, İlhan ailesine 110 bin lira manevi tazminat verilmesini kararlaştırdı.
Mahkeme, sosyal risk gereği İçişleri Bakanlığı’nın maddi ve manevi olarak toplamda 228 bin lira tazminat ödemesine karar verdi.